İklim Krizi ile Mücadelede Gıda Sistemlerimizin Rolü Kritik Önem Taşıyor!

2024 yılı şimdiye kadarki en sıcak yıl olarak kaydedilirken, dünya çapında araştırmacılar, gıda sistemlerimizi yeniden gözden geçirerek ve bitki temelli bir diyete geçişi teşvik ederek sıcaklık artışına çözüm arıyorlar.

Tarih boyunca ilk kez, küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi seviyelerin 1,6°C üzerine çıkarak hızlanan iklim değişikliğini önlemek için kritik olan 1,5°C sınırını aştı. İklim değişikliğinin etkileri, artık her kıtada her zamankinden daha görünür hale geldi.

Oxford Open Climate Change dergisinde yayınlanan makalede araştırmacılar, bugüne kadar üretilen küresel sera gazlarının üçte birinin hayvancılık ve gıda sistemlerine atfedilebileceğini tespit ettiklerini belirtiyor. Ancak, mevcut iklim değişikliği çözümlerinin çoğunun, gıda sistemlerinin etkisini göz ardı ettiği biliniyor. Ayrıca geri döndürülemez iklim değişikliği etkilerinin aciliyeti nedeniyle gıda sistemlerimizin yeniden ele alınması gerektiğini vurguluyor. Murdoch Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nden Prof. Dr. Andrew Knight, iklim değişikliğinin insanlık dahil olmak üzere dünyadaki yaşamın büyük bir kısmı için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirterek şunları söylüyor:

Hayvancılık sektörü, sera gazlarının en büyük yayıcılarından biri. Hatta ormansızlaşma ile tatlı su kullanımının ana nedenleri arasında bu sektör olduğunu söyleyebiliriz. Buna rağmen, ulaşım sektörü gibi daha az sera gazı üreten alanlara gösterilen ilginin çok daha azını görmüştür.

Hayvancılıktan kaynaklanan emisyonlar o kadar büyük ki, bu sektörü görmezden gelerek iklim değişikliğini ve çevresel bozulmayı yavaşlatmamız mümkün değil. Toplum olarak daha sürdürülebilir, bitki temelli beslenme alışkanlıklarına geçmek zorundayız.

Ayrıca çalışma, et ve hayvansal ürünlere olan artan talebin sürdürülemez olduğunu ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) bu talebin 2050 yılına kadar ikiye katlanacağını tahmin ettiğini de ortaya koyuyor. Prof. Knight ise şunları söylüyor:

Bu talebin karşılanması için mevcut ormanların ve çalılık alanların yaklaşık %80'inin hayvan yetiştirmeye ayrılmış arazilere dönüştürülmesi gerekiyor. Böyle bir gidişatın bizler ve gezegenimiz için yıkıcı sonuçları olacaktır.

Araştırmacılar, hayvansal ürünlere olan yüksek talebin yalnızca çevreye zarar vermekle kalmayıp, aynı zamanda dünya genelinde gıda güvensizliği ve sağlık sorunlarına yol açtığını vurguluyor. Bu sorunların önüne geçmek için, toplumların daha bilinçli kararlar alarak çevre dostu bir yaklaşımı benimsemesi gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, mevcut gıda üretim modeli olan sanayileşmiş hayvancılığın hem verimsiz hem de kaynak tüketimi açısından son derece yoğun olduğu ifade ediliyor.

Araştırma hayvansal ürünlerin tüketiminin, insanlarda birçok kronik hastalığın yanı sıra antibiyotiklere dirençli enfeksiyonların gelişimine de katkıda bulunduğunu ve her yıl dünya genelinde yaklaşık 700.000 kişinin ölümüne neden olan enfeksiyonlara sebep olduğunu gösteriyor. Bu durum ise ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturuyor. Prof. Knight, bu durumu şöyle açıklıyor:

Hayvancılık sektörü, bizi kuş gribi (İng: "avian influenza") ve domuz gribi (H1N1) gibi ölümcül zoonozların ortaya çıkmasına her zamankinden daha yakın bir noktaya getirdi. Bu tür hastalıklar, hayvan fabrikası koşullarının doğrudan bir sonucudur.

Çalışmanın baş yazarı, Washington D.C.’deki All Life Institute’tan Dr. Svetlana Feigin, küresel gıda sistemlerinde ve bireysel tüketim alışkanlıklarında yapılacak değişikliklerin yalnızca çevresel faydalar sağlamakla kalmayıp, insan sağlığı üzerinde de büyük olumlu etkiler yaratacağını belirtiyor. Dr. Feigin, şunları söylüyor:

İnsanlığın ve gezegenimizdeki tüm yaşamın geleceği, sürdürülebilirlik temelinde şekillenecek. Veriler açıkça gösteriyor ki, mevcut gıda üretim ve tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmedikçe, iklim değişikliği sorunuyla başa çıkmamız mümkün değil.