Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?

Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?
4 dakika
3,357
Tüm Reklamları Kapat

Kısırlık, bir hayvan ya da bitki türünün doğal yollarla üreyememesi anlamına gelmektedir. İnsanlar arasında kısırlık ise, bebek yapmak istemenize ve en az 12 ay boyunca denemenize rağmen başarılı olamamanız olarak tanımlanmaktadır.

İnsanların %85 civarı, çocuk sahibi olma yönündeki denemelere başlamalarından sonraki ilk 12 ay içinde bebek sahibi olabilmektedirler. Çiftlerin %7 civarı, 2. yılları içinde çocuk sahibi olmaktadırlar. Eğer 12 aydır deniyor olmanıza rağmen halen gebelik yaşanmadıysa bir hekime gözükmenizi tavsiye ederiz.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanlar arasındaki kısırlık vakalarının %40'ı erkeklerden, %40'ı kadınlardan, %20'si ise her ikisinden birden kaynaklanmaktadır. Ülkeler bazında bu oranlar değişiklik gösterebilir. Örneğin İngiltere'deki tüm kısırlık vakalarının %25'i erkekler, %50'si kadınlardan kaynaklanmaktadır; geri kalanı ise açıklanamamaktadır.

Çok da ilginç olmayan bir şekilde, 1980'lerden bu yana kısırlık oranı %4 civarında artmıştır. Bunun nedeni, ömürlerimizin daha uzaması ve ilerleyen yaşla çocuk yapmanın güçleşmesidir.

Tüm Reklamları Kapat

Kısırlık Nedenleri Nelerdir?

Bir gebeliğin oluşması için; yumurtlama, döllenme ve embriyonun rahme tutunması aşamalarının sorunsuz ve doğru bir şekilde gerçekleşmesi gerekir. Bazı çiftlerin doğal yolla bebek sahibi olamamaları da bu adımlardan herhangi biri ya da birkaçında sorun olmasıdır. Kısırlığa neden olan konular bazen doğuştan gelir, bazen yaşamın ilerleyen dönemlerinde gelişir. Kısırlık sadece kadından, sadece erkekten veya her ikisinden kaynaklanıyor olabilir. 

Dünya genelinde; kısırlık vakalarının yaklaşık üçte biri erkekten, diğer üçte biri kadından, geri kalanlar ise hem erkek hem de kadından kaynaklanmakta, bir bölümü içinse hiçbir neden bulunamamaktadır. 

Erkeklerde Kısırlık Nedenleri

Doğuştan inmemiş testisler, genetik kusurlar, diyabet gibi hastalıklar veya klamidya, bel soğukluğu, kabakulak veya HIV gibi enfeksiyonlar anormal sperm üretimi, testislerdeki damarların fazla genişlemesi sperm üretimini, kalitesini ve sayısını olumsuz etkileyebilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Erken boşalma gibi cinsel problemler, spermin dışarı çıkmasını engelleyen sorunlar, kistik fibroz gibi genetik hastalıklar, testiste tıkanma gibi yapısal problemler veya üreme organlarında hasar veya yaralanmalar kısırlığa yol açabilir.

Pestisitler, diğer kimyasallar ve radyasyon gibi bazı çevresel faktörler, sigara, alkol, esrar gibi zararlı maddeler, anabolik steroidler ve bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan ilaçlar üreme yetisini olumsuz etkileyebilir. Sauna, hamam, jakuzi gibi sıcak ortamlar sperm kalitesini düşürerek kısırlık sebebi olabilir. 

Radyasyon ve kemoterapi gibi kanser tedavileri ciddi şekilde sperm üretimini bozarak kısırlığa yol açabilir.

Kadınlarda Kısırlık Nedenleri

Yumurtaların yumurtalıklardan salınımını etkileyen yumurtlama bozuklukları kadınlarda en sık görülen kısırlık sebebidir. Polikistik over sendromu gibi hormonal bozukluklar da bunlara dahildir. Aynı zamanda anne sütü üretimini uyaran prolaktin hormonunun çok fazla salgılanması olan hiperprolaktinemi yumurtlamayı engelleyebilir. Ayrıca tiroid hormonunun çok fazla (hipertiroidizm) veya çok az (hipotiroidizm) olması da adet döngüsünü etkileyebilir ve kısırlığa sebep olabilir. 

Kadının rahim veya rahim ağzında var olan anomaliler, rahimdeki polipler veya rahim şekli dahil rahim veya servikal anomaliler kısırlık sebebi olabilir. Rahim duvarındaki kanserli olmayan tümörler, fallop tüplerini bloke ederek veya döllenmiş bir yumurtanın rahme tutunmasını engelleyerek kısırlığa yol açabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Daha çok fallop tüpünün iltihaplanmasından kaynaklanan hasarlar ve tıkanıklıklar kısırlık sebebidir. Çoğunlukla cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon, endometriozis veya adezyonlardan kaynaklanan pelvik inflamatuar hastalıkları buna yol açabilir.

Rahim içi dokusunun rahim dışında büyümesiyle ortaya çıkan endometriozis, yumurtalıkların, rahim ve fallop tüplerinin işlevini etkileyerek kısırlığa sebep olabilir.

Birincil yumurtalık yetmezliği olan erken menopoz, yumurtalıkların işlevinin sonlanmasıyla ve adet kanamasının 40 yaşından bitmesiyle kısırlığa yol açar. Kadının bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlar olması, Turner sendromu veya taşıyıcıları gibi bazı genetik sorunlara sahip olması erken menopoz ve dolayısıyla kısırlığa sebep olabilir. 

Çoğunlukla kanser türlerinin tedavisinde kullanılan radyasyon veya kemoterapi tedavisi kadınlarda kısırlığa sebep olabilir. 

Tüm Reklamları Kapat

Pelvik bölgede yaşanan adezyonlar, enfeksiyonlar, apandisit, endometriozis veya karın veya pelvik cerrahiden sonra oluşabilecek organları bağlayan skar dokusu bantları kısırlık nedeni olabilir.

Kadınlarda infertilite hakkında daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.

Kısırlıkla İlgili Risk Faktörleri Nelerdir?

Kısırlıklar ilgili risk faktörlerini 7 ana başlık altında toplamak mümkündür:

  1. Yaş: İlerleyen yaş hem kadınlarda hem de erkeklerde kısırlık sebebi olabilir. Ama en çok da kadınların bebek sahibi olmak için 35 yaşını geçmemiş olmaları istenir. 
  2. Sigara: Sigara, hem üreme yetisini düşürerek doğal yolla gebeliği engellemesi hem de aynı şekilde üremeye yardımcı tedavilerden alınacak sonucun başarısını da düşürmesi sebebiyle gerçek bir kısırlık sebebidir.  
  3. Alkol: Hem kadınlar hem de erkekler için alkol üreme yetisini zayıflatan bir maddedir. Kadınlarda yumurta kalitesini ve sayısını, erkeklerde ise sperm kalite ve sayısını düşürdüğü bilinmektedir. 
  4. Aşırı kilo: Fazla kilo, kadınlar ve erkeklerde üreme yetisinin zayıflamasına, üreme hücrelerinin kalite ve sayısının düşmesine yol açabilmekte ve kısırlığa sebep olabilmektedir.
  5. Düşük kilo: Düşük kilo, eksik beslenme ve vücudun fonksiyonları için gerekli besinlerin yeterince alınamaması anlamına gelmektedir. Bu bağlamda ihtiyaç duyulan vitaminlerden, minerallerden, proteinden, yağlardan ve karbonhidratlardan yoksun beslenmek kadınlarda ve erkeklerde üreme yetisini düşürmektedir.
  6. Hareketsiz yaşam: Hareketsizlik ve egzersiz eksikliği, hem obezite riskini artırması hem de organların çalışmasını kısıtlaması sebebiyle kısırlık riskini artırmaktadır. 
  7. Yoğun egzersiz: Aşırı yorucu egzersizler vücutta üreme hücrelerinin üretimini kısıtlayarak kısırlığa yol açabilmektedir. 
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 10
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 14:18:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4086

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?. (6 Ocak 2016). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4086
Bakırcı, Ç. M. (2016, January 06). Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4086
Ç. M. Bakırcı. “Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 06 Jan. 2016, https://evrimagaci.org/s/4086.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Kısırlık Nedir? Erkek ve Kadınlarda Ne Sıklıkla Görülür?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 06, 2016. https://evrimagaci.org/s/4086.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close