Kinezyofobi Nedir? Kronik Ağrılarınızın Sebebi, Hareket Korkusu Olabilir mi?

Kinezyofobi, hareket etmeye bağlı olarak acı veya ağrı deneyimleme korkusudur. Daha spesifik olarak kineziyofobi (veya "hareket korkusu"), ağrılı bir yaralanmaya veya yeniden yaralanmaya karşı savunmasızlık hissine bağlı olarak, fiziksel bir hareketi gerçekleştirmek için aşırı ve irrasyonel bir korku hissetmeye verilen isimdir.

İnsanlarda kineziyofobinin neden geliştiğini anlamak için, öncelikle ağrıyı biraz daha yakından tanımamız gerekmektedir.

Ağrı ve Korku

Ağrı, çok fazla insanı etkileyen, hemen hemen herkesin hayatında en az bir kere deneyimlediği bir durumdur. İskelet kas sistemi ağrıları toplumda disabiliteye sebep olan sağlık sorunları arasında ikinci sırada yer almaktadır.^[1]

Ağrı, birçok sağlık sorununda görülen genel bir semptomdur ve genellikle doku hasarıyla ilişkilidir. Her ne kadar rahatsızlık verici bir his olsa da hastanın yaralanan bölgesini zorlamamasını sağlayarak iyileşme sürecine katkı sağlar.

Akut bir yaralanma gerçekleştiği zaman belirli bir süre ağrı normal kabul edilir. Bu süre yaralanmış dokuya, yaralanma tipine ve yaralanma şiddetine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ancak bazı durumlarda ağrı öngörülen sürelerin ötesine geçebilmektedir. Bu durum kronik ağrı olarak adlandırılabilir. Uluslararası Ağrı Çalışmaları Birliği (İng: "International Association for the Study of Pain") kronik ağrıyı 3 aydan daha uzun süren ağrı olarak tanımlamıştır.^[2]

Akut bir ağrının neden zamanla kronikleştiği yıllardır araştırmacıların dikkatini çeken bir konu olmuştur. Yapılan çalışmalarda ağrının prognozunu etkileyen çeşitli faktörler tespit edilmiştir (fiziksel, biyolojik, bilişsel, davranışsal, sosyal ve mesleki). Tüm bunlar bizim neden bazı kişilerde ağrıların diğerlerinde olduğu gibi seyretmediğini açıklayabilir.^[3]

Yıllar içerisinde bu konu hakkında çeşitli teoriler ortaya atılmıştır. Bunlardan günümüzde en çok kabul görenlerinden biri "kinezyofobi" ya da "hareket korkusu"dur.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Kineziyofobi Nedir? Nasıl Gelişir?

Ağrılı bir yaralanma geçiren bir kişi, bunu tehdit olarak kodladığı zaman, o hareket veya durumla alakalı olarak karmaşık hislere ve düşüncelere sahip olabilir. Bu durum beraberinde korku ve endişeyi getirerek o hareket veya durumdan kaçınmaya yol açar. Zamanla bu durum vücudun etkisiz ve yetersiz kullanımına ve depresyona yol açabilir.^[4]

Hilaris Publisher

Kinezyofobi, ağrı ve buna ilişkili olarak disabilite ve yaşam kalitesi ile çeşitli şekillerde ilişkilendirilebilir. İlk olarak kinezyofobi, öncelikli olarak ağrıdan kaçınma dürtüsüyle kişinin hareket etme şeklini değiştirmesine sebep olmaktadır. Fizyoterapi seansları sırasında, ağrının daha iyi bir duruma gelebilmesi için dokulara belirli bir yüklenme yapılması gerekmektedir. Kinezyofobi nedeniyle bu dokulara gereken yüklemenin yapılamaması, ağrının ve buna bağlı gelişen disabilitenin daha uzun süreler etkisini sürdürmesine neden olabilir. Aynı zamanda hareket korkusunun algılanma biçimi de vücudun ağrıyı işleme süreçlerini etkiliyor olabilir. Yapılan çalışmalar, kinezyofobinin şiddeti ile ağrının şiddeti arasında anlamlı bir ilişki bulmuşlardır.^{[5], [6]}

Kinezyofobi, özellikle iskelet kas sistemi problemleriyle ilgilenen ortopedi ve travmatoloji, nöroloji ve fizyoterapi uzmanlarının mutlaka dikkat etmesi gereken bir konudur. Ağrının kronikleşmesine sebep olabileceği gibi özellikle hareket etmenin hayati önem taşıdığı yaşlı bireylerde telafisi mümkün olamayacak sorunlara yol açabilir. Çünkü yaşlılarda azalmış fiziksel aktivite çok çeşitli çok çeşitli sağlık sorunlarına ve hatta erken ölüme bile yol açabilmektedir.^[7] Bu tarz yaralanmaları takiben hastanın durumuna (kognitif, duygudurum ve fiziksel) göre psikoterapi seçeneği göz önünde bulundurulmalıdır. Hastalar ağrı hakkında sağlıklı bir şekilde bilgilendirilmeli ve hareket, sakatlığın izin verdiği ölçüde teşvik edilmelidir.