Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor!

4 dakika
440
Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor! Sci.news
Lir kuşu.
Tüm Reklamları Kapat

Avustralya’nın güneydoğusundaki nemli okaliptüs ormanlarında yaşayan lir kuşu (Menura novaehollandiae), yalnızca olağanüstü taklit yetenekleri ve göz alıcı kur danslarıyla değil, aynı zamanda ekosistemi şekillendiren becerileriyle de dikkat çekiyor. 2025 tarihli bir araştırmaya göre, bu büyük ötücü kuşlar avlarını (solucanlar, kırkayaklar ve örümcekler) kendi besin kaynaklarını artıracak şekilde adeta "yetiştiriyor"!

Lir Kuşlarının "Çiftlikleri"

La Trobe Üniversitesi’nden Alex Maisey ve ekibi, lir kuşlarının beslenme alışkanlıklarını incelemek için Victoria bölgesindeki üç farklı ormanda saha çalışmaları yürüttü:

  • Sherbrooke Ormanı (Dandenong Sıradağları Ulusal Parkı’nın bir parçası)
  • Yarra Sıradağları Ulusal Parkı
  • Britannia Deresi Havzası (Yarra Devlet Ormanı içinde)

Bilim insanları, belirli alanları çitlerle çevirerek lir kuşlarının girişini engelledi ve bazı bölgelerde yaprak örtüsünü elle temizleyerek kuşların doğal tırmıklama etkisini taklit etti. Sonuçlar, lir kuşlarının kazı yaptığı bölgelerde daha fazla ve daha büyük av hayvanlarının bulunduğunu gösterdi. Bu durum lir kuşlarının yalnızca besin aramak için değil, aynı zamanda avlarını sürdürülebilir bir şekilde artırmak için bilinçli bir "mühendislik" faaliyeti yürüttüğünü gösteriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmada kullanılan farklı deney grupları sayesinde, yalnızca yaprak döküntüsünün temizlenmesinin bile makro omurgasızların biyokütlesini artırdığı gözlemlendi. Ancak lir kuşlarının aktif olarak kazı yaptığı bölgelerde, bu artışın belirgin bir şekilde azaldığı belirlendi. Bu kuşların avlarını tükettiğini, ancak aynı zamanda besin zincirinde sürekli bir döngü yarattığını gösteriyor. Kuşların kazıları, toprak yapısını iyileştirerek ve mikro habitatlar oluşturarak avlarının popülasyonunu artırıyor, ancak avlanmaları nedeniyle bu popülasyon hiçbir zaman kontrolsüz bir şekilde çoğalmıyor. Böylece, ekosistemde dengeli bir besin döngüsü oluşuyor. Yani bu kuşlar orman zeminini yeniden şekillendirerek besin kaynaklarını artırıyor, adeta kendi "çiftliklerini" yönetiyor.

Lir kuşlarının yarattığı bu ekolojik döngü, orman tabanındaki biyolojik çeşitliliğin korunmasında ve sürdürülebilirliğinde kritik bir rol oynuyor. Kazı işlemi sırasında, toprak ve yaprak örtüsünün hareket ettirilmesiyle farklı toprak katmanları birbirine karışıyor ve minerallerin daha homojen bir şekilde yayılması sağlanıyor. Bu durum özellikle detritivor (detritivor organizmalar, ölü organik maddeleri parçalayarak ekosistemde besin döngüsünü sağlayan canlılardır) organizmaların faaliyetlerini artırarak organik maddenin ayrışmasını hızlandırıyor. Böylece topraktaki besin elementlerinin bitkiler tarafından daha verimli bir şekilde kullanılmasına olanak tanınıyor. Ayrıca lir kuşlarının oluşturduğu kazı alanları, farklı makro omurgasız türleri için yeni mikro habitatlar sunarak onların çeşitliliğini ve popülasyon yoğunluğunu artırıyor.

Lir kuşlarının kazı çalışmaları sadece avlarını besleyip büyütmekle kalmıyor aynı zamanda ormanın ekolojik dengesine de büyük katkı sağlıyor. Araştırmalara göre, yalnızca bir hektarlık bir alanda, bu kuşlar yılda yaklaşık 155 ton yaprak döküntüsü ve toprağı hareket ettiriyor. Bu kazı çalışmaları sayesinde toprak havalanıyor, suyun toprağa daha iyi işlemesi sağlanıyor ve böylece bitkilerin büyümesi teşvik ediliyor. Toprak havalanması ve suyun emilim kapasitesinin artması, yalnızca bitkiler ve mikroorganizmalar için değil, diğer toprak altı canlıları için de büyük bir avantaj sağlıyor.

Araştırmalar, lir kuşlarının kazı faaliyetlerinin özellikle solucan ve diğer toprak altı canlılarının popülasyonlarını artırdığını ortaya koyuyor. Solucanlar gibi organizmalar, toprak yapısını daha da gevşeterek suyun daha derin katmanlara ulaşmasını sağlıyor. Bu durum özellikle kurak dönemlerde toprağın nem oranını korumasına yardımcı oluyor ve uzun vadede bitki kök sistemlerini güçlendirerek ormanın ekolojik direncini artırıyor. Neticede habitat çeşitliliği artıyor, farklı omurgasız türleri için yeni yaşam alanları oluşuyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bununla birlikte lir kuşlarının kazı faaliyetleri yalnızca omurgasız türleri için değil, diğer yaban hayatı için de faydalı etkiler sunuyor. Ormanda yaşayan birçok küçük memeli ve sürüngen türü, lir kuşlarının kazı yaptığı alanları besin aramak için kullanıyor. Açığa çıkan böcekler ve diğer küçük omurgasızlar, kuşlar ve küçük etoburlar için kolay erişilebilir bir besin kaynağı sağlıyor. Ayrıca bu kazı alanları bitki tohumlarının toprakla daha iyi temas etmesine yardımcı olarak çimlenme oranlarını artırıyor. Bu ormandaki bitki çeşitliliğini destekleyen önemli bir etken oluşturuyor ve zamanla ekosistemin genel sağlığını güçlendiriyor.

Ayrıca kuru yaprakları ve dalları toprağa gömerek orman yangınlarının yayılmasını önleyen doğal bir düzenleyici işlevi görüyorlar. Yangın riskini azaltan bu "mühendislik" becerileri, Avustralya’nın güneydoğusundaki orman ekosistemleri için kritik bir koruma mekanizması oluşturuyor. Kuru yaprakları ve dalları toprağa gömerek, potansiyel yanıcı malzeme miktarını azaltıyorlar. Bu durum yangınların yayılmasını önleyen doğal bir düzenleyici işlevi görüyor. Uzun vadede yangınların sıklığını ve şiddetini azaltarak ekosistemin daha sağlıklı bir şekilde devam etmesine yardımcı oluyorlar.

Özellikle Avustralya’nın sık sık orman yangınlarıyla mücadele ettiği göz önüne alındığında, lir kuşlarının bu doğal düzenleyici işlevi daha da büyük bir önem kazanıyor. Araştırmalar, lir kuşlarının aktif olduğu bölgelerde yangın sonrası bitki örtüsünün daha hızlı toparlandığını gösteriyor.[2] Yangın sonrası süreçte, kuşların kazıları toprağın yeniden su tutmasını kolaylaştırıyor ve yeni bitki büyümesini destekleyen mikro habitatlar oluşturuyor. Ayrıca, yangın sırasında toprağa gömülen organik maddeler, mikroorganizmalar için besin kaynağı sağlayarak toprak ekosisteminin hızla iyileşmesine katkıda bulunuyor. Bu süreç uzun vadede ormanların yangınlara karşı daha dirençli hale gelmesini sağlıyor ve ekosistemin sürdürülebilirliğini artırıyor.

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • N. Anderson. Superb Lyrebirds ‘Farm’ Their Invertebrate Prey, Ornithologists Discover | Sci.news. (5 Mart 2025). Alındığı Tarih: 6 Mart 2025. Alındığı Yer: Sci.News: Breaking Science News | Arşiv Bağlantısı
  • ^ A. C. Maisey, et al. (2025). Foraging Activity By An Ecosystem Engineer, The Superb Lyrebird, ‘Farms’ Its Invertebrate Prey. Wiley. doi: 10.1111/1365-2656.70009. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/03/2025 09:17:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19993

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. K. Selçukoğlu, et al. Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor!. (28 Mart 2025). Alındığı Tarih: 31 Mart 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/19993
Selçukoğlu, A. K., Alparslan, E. (2025, March 28). Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor!. Evrim Ağacı. Retrieved March 31, 2025. from https://evrimagaci.org/s/19993
A. K. Selçukoğlu, et al. “Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 28 Mar. 2025, https://evrimagaci.org/s/19993.
Selçukoğlu, Alper Kaan. Alparslan, Eda. “Lir Kuşları Kendi Avlarını Yetiştirdikleri "Çiftlikler" Kuruyor!.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, March 28, 2025. https://evrimagaci.org/s/19993.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close