İnsanlar ve Diğer Tüm Primatlar, Neden Doğuştan Yüzücü Değiller?

Bütün memeli hayvanlar doğuştan yüzme bilirler ve birçoğu oldukça başarılı yüzücülerdir.

Tek bir grup hariç: Kuyruksuz maymunlar. Memeli hayvanlar sınıfı içerisinde bir tek kuyruksuz maymunların sonradan yüzme öğrenmesi gerekmektedir. Tanıdık geldi mi? Evet, insanlar gibi! Çünkü insan da bir kuyruksuz maymun türüdür!

Yüzme konusundaki beceriksizlikleri ve isteksizlikleri dolayısıyla hayvanat bahçeleri, uzun yıllardır şempanzelerin, gorillerin veya orangutanların hareket alanını sınırlandırmak için su hendekleri kullanmıştır. Çünkü yıllar yılı yapılan gözlemler, maymunlar derin bir suya girince kolaylıkla boğulduklarını gösteriyordu; bu nedenle maymunlar sudan uzak durmayı seçiyordu. Hatta bazılarına göre bu, insanlar ile diğer maymunları ayıran bir özellikti: İnsanlar suyun tadını çıkarıyor ve yüzmeyi öğrenebiliyorken, maymunlar kuru topraklarda kalmayı tercih ediyorlardı.

Ancak bu ayrımın bu kadar bariz olmadığı sonradan fark edildi. Wits Üniversitesi Anatomik Bilimler Fakültesi'nde insan evrimin üzerine doktora araştırmalarını yürüten Renato Bender ve Bern Üniversitesi Sosyal ve Önleyici Tıp Enstitüsü'nde evrimci bir hekim ve epidemiyolog olarak çalışan Nicole Bender, ABD'de bir şempanze ve bir orangutan üzerine arşatırmalar yaptılar. Bu primatlar, insanlar tarafından yetiştirildi, bakımları yapıldı ve yüzmeyi ve dalmayı öğrendiler!

Şempanzenin boğulmasını önlemek için, araştırmacılar havuzun en derin kısmına iki ip uzattılar. Cooper isimli şempanze hemen iplerle ilgilenmeye başladı ve birkaç dakika sonra havuzun dibindeki nesneleri almak için iki metre derinliğindeki suya dalmaya başladı.

Güney Carolina'daki özel bir hayvanat bahçesinde çekilen orangutan Suryia da bu nadir yüzme ve dalış yeteneğine sahip. Suryia kıyıdan on iki metre açığa kadar serbestçe yüzebilmektedir.

Her iki hayvan da insanlarda "kurbağalama" denen, bir kurbağa gibi kolları iki yana, bacakları ise geriye doğru açma stilinde yüzmeyi tercih ediyor. Cooper arka ayaklarını eş zamanlı olarak hareket ettirirken, Suryia birbirine zıt bir hareketi tercih etmektedir. Araştırmacılar, bu yüzme tarzının, ağaç yaşamına yönelik eski bir evrimsel adaptasyondan kaynaklanabileceğine inanıyorlar.

Çoğu memeli, suya girdiklerinde "köpekleme" denen stilde yüzmeyi tercih eder: Yani köpeklerin yüzmesine benzer, dört ayağın su içinde yürür gibi hareket etmesiyle yüzerler. Ve bu hayvanlar bunu içgüdüsel olarak yaparlar; öğrenmek zorunda değillerdir.

İnsanlar ve maymunlar ise yüzmeyi sonradan öğrenmek zorundadır. Bunun nedeninin, maymunların ağaçta yaşayan atalarının yerde hareket etme imkanının azalması olduğu düşünülüyor. Böylece küçük nehirleri geçmek, dik pozisyonda dolaşmak veya doğal köprüler kullanmak için alternatif stratejiler geliştirdiler. Yüzmeye yönelik içgüdülerini ise evrimsel süreçte kaybettiler. Maymunlarla yakından ilişkili olan insanlar da bu nedenle kuzenleri gibi içgüdüsel olarak yüzücü değildirler. Ancak maymunlardan farklı olarak insanlar suya ilgi duyar ve yüzme ile dalmayı daha kolay öğrenebilir.

Filler, Harika Birer Yüzücüdürler!

Bunun haricinde filler gibi devasa memelilerin bile harika birer yüzücü olmaları şaşırtıcı gelebilir. Her ne kadar fotoğrafta komik bir kare görsek de, aslında filler genellikle sudan korkmazlar, tam tersine, suda oynamaya bayılırlar. Ancak bu, genelde annelerin çocuklarını teşvik etmesi sonrasında yaşanır.

Fotoğraftaki 6 aylık bebek fil ise, insan avcıların tahıllarını korumak amacıyla kurduğu bir tuzağa takılarak ayaklarından birini ciddi biçimde zedelemiş bir ufaklık. Uzmanların desteği sayesinde ameliyat geçirdi ve fizyoterapi gördü. Bu fotoğraf da, bir fizyoterapi seansı sırasında yakalanmış "kötü" bir an.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Her ne kadar uzmanlar ufaklığın sudan çekindiğini ve yaralı ayağı nedeniyle sudan uzak durmaya meylettiğini belirtse de, fotoğrafın sol alt köşesinde, filin oldukça eğlendiğini ve mutlu gözüktüğünü görebilirsiniz.