İnsan Vücudunun Sıcaklık Toleransı, Sandığımızdan Daha Düşük Olabilir!

- Çeviri
- Koruyucu Tıp
Bilim insanları, insan vücudunun dayanabileceği maksimum ısı ve nem kombinasyonunu belirledi. Sağlıklı bir genç birey, %100 nem oranında 35 derece Celsius (95 Fahrenheit) sıcaklıkta altı saat geçirdikten sonra hayatını kaybedebilir! Ancak, yeni araştırmalar bu eşik değerinin önemli ölçüde daha düşük olabileceğini göstermektedir.
Bu noktada, vücudun ana soğutma mekanizması olan terleme, cilt üzerinden buharlaşama mekanizmasını çalıştıramaz ve bu durum sonunda sıcak çarpması, organ yetmezliği ve ölüme yol açabilir. "Islak termometre sıcaklığı" olarak bilinen bu kritik sınır, NASA'nın Jet Propulsion Laboratuvarı'ndan Colin Raymond'a göre, şimdiye kadar çoğunlukla Güney Asya ve Basra Körfezi'nde olmak üzere ondan fazla kez aşılmıştır. Bu olayların hiçbiri iki saatten fazla sürmemiştir, bu nedenle hayatta kalma sınırına bağlı kitlesel ölüm vakaları yaşanmamıştır.[1]
Ancak, aşırı sıcaklıkların insanları öldürmesi için bu seviyelere ulaşması gerekmez ve bireylerin eşiği yaş, sağlık ve diğer sosyal ve ekonomik faktörlere bağlı olarak değişir. Örneğin, geçen yaz Avrupa'da 61.000'den fazla insanın sıcaklık nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir; oysa bu bölgede nadiren tehlikeli ıslak termometre sıcaklıkları oluşur. Ancak, küresel sıcaklıklar arttıkça bilim insanları tehlikeli ıslak termometre olaylarının da daha yaygın hale geleceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır.
Raymond'un araştırması, ıslak termometre sıcaklıklarının, Dünya sanayi öncesi seviyelere göre 2,5°C ısınırsa, önümüzdeki on yıllarda dünyanın çeşitli bölgelerinde düzenli olarak 35°C'yi aşacağını öngörmektedir.
Islak termometre sıcaklığı başlangıçta, bir termometreye ıslak bir bez sarılarak ve açık havada bırakılarak ölçülürdü. Bu, suyun bezden ne kadar hızlı buharlaştığını ve dolayısıyla deriden terin buharlaşmasını insan hayatta kalma sınırı olarak teorize edilen 35°C ıslak termometre sıcaklığı, %100 nemde 35°C kuru ısıya veya %50 nemde 46°C'ye eşdeğerdir.
Bu sınırı test etmek için, Pennsylvania Eyalet Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, genç ve sağlıklı bireylerin vücut sıcaklıklarını bir ısı odasında ölçtüler. Katılımcıların, vücut sıcaklıklarının sürekli artmasını engelleyemedikleri "kritik çevresel sınırlarına" teorik olarak belirlenen 35°C'den daha düşük bir ıslak termometre sıcaklığında, 30,6°C'de ulaştıklarını buldular. Araştırma ekibi, bu tür koşulların "ciddi anlamda tehlikeli vücut sıcaklıklarına" ulaşmasının beş ila yedi saat süreceğini tahmin etti.
Hindistan'da araştırma yapan Joy Monteiro, bölgedeki ölümcül sıcak hava dalgalarının çoğunun 35°C ıslak termometre eşiğinin oldukça altında olduğunu belirtti. Bu tür dayanıklılık sınırlarının herkes için farklı olduğunu vurguladı.
Özellikle çocuklar, vücut sıcaklıklarını düzenlemede daha az yetenekli oldukları için daha büyük risk altındadır. Yaşlı insanlar da daha az ter bezi olduğu için en savunmasız gruptadır. Geçen yaz Avrupa'da sıcaklıkla ilgili ölümlerin %90'ı 65 yaş üstü bireyler arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca, yüksek sıcaklıklarda dışarıda çalışmak zorunda olan insanlar da daha fazla risk altındadır. İnsanların ara sıra vücutlarını soğutma imkânının olup olmaması da önemli bir faktördür. Örneğin klimalı alanlara erişim, bu riskleri azaltabilir. Monteiro, tuvaletlere erişimi olmayan insanların genellikle daha az su içtiğini ve bunun da dehidrasyona yol açtığını belirtiyor. İklim değişikliğinin birçok etkisinde olduğu gibi, bu aşırı koşullarda da en korunmasız insanlar en çok etkilenenler olacaktır.
Sonuç olarak, insan vücudunun dayanabileceği maksimum ısı ve nem kombinasyonu, daha önce düşünülenden daha düşük olabilir ve bu durum, özellikle iklim değişikliğiyle birlikte gelecekte daha büyük bir tehdit oluşturabilir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 7
- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
- ^ AFP. Scientists Identify The Maximum Heat Limit The Human Body Can Take. (12 Ağustos 2023). Alındığı Tarih: 5 Şubat 2025. Alındığı Yer: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 07:18:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/19739
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Science Alert. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.