Kahve Tarlaları, Kuşların Diyetlerini Sınırlıyor!
The University of Utah
- Basın Bildirisi
- Ornitoloji
- Şehir Ekolojisi
Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Pandemi yüzünden market raflarının temel ürün ve malzemelerden yoksun olduğu 2020 yılını düşünün. Orta Amerika ormanlarında yaşayan kuşlar için, orman arazilerinin kahve tarlalarıyla işgal edilmesi, esasen tercih ettikleri yiyeceklerin "raflarını boşaltıyor" ve hayatta kalmak için diyetlerini ve yaşam alanlarını değiştirmeye zorluyor.
Aralarında Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu'nun da bulunduğu Utah Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen yeni bir çalışma, kuşların tüylerinden izlenebilen diyetlerinin anlaşılmasına işaret eden verilerini ve hareket kayıtlarını araştırarak, kuşların kahve tarlalarında ormanlardan çok daha az omurgasız yediğini ortaya koyuyor ve beslenme seçeneklerini önemli ölçüde etkilediğini öne sürüyor. Çalışmanın baş yazarı ve Utah Üniversitesi Biyolojik Bilimler Fakültesi’nde ekoloji ve ornitoloji profesörü olan Prof. Dr. Çağan H. Şekercioğlu anlatıyor:[1]
Gezegen üzerindeki artan insan ekolojik etkisi, özellikle habitat kaybı ve iklim değişikliği yoluyla, kuşların beslenmelerini de genellikle olumsuz etkiler. Böcekler ve diğer omurgasızlar gibi temel beslenme kaynaklarındaki düşüşler de dahil olmak üzere bu olumsuz değişiklikler, özellikle hızla büyüyen genç bireylerin hayatta kalma sürelerinin azalmasına yol açabilir ve bu yetersiz beslenen kuşların popülasyonunun azalmasına ve kayıplarına yol açabilir.
Kosta Rika Ormanları
Tüm dünyada ormanlar, bir zamanlar yemyeşil olan yaşam alanlarından, onların yerini alan tarım arazileri arasında dağılmış çok daha küçük kalıntılara doğru daralıyor. Kuş türlerinin yalnızca yaklaşık yüzde biri, insanların ve insan faaliyetlerinin hakim olduğu habitat türlerini tercih ediyor, ancak doğal orman habitatının hızla ortadan kalkması, kuş türlerinin yaklaşık üçte birinin artık kendilerini insan hakimiyetindeki ortamlarda hayatta kalmak için çabalarken bulması anlamına geliyor.
Kosta Rika'da, Panama sınırına yakın Las Cruces Biyolojik İstasyonu çevresindeki arazi tamamen ormanlık alanken şimdi %50 kahve tarlaları, %20 sığır otlakları ve %10 diğer insan ortamları haline geldi. Arazinin ormanlık alan olarak kalan kısmı ise şimdilik sadece %20. Tarımsal alanlar ise, yerel kuşların beslendiği omurgasız topluluklarını büyük ölçüde etkileyen böcek ilaçları, gübreler ve mantar ilaçları ile yıkanıyor.
Bu yerel kuşlar, araştırmacıların çalışmada odaklandıkları dört türü içeriyor: turuncu gagalı bülbül ardıcı (Catharus aurantiirostris), gümüş boyunlu tangara (Tangara icterocephala), ak gerdanlı ardıç (Turdus assimilis) ve kil rengi tiranulet (Mionectes oleagineus). Dört türün tümü, hem meyveler hem de omurgasızlarla beslendikleri ormanlarda ve açık kırsal alanlarda bulunabilir. Ancak böcekler ve diğer omurgasızlar, protein ve nitrojen gibi temel besinleri sağladıkları için diyetlerinin önemli bir parçasıdır.
Şekercioğlu ve aralarında ABD, Kosta Rika ve Singapur'dan araştırmacıların da bulunduğu meslektaşları, çalıştıkları kuş türlerinin besinlerini tarım ve orman ortamları arasında, özellikle de doğru beslenmenin çok önemli olduğu ve türlerin sürdürülmesi için kritik öneme sahip üreme mevsiminde nasıl elde ettiğini anlamak istedi.
İzotopik Yemek Günlüğü
Kuşların diyeti hakkında daha fazla bilgi edinmek için araştırmacılar tüylerindeki izotopları analiz ettiler. "Ne yersen osun" sözü boşa söylenmemiş olacak ki, yediğimiz gıdaların izotop oranları şeklindeki kimyasal imzaları dokularımıza dahil edilir.
İzotoplar, aynı elementin, yalnızca çekirdeklerindeki nötron miktarında farklılık gösteren farklı versiyonlarıdır - örneğin, altı nötronlu bir karbon atomu ile yedi nötronlu bir karbon atomu arasında son derece küçük bir kütle farkı vardır. Ancak biyolojik ve fiziksel süreçler, hafif veya ağır izotopları tercih edebilir ve bu bilimsel ölçümlerin sonuçlarında gözlemlenebilecek ve değerli bilgiler sağlayabilecek etkiler yaratabilir.
Örneğin insanlarda, saçlarımızdaki izotoplarda diyetlerimizin bir kaydı korunur. Daha önceki bir çalışmada, Utah Üniversitesi'nin Jeoloji ve Jeofizik Departmanında seçkin bir profesör olan yardımcı yazar Thure Cerling ve meslektaşları, Salt Lake Valley çevresindeki berberlerden ve kuaförlerden alınan saçları analiz ettiler ve mısırla beslenmiş hayvanlardan gelen et proteini ve bitki bazlı proteinin göreceli oranlarını öğrendiler.
Kosta Rika'da araştırmacılar aynı şeyi yapmayı umuyorlardı, ancak kuşların tüylerinde kararlı karbon ve nitrojen izotopları vardı. Beslenmeyi analiz etmek için dört kuş türünden 170 tüy topladılar ve zamanlarını nerede geçirdiklerini görmek için radyo izlemeyi kullanarak 49 kuşun hareketlerini izlediler.
New Mexico Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarlarından Seth Newsome şöyle diyor:
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Tüy izotopik analizi kesinlikle ilk kez kuş diyetlerini incelemek için kullanılmıyor. Ancak bu, diyet bileşimini, tarımsal ve doğal yaşam alanlarının göreceli kullanımını incelemek için radyo telemetri ile birlikte özellikle tropik bölgelerde ilk kez kullanılıyor olabilir.
Sonuçlar, kuşların seçtikleri habitatın beslenmeleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu gösterdi. İzotopik veriler, incelenen dört türden üçünün kahve tarlalarında ormanlardan çok daha az omurgasız yediğini öne sürdü. Gümüş boyunlu tangara ve ak gerdanlı ardıç için veriler, ormanlarda kahve tarlalarından iki kat daha fazla omurgasız biyokütle yediklerini gösterdi. Şekercioğlu şöyle ekliyor:
Sonuçlarımız, hem doğal orman kalıntılarında hem de kahve tarlalarında beslenen orman kuşlarının tercih ettiği omurgasızların kahve tarlalarında yetersiz olduğunu gösteriyor.
Habitat Değişiminin Sonuçları
Kahve tarlaları onlarca yıl önce dikildi ve araştırmacılar, orman bozulmamışken kuşların nasıl davrandığını bilecek verilere sahip değiller. Ancak kuşların davranışları hakkında şu anda bildiklerimizden, sonuçların kuşların yaşam tarzları için ne anlama geldiğine dair çıkarımlarda bulunabiliriz.
Şekercioğlu, kuşların yeterince omurgasız tüketmek için, sık sık yaklaşık 7-12 dönümlük küçük orman parçalarında ve nehirlerin yanındaki yaklaşık 10-20 metre genişliğindeki dar orman koridorlarında beslenmeleri gerektiğini söyledi. Şekercioğlu, ayrıca 2007'de yapılan bir radyo izleme çalışmasıyla desteklenen başka bir hipotezi anlatıyor:[2]
Gümüş boyunlu tangara ve ak gerdanlı ardıç gibi daha hareketli kuşların, özellikle protein açısından zengin omurgasızları, yeterli derecede tüketmek için sürekli hareket ettiğini düşünüyoruz. Yarım hektar kadar küçük yaşam alanlarına sahip olabilen turuncu gagalı bülbül ardıcı gibi daha az hareketli türler ya kahve tarlalarına uyum sağlamak ya da daha az omurgasız yemek zorunda kalıyorlar yani yok oluyorlar.
Turuncu gagalı bülbül ardıcı yalnız değil. 2019'da yine Çağan Şekercioğlu ve meslektaşları tarafından yayımlanan bir araştırma, bölgede beklenenden daha fazla kuş popülasyonunun azaldığı gösterildi.[3]
Bu nedenle, Kosta Rika ve diğer benzer tropik bölgelerdeki yaşam alanlarını kahve tarlalarına kaydıran kuşlar için, orman rezervleri ve diğer orman parçalarına ulaşmak kritik kaynaklar sağlayabilir. Şekercioğlu bu kaymanın risklerini şöyle anlatıyor:
Bu kuşların beslenmelerini başka yerlere kaydırması, kendileri olumsuz sonuçlara yol açabilecek yeni ekolojik etkileşimlere neden olabilir. Örneğin, bu yeni yerlerde kuşlarla artan rekabet veya daha önce pek tüketilmeyen bir av türü üzerinde aşırı avlanma.
Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Eğer kahve içmeyi seven biriyseniz, kuş dostu kahveler almayı seçerek yardımcı olabilirsiniz. Şekercioğlu'nun söylediğine göre kuş dostu kahve, yerli kuşlar için faydalı olan ağaç örtüsü ve orman kalıntılarının daha fazla olduğu tarlalarda yetiştiriliyor. Gölgede yetiştirilen kahve, Smithsonian Göçmen Kuş Merkezi tarafından Kuş Dostu olarak onaylanan kahveler veya en kuş dostu olduğunu söylediği Etiyopya kahvesi satın almanızı öneriyor.[4]
Ve tropikal bölgelerdeki yerel yönetimler, bozulmamış ormanların, ikincil büyüme ormanlarının ve orman kalıntılarının birleşmesini sağlamak için nehirlerin yanındaki orman şeritlerinin korunmasına öncelik vererek yardımcı olabilir. Şekercioğlu, sözlerini şöyle bitiriyor:
Dünyanın biyolojik çeşitliliği en fazla olan tropik ormanlarının yerini almaya devam eden ve giderek artan insan egemenliğindeki tarım alanlarında orman kalıntılarının korunmasına ve yenilenmesine öncelik verilmesi acildir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Ç. H. Şekercioğlu, et al. (2023). Using Stable Isotopes To Measure The Dietary Responses Of Costa Rican Forest Birds To Agricultural Countryside. Frontiers in Ecology and Evolution. doi: 10.3389/fevo.2023.1086616. | Arşiv Bağlantısı
- C. H. SEKERCIOGLU, et al. (2007). Persistence Of Forest Birds In The Costa Rican Agricultural Countryside. Conservation biology : the journal of the Society for Conservation Biology, sf: 482-494. doi: 10.1111/j.1523-1739.2007.00655.x. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Ç. H. Şekercioğlu, et al. (2019). Long-Term Declines In Bird Populations In Tropical Agricultural Countryside. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, sf: 9903-9912. doi: 10.1073/pnas.1802732116. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Smithsonian's National Zoo. Bird Friendly Coffee Faqs. (24 Kasım 2017). Alındığı Tarih: 27 Mart 2023. Alındığı Yer: Smithsonian's National Zoo | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/05/2025 05:12:38 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14251
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
