Guguk kuşu (Cuculus canorus)
- Taksonomi
- Ornitoloji
- Bilimsel Adı Cuculus canorus
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Guguk kuşu
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Common cuckoo
- Klad Eotetrapodiformes
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sauropsida
- Sınıf (Class) Sürüngenler (Reptilia)
- Klad Gerçek sürüngenler (Eureptilia)
- Klad Diapsidler (Diapsida)
- Klad Neodiapsida
- Klad Sauria
- Klad Archelosauria
- Klad Archosauromorpha
- Klad Archosauriformes
- Klad Arkozorlar (Archosauria)
- Klad Avemetatarsalia
- Klad Dinozoromorf (Dinosauromorpha)
- Klad Dinozor (Dinosauria)
- Klad Saurischia
- Klad Teropod (Theropoda)
- Klad Yeni theropodlar (Neotheropoda)
- Klad Averostra
- Klad Tetanurae
- Klad Orionides
- Klad Avetheropoda
- Klad Coelurosauria
- Klad Tyrannoraptora
- Klad Maniraptoromorpha (Maniraptoromorpha)
- Klad Maniraptoriformes (Maniraptoriformes)
- Klad Maniraptora (Maniraptora)
- Klad Pennaraptora (Pennaraptora)
- Klad Paraves (Paraves)
- Klad Avialae (Avialae)
- Klad Avebrevicauda (Avebrevicauda)
- Klad Pygostylia (Pygostylia)
- Klad Ornithothoraces (Ornithothoraces)
- Klad Euornithes (Euornithes)
- Klad Ornithurae (Ornithurae)
- Sınıf (Class) Kuşlar (Aves)
- Tür (Species) Guguk kuşu (Cuculus canorus)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
2019 yılının Nisan ayında İstanbul/Riva çayırlarında sabah saatlerinde gözlemlendi.
Tanım ve Genel Bilgiler
Kanat açıklığı 55-60 cm, boyu ise 32-36 cm civarındadır. Baskın olan gri donu ilk bakışta erkek bir atmacayı (Accipiter nisus) andırır. Kuyruğu uzun ve basamaklı, kanatları sivridir. Dişi kuşlarda genellikle kızıl kahverengi donunun alt tarafı enine sık çizgilidir. Dişisi kızıl göğüs kuşağıyla erkekten ayırt edilebilir. Genci her iki donda da olabilir ve ensesindeki açık renkli lekeyle ayrılır. Bilinen 'kuk-kuu' sesi erkeğinden gelir ve 'kuk-kuk-kuu' olarak uzatılabilir. Dişinin sesi tiz, fokurdamayı andıran ve giderek incelen hızlı bir trildir. Her ikisi de tehlike anında öksürmeye benzer boğuk sesler çıkarır. Uçuşta uzun kanatları ve kuyruğuyla kerkeneze (Falco tinnunculus) benzer, fakat kanatlarını çırparken gövde seviyesinin altında tutar. Yaşam süresi ortalama 6-7 yıldır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Cuculiformes takımında bulunan Cuculidae familyasından bir türdür.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Avrupa, Asya ve Afrika'da yayılım gösterir. Göç eden bir türdür. Türkiye'de her bölgede görülebilir.
Çok çeşitli habitatlarda; tundra, turbalıklar, fundalıklar, ormanlar, tarım arazileri, kumullar, parklar ve bataklıklarda bulunur.
Her yıl Nisan ayında Afrika'dan Avrupa ve Asya'ya göç etmeye başlarlar. Eylül ayında ise Afrika'ya geri dönmeye başlarlar. Göç zamanı çeşitli nedenlerle bağlı olarak biraz değişkenlik gösterebilir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
IUCN tarafından yaygın bulunan türler için kullanılan Asgari Endişe (LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Davranış ve Etoloji
Bir dişi birden fazla erkekle ilişki kurarak yaşar (poliandri).
Kuluçka paraziti olan kuşlardır. Yumurtalarını 300 değişik kuş türünün yuvasına bıraktıkları saptanmıştır. Bunlardan en önemlileri, küçük batağan (Podiceps ruficollis), sülün (Phasianus colchicus), mavi güvercin (Columba oenas), tahtalı (Columba palumbus), yeşil ağaçkakan (Picus viridis), ötücü kuşlardan ağaç incirkuşu (Anthus tirivialis), ak kuyruksallayan (Motacilla alba) ve kızılgerdan (Erithacus rubecula) gibi türlerdir. Başka kuşların yuvasına bırakılan yumurtalardan çıkan yavrular asıl ev sahibinin yavrularını yuvadan dışarıya atar.
Dişi guguk önce yumurtasını bırakacağı yuvayı gözetler ve konak kuş yuvasından uzaklaşınca, bu yuvaya gelerek yumurtaların birini yer ve yerine biraz daha küçük kendi yumurtasını bırakır.
Yumurtaları açık renkli ya da beyaz olmakla birlikte, her renkte yumurta da bırakabilirler. Bu sırada erkek, diğer kuşların saldırılarına karşı dişiyi korur. Bir guguk, değişik yuvalara olmak üzere bir yılda toplam olarak en fazla 22 yumurta bırakır. Bazen aynı yuvaya birden fazla yumurta da bırakılabilir. Yumurta yuvanın en korunmasız olduğu öğleden sonra ve akşamın erken saatlerinde bırakılır.
Diyet ve Metabolizma
Özellikle üzerindeki dikenleri ve tüyleri zehirli olan ve diğer kuşlar tarafından yenmeyen tırtılları tercih ederler. Bu tırtılların tüyleri mide çeperinin mukozasına saplandığından, bu tabaka, arada sırada dışarı atılarak mide temizlenir. Besin olarak yenilen böceklerin kitinli kabukları da yumaklar halinde dışarı atılır. Sık rastlanmasa da yılan, kertenkele, küçük kuşlar ve küçük kemirgenlerle de beslendikleri görülmüştür.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Etimoloji
Türün İngilizce adı common cuckoo, Türkçe adı guguk kuşudur.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
7
-
5
-
4
-
4
-
2
-
1
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
- Ali Demirsoy. (2007). Aşamın Temel Kuralları Omurgalılar / Amniyota (Sürüngenler Kuşlar Ve Memeliler) Cilt Iii / Kısım Ii. ISBN: 9789757746027. Yayınevi: METEKSAN A.Ş..
- Herman Heinzel, Richard Fitter, John Parslow. (2002). Türkiye Ve Avrupa'nın Kuşları: Kuzey Afrika Ve Ortadoğu Dahil. ISBN: 9789759409821. Yayınevi: WWF.
- TRAKUS. Common Cuckoo (Cuculus Canorus). (9 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 9 Eylül 2020. Alındığı Yer: TRAKUS | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Species Of Bird. (8 Nisan 2003). Alındığı Tarih: 9 Eylül 2020. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/05/2025 00:01:10 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9323
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
