Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor?

Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor? US Holocaust Memorial Museum
11 dakika
100,275
Podcast
14:47
Ekin Baran Sunar
Seslendiren
24
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Okullardaki tarih kitaplarının içeriğini hatırlayın; eğitim süreci içinde size öğretilen tarih sanat tarihi ya da bilim tarihi değil, ağırlıklı olarak savaş tarihidir. İnsanlık tarihi gerçekten de büyük savaşlar ve katliamlarla doludur. İnsanlığın tuttuğu kayıtların atılım yapması dolayısıyla yirminci yüzyıl içinde yer alan bu korkunç şiddet olaylarına daha detaylı olarak tanıklık etmekteyiz. Görsel ve işitsel belgeler, savaşların ve katliamların sarsıcı dehşetine ilişkin bizlere daha çok bilgi veriyor.

Örneğin Japonya’nın, Nanking Katliamı’nda 300.000’den fazla sivili öldürdüğünü biliyoruz. Sovyet askerlerinin Doğu Avrupa’da en azından binlerce, potansiyel olaraksa yüz binlerce kadına tecavüz ettiğinden haberdarız (Rzheshevsky, 2002), (Beevor, 2002). ABD tarafından Hiroshima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarının yüz binlerce insanın ölümüne, daha fazlasının ise sakat kalmasına neden olduğuna tüm dünya şahit oldu.

Tüm Reklamları Kapat

Hitler savaşı kaybettikten ve faşist Nazi ideolojisi çöktükten sonra, milyonlarca “aklı başında” insanın bu denli şiddet dolu bir ideolojiye kapılması ve uyum sağlaması bilim dünyasının ilgisini çekti. Dolayısıyla buna neden olan faktörler araştırılmaya başlandı.

Bu bağlamda 1951 yılında Solomon Asch insanların, bir çizginin ne kadar uzun olduğuna ilişkin değerlendirme yaparken bile diğer insanların yanlışlığı apaçık olan yargılarından etkilendiğini gösterdi. Buradan da okuyabileceğiniz Asch’in bulgularına göre, insanların yaklaşık dörtte üçü, gerçek tüm çıplaklığıyla ortada olsa bile çoğunluğun yanlış yargısına uyum gösterip, buna uygun hareket ediyordu1.

Tüm Reklamları Kapat

Adolf Eichmann, Hitler’in emri altındaki üst düzey bir komutandı. Görevi, Yahudilerin toplama ve imha kamplarına nakil işlemlerini organize edip, yönetmekti. Savaş sona erince Eichmann kaçarak ortadan kayboldu. Ancak 1960 yılında İsrail Gizli Servisi MOSSAD tarafından Arjantin’de yakalandı.

Milyonlarca insanın ölümünden ve tarifi zor acılarından sorumlu olan Eichmann’ın yargılanması İsrail’de yapıldı. Dünyanın her tarafından duruşmaları ilgiyle takip eden insanlar, mahkeme heyetinin karşısında bir canavar, gözü dönmüş bir cani görmeyi bekliyordu. Ancak karşılarında sakin ve yumuşak başlı bir adam hatta sıkıcı bir bürokrat görmeleri şaşkınlığa neden oldu. Eichmann’ın tanıdıkları da onun cana yakın, güler yüzlü ve sevilen bir insan olduğunu söylüyordu.

Eichmann, Kudüs'te duruşmalar sırasında
Eichmann, Kudüs'te duruşmalar sırasında
Associated Press

Eichmann’a tüm bunları neden yaptığı sorulduğunda başlıca savunması şuydu:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çok sayıda insanın yer aldığı, muntazam işleyen bir sistemimiz vardı ve ben o sistemin bir parçasıydım. Her şeyi, nasıl yapılması gerekiyorsa o şekilde yapıyordum. Ben sadece emirleri uyguluyordum.

*

Eichmann’ın davasından birkaç ay sonra Philip Zimbardo yaptığı ünlü araştırmada insanların otoriteye ne dereceye kadar itaat edebileceğini şık bir deneysel düzenle gösterdi. Detaylarını buradan okuyabileceğiniz deneyin sonucuna göre insanlar, başka insanlara psikolojik acılar çektirmek pahasına otoriteye itaat etme konusunda kuvvetli bir eğilime sahipti2. Üstelik itaat etmedikleri durumda kendilerine herhangi bir yaptırım uygulanmayacaktı. Zimbardo defalarca tekrarlanıp benzer sonuçlar veren deneyiyle ilgili daha sonra şöyle yazacaktı:

Sadece işlerini yapmakta olan sıradan insanlar herhangi bir düşmanlık hissetmiyorken bile, çok yıkıcı bir sürecin aktörleri olabilirler. Dahası, yaptıkları şeyin yıkıcılığı ayan beyan olduğunda bile, ahlakın temel standartlarıyla uyumsuz şeyler yapmaları istendiğinde, pek az insan kendisinde otoriteye karşı çıkacak gücü bulur.

Zimbardo'nun deneyi, ondan on yıl kadar önce yapılan ve insanların sadece psikolojik değil, fiziksel acı çektirmek pahasına bile otoriteye itaatlerini doğrulayan, detaylarını buradan okuyabileceğiniz Milgram Deneyi'nin sonuçlarını bir başka açıdan yankılıyor gibiydi.

*

Sosyal psikolojideki benzer deneyler ve araştırmalar paralel sonuçlar vermektedir. İnsanların büyük bir kısmı kendi yargısından çok çoğunluğun yargısına güvenir, ahlaki olarak yanlış bulduğu eylemleri bile eğer çoğunluk ya da otorite onaylıyorsa yapar (Kaldı ki otorite çoğu durumda çoğunluğu temsil eder). İçinde bulunduğumuz sosyal yapıya ve kültüre uyum sağlama yeteneği, insana kendisinin bile inanamayacağı derecede etki eder.

Tüm Reklamları Kapat

*

2012 Kanada yapımı “The Act of Killing” isimli belgeselde, 1965-1966 yıllarında Endonezya’da komünist olarak görülen yaklaşık 1 milyon kişinin, sıradan sivil vatandaşlar tarafından öldürülmesi anlatılır. Yönetmen Joshua Oppenheimer, bu katliamı gerçekleştirip günümüzde halen sağ olan –ve yaptıklarından dolayı hâlâ hiç ceza almamış- insanlarla görüşür ve öldürme olaylarını anlatmalarını ister. Özellikle ismi Anwar olan ve yaklaşık 1000 kişiyi öldürmüş bir adama odaklanır. Anwar yaptıklarını gülerek, eğlenerek ve gururla anlatır. İnsanları kan çıkarmadan nasıl öldürdüğüne ilişkin kendi geliştirdiği yöntemleri açıklar. Belgesel boyunca yönetmen, Anwar’ın zihninde katliamın nasıl meşru hale geldiğini ve ne kadar sıradanlaştığını gözümüze sokar. İzleyiciyi afallatan, yaklaşık 1000 kişiyi öldüren bir insanın ürkütücü sakinliğidir.

Anwar, kendi geliştirdiği kansız ölüm yöntemlerinden birisini anlatırken
Anwar, kendi geliştirdiği kansız ölüm yöntemlerinden birisini anlatırken
The Act of Killing

Sosyal psikolojide “Temel Atıf Hatası” (Fundamental Attribution Error) olarak adlandırılan eğilim, insan davranışlarının nedenine ilişkin öngörülerde bulunurken içine düştüğümüz yanılgı ile ilgilidir. Davranışlara ilişkin gerekçelerin iç kaynaklı mı yoksa dış kaynaklı mı olduğu konusunda hatalı yargılarda bulunma eğiliminde oluruz.

“Kötü” davranışları başkası yapmışsa nedeni genelde yapanın kişiliğine, biz yapmışsak çevresel faktörlere atfederiz. Oysa “iyi” davranışlar sergilemişsek bunu kişiliğimizin bir ürünü olarak görürken, başka bir insanın yaptığı iyiliklerin nedeni olarak dış faktörler arama eğiliminde oluruz.

Tüm Reklamları Kapat

Örneğin, çalıştığımız şirkette hızla kariyer yapan bir insanın başarısının nedenini onun yüksek yerlerdeki tanıdıklarına, kurduğu ilişkilere ya da basitçe şansına bağlarız. Oysa biz kariyer basamaklarını hızla tırmanıyorsak bunu yeteneklerimize ve çalışkanlığımıza atfederiz. Ya da sınavdan kötü not almışsak bunu hocanın kıt notuna, soruların kalitesizliğine, gözetmenin ayak seslerine bağlarız. Ancak bir başkası kötü not almışsa bunu doğrudan onun hak ettiğini düşünürüz.

*

Temel Atıf Hatası’nın da etkisiyle çoğu insan, Eichmann’ın davranışlarını onun kötü kişiliğiyle, gaddarlığıyla, sadistik eğilimleri ile açıklamaya çalışır. Ya da soykırım suçu işleyenlerin “gaddar, kötü insanlar” olduğu düşünülür. Aynı şekilde Anwar gibi katillerin davranışlarının nedeni onların sadistik kişiliğiyle ilgili görülür. Bize göre diğer insanların yaptığı kötülüklerin nedeni onların kötü insanlar olmasıdır.

Bu bakış açısındaki temel sıkıntı bizim o “diğer” insanlar olmamızdır. Çoğu insan belirli koşullar altında diğer insanlara haksızlıkta bulunur, kötülük yapar, hatta onları öldürür. Bu tüm insanlar için geçerli olmasa bile insanların ezici bir çoğunluğu için geçerlidir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Senin Seçimin Senin Masalın

DÜNYADA BİR MİLYONDAN FAZLA SATAN SENİN SEÇİMİN SERİSİ

Kendi masalına, kendi “bir varmış bir yokmuş” macerana hoş geldin.
Bu kitapta her şey SENİN SEÇİMİN…

Gözde masal kahramanlarından hangisi olmayı seçeceksin? Peki kendi kurduğun bu dünyada, huysuz kralın sarayına mı, yedi denizlere mi yoksa karanlık ormana mı gideceksin?

Haydi o zaman! Bu büyülü kitapla, kaldır hayal gücünü dansa!

Pippa Goodhart’ın (kendisi Laura Owen mahlasıyla Sakar Cadı Vini serisinin de yazarı) dünyada 1 milyondan fazla satan Senin Seçimin serisi, 3-7 yaş arası çocuklara kendi öykülerini uydurmalarını sağlayacak bir alet çantası sunuyor. İçindeki yüzlerce görsel ve yönlendiren ama kısıtlamayan basit sorular sayesinde çocuklar her açtığında yepyeni masallar, maceralar, hikâyeler hayal ediyorlar.

“Konuşmayı ve dinlemeyi geliştirmek için harika.”
Times Eğitim Eki

“Çocukları hayal etmeye, düşünmeye ve kendi hikâyelerini yaratmaya itiyor.”
BookTrust

Devamını Göster
₺125.00
Senin Seçimin Senin Masalın
  • Dış Sitelerde Paylaş

Çevre kirliliği ile ilgili serzenişte bulunup yere çöp atanlar, yayalara yol vermeyen araçlar, sınavlarda kopya çekenler, diğer insanların çoğu benzer şeyi yaptığı için kendi yaptıklarını haklı ve meşru görürler. Kadına şiddeti kınayıp sonra kadına vuranlar bunun gerekçesi olarak o kadının “kötü davranışlarını” ve “bunu hak ettiğini” sunarlar. İstediği işe torpille girmeye çalışanlar, sistemin böyle olduğunu doğal olarak da kendilerinin buna mecbur olduğunu söylerler. Sıradan bir insanın birini öldürmesi size daha uçuk bir fikir gibi görünebilir; ancak birini vatan, din, ideoloji vb. “kabul edilebilir” bir gerekçeyle öldürecekseniz, bu sizin için (ve birçok insan için) kahramanlık anlamına gelir. Yaptığınız hemen hemen her kötülüğü, toplumun çoğunluğunda bu kötülük normal olduğu ya da şartlar sizi buna zorladığı için meşru görürsünüz.

Kötülük, sıradan insanın içinde toplum tarafından uyandırılıp meşru kılınmayı bekler. Tarih boyunca birçok ülkede etnik azınlıklar ya da farklı ideolojide insanlar, toplum ve devlet tarafından göz yumulduğu –hatta teşvik edildiği- için sıradan insanlar tarafından katledilmiştir.

Temel Atıf Hatası hepimizin içinde bir ölçüde mevcuttur ve elbette kişiler arası farklar vardır. Ancak toplumdaki bazı gruplar, olayları değerlendirirken bu türden hataları yapmaya daha çok eğilimlidir.

Barnett ve Hilz (2018) yaptıkları araştırmada erkeklerin tecavüz ile ilgili tutumlarını incelediler. Muhafazakâr bir yapıya sahip erkeklerin tecavüzle ilgili atıfları daha çok kadınlara yaptıklarını buldular. Örneğin “kadın da istiyordu”, “aslında bu tecavüz kapsamına girmez”, “tahrik vardı” gibi ifadeler daha çok muhafazakâr erkekler tarafından benimseniyordu. Benzer bir çalışmada ise (Barnett ve Sligar, 2018) erkeklerde dindarlık oranı arttıkça, cinsel saldırıda bulunan erkeğe daha az sorumluluk atfettikleri bulundu. Daha dindar erkekler, erkeğin kadına cinsel saldırısı ile ilgili kadını “suçlama” eğilimdeydi.

Sahar ve Weiner (2006) yaptıkları araştırmada, fakirliğin genel nedenlerini sorduklarında muhafazakâr öğrencilerin bunu daha çok fakir insanların özelliklerine (yeteneksizlik, tembellik), açık fikirli öğrencilerin ise çevresel şartlara (aile geçmişi, çevresel koşullar, sosyal dezavantajlar) atfettiğini buldular.

Kluegel (1990) Afro-Amerikalıların beyazlardan daha fakir olmasıyla ilgili tutumları inceledi. Muhafazakâr beyazların bu ırkı daha tembel, daha motivasyonsuz ve daha az zeki olarak gördüğü bulundu. Arceneaux ve Stein (2006), muhafazakâr insanların doğal afet mağdurlarını, doğal afetin nedeniyle ilgili daha sorumlu gördüğünü buldu. (Ülkemizde de depremin nedenini, oluştuğu bölgedeki insanların “ahlaksızlığı” ile açıklayanlar olduğunu hatırlatalım.)

Benzer araştırmalar aynı doğrultuda sonuçlar vermiştir: Muhafazakâr insanlar; işsizler (Skitka & Tetlock, 1992), evsizler (Pellegrini ve ark., 1997), obezler (O’Brien ve ark., 2007) ve AIDS hastaları (Skitka & Tetlock, 1992) konusunda hep aynı bilişsel yanılgıya düşmektedir. Bu durumları o insanların yeteneksizliğine, hatalarına ve sorumsuzluklarına bağlamaktadırlar. Doğal olarak daha dezavantajlı kesimlerden insanlarla bir çatışma baş gösterdiğinde şiddete başvurmakta bir sakınca görmezler; çünkü bu insanlar kendi seçimleri ve sorumlulukları sonucu bu duruma düşmüşlerdir.

Görüldüğü gibi muhafazakâr insanlar Temel Atıf Hatası’na daha fazla düşmektedir. Benzer bir durumu kendi destekledikleri gruplar yaşadığında da bakış açılarını tamamen değiştirerek, ağırlıklı olarak çevresel faktörlere atıfta bulunurlar. Örneğin, Amerikalı askerler Iraklı sivilleri öldürdüğünde bundan askerlerin değil ölen sivillerin, soyu tükenmekte olan vahşi bir hayvan polisler tarafından öldürüldüğünde ise bundan ölen hayvanın sorumlu olduğunu düşünmektedirler (Morgan ve ark., 2010).

Daha önceden bahsettiğimiz sosyal uyum ve otoriteye itaat konusunda da benzer bir ayrışma vardır: Muhafazakârların sosyal baskı karşısında görüşlerini daha çabuk değiştirdikleri (Mallinson ve Hatemi, 2018) ve otoriteye itaat etme konusunda daha eğilimli oldukları da bilinmektedir (Altemeyer, 1998).

Tüm bu bulguları herhangi bir kitlesel kötülüğe uyarlayalım. Savaş sırasında düşman ülkelerdeki kadınlara tecavüz eden askerler öncelikle çevrelerindeki birçok asker benzer şeyi yaptığı için bunu zihinlerinde normalleştirirler. Tecavüzün nedeni olarak bu kadınların tecavüzü “hak ettiği” gibi bir yaklaşım edinirler. Kendi davranışlarının sorumlusu olarak da kendilerini değil savaş şartlarını gösterirler.

Tüm Reklamları Kapat

6-7 Eylül olaylarından bir görüntü
6-7 Eylül olaylarından bir görüntü
Ara Güler

Tarihte bunun sayısız örneği bireysel ya da toplumsal ölçekte vuku bulmuştur: Tecavüzcüler, tecavüz eyleminden kadını sorumlu tutar ve hak ettiğini söyler. Egemen bir ulus, kendi topraklarında yaşayan bir etnik gruba soykırım uygular ve o grubun bunu “hak ettiğini” söyler. Birileri, asırlardır komşusu olarak yaşayan bir etnik grubu öldürür, evini barkını yağmalayıp, istila eder ve kimse bunu yaptığı için kendini sorumlu görmez. Öldürmeyi, tecavüzü ve yağmayı meşru kılan inanç türleri ve gelenekler de bu eğilimi besleyerek suçun tanımını değiştirir, kötülüğü sıradanlaştırır. Davranışı örgütlü inançlardan ve geleneklerden daha çok etkilenen muhafazakâr insanlar da yaptıklarını daha meşru, kendilerini daha haklı görürler.

*

Siyaset bilimci ve filozof Hanna Arendt, Eichmann’ ın yargılandığı duruşmalarla ilgili izlenimlerini anlattığı kitabını “Kudüs’teki Eichmann: Kötülüğün Sıradanlığı” olarak adlandırmıştır. Arendt’e göre Eichmann, “korkunç derecede normal” bir insandır. Ona göre kötülük yapan bir insan kendisinin kötülük yaptığını düşünmez; sadece belirli bir sistem içinde doğru ve uygun hareket ettiğini düşünür.

Bizim “kötü” olarak nitelendirdiğimiz insanlar kendilerini kötü olarak görmezler. Onlara göre asıl mağdur kendileridir, bu mağduriyetlerinin nedeni de kendi hayatlarında karşılaşmış oldukları çevresel faktörlerdir. Kötülüklerini bu şekilde kendi zihinlerinde meşru kılarlar. Başka insanları mağdur ettiklerinde de bunun sorumlusu olarak –ironik bir biçimde- bu mağdur insanları görürler.

Tüm Reklamları Kapat

Katiller, katli haklı görür, kurbanı suçlar. İnsan öldürenler, işkence edenler, tecavüz edenler, bu olayların yaygın olduğu durumlarda kendinde sorumluluk görmeyen sıradan insanlardır. Gördüğümüz gibi özellikle belirli gruplar zihinlerinde hemen her şeyi çabucak normalleştirir. Bu bazen o kadar ileri uçlarda yer alır, insani bakış açısı o kadar körelir ki, çoğu durumda soykırım bile haklı ve meşru görülür.

Kitlesel zulüm, tek tek bireylerdeki konforlu sıradanlığın doğurduğu "anonimlik" ile ortaya çıkar. Sorgusuz uyuma dayalı itaat gaddarlığı doğurur.

Gaddarca suçlar işleyenler sadece gaddar insanlar değildir.

Eichmann sıradan bir memurdur, Anwar sıradan bir komşunuzdur.

Çünkü kötülük sıradandır.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
591
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 109
  • Korkutucu! 51
  • Muhteşem! 27
  • Merak Uyandırıcı! 23
  • Üzücü! 15
  • İnanılmaz 14
  • Bilim Budur! 8
  • Grrr... *@$# 7
  • İğrenç! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Güldürdü 2
  • Umut Verici! 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/03/2024 15:13:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7586

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
F. Birinci. Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor?. (29 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 28 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7586
Birinci, F. (2019, January 29). Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor?. Evrim Ağacı. Retrieved March 28, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7586
F. Birinci. “Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor?.” Edited by Fatih Birinci. Evrim Ağacı, 29 Jan. 2019, https://evrimagaci.org/s/7586.
Birinci, Fatih. “Kötülüğün Sıradanlığı: Sıradan İnsanlar Neden Gaddarlık Yapıyor?.” Edited by Fatih Birinci. Evrim Ağacı, January 29, 2019. https://evrimagaci.org/s/7586.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close