Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?

Bebekler sandığımızdan akıllı olabilir mi ? Bebek bezlerine gerçekten ihtiyacımız var mı ?

Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir? notforlazymoms
Tuvalet eğitimi
10 dakika
6,427
  • Evrimsel Gelişimsel Biyoloji
  • Çevre Bilimleri

Eliminasyon iletişimi (İng: "elimination communication"), bir bebeğe bakım veren kişinin (ebeveyn, bakıcı, vs.) doğru zamnalama, sinyalleme, işaretleme ve içgüdüleri kullanarak dışkılama ve işeme ("eliminasyon") ihtiyacını gidermesini hedefleyen bir yöntemdir. Bebek bezlerine ihtiyaç duymayan (veya bu ihtiyacı azaltmayı hedefleyen) bu yöntemde bakıcılar, bebeklerin bedensel ihtiyaçlarını daha yakından takip ederek, bebek bezi içine değil de tuvalet gibi uygun görülen bir yere çiş ve kakalarını yapmalarını sağlarlar. Bu konuda uzmanlaşılana kadar bebek bezinden de yardım alınabilir; ancak amaç, bu bağımlılığı en aza indirmektir. Eliminasyon iletişiminin ikinci bir amacıysa, bakıcı ile bebek arasındaki iletişimi güçlendirmek, böylece bakıcının bebekle ortak bir döngüye girerek daha yakın bir bağ kurmasını sağlamaktır.

"Eliminasyon iletişimi" terimi, bebek bezine erişimi olmadığı için bu yönteme başvuran daha az sanayileşmiş ülkelerde ve avcı-toplayıcı kültürlerde kullanılan yöntemden gelmektedir. Bu yöntem, doğumdan hemen sonra uygulamaya konulabilir ve 0-4 ay arası, yöntemi uygulamaya başlamak için en iyi zaman aralığıdır. Fakat teknik olarak herhangi bir yaşta bu yöntem kullanılmaya başlanabilir. Ayrıca tam zamanlı, yarı zamanlı veya arada sırada da uygulanabilir.

Tüm Reklamları Kapat

İyi ama neden? Neden böyle bir şeye ihtiyaç duyuluyor? Neden sadece bebek bezi kullanıp geçmiyoruz? Bunu anlamak için, bebek bezlerine biraz daha yakından bakmakta fayda var.

Tek Kullanımlık Bebek Bezleri

Tek kullanımlık bebek bezlerinin hayatımıza girmesi, yaklaşık 40 sene öncesine dayanıyor. Bu ürünler ebeveynlerin hayatını oldukça kolaylaştırmış olsa da bebekler için kısa ve uzun vadede bazı istenmeyen sonuçları da beraberinde getiriyor. Tahmin edebileceğiniz gibi bunun nedeni, bebek bezinin yapısında bulunan kimyasalların bebeklerin en hassas vücut bölgelerinden bir kısmıyla doğrudan ve uzun süreli temasıdır. Dahası, her ne kadar bu bezlerin emiciliği şaşırtıcı bir kimyaya sahip olsa da bebeğin kendi dışkısı ve idrarının üzerinde uzun süreler oturuyor olmasının pek bir hijyenik tarafı yoktur. Ancak modern dünyada bebeklerin ulu orta idrar ve dışkı yapmasındansa, ihtiyaçlarını bu tür bezlere yapmaları genel olarak daha hijyenik ve kontrol edilebilir bulunmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

İçeriğinde ve oranında değişiklikler olabilmekle birlikte, birçok bebek bezi çeşitli boyalar (Disperse Blue 106/124, Disperse Yellow 3, Disperse Orange 3), koku maddeleri (sitral), klor, sodyum poliakrilat, akrilik asit, dioksinler ve diğer bazı kimyasalları içerebilmektedir.[1] Bu kimyasalların hangi oranda kullanımının bebeğe ne kadar zarar verebileceği tartışmalı olmakla birlikte, sonuç olarak bebeğin bu kimyasal maddelerle sürekli temas halinde olduğu gerçeği göz ardı edilemez. Bu durum, bebeklerin idrar ve dışkı ile ilişkisine farklı perspektiflerden yaklaşma çabasını doğurmuştur.

Yılda 4,1 Milyon Ton Bebek Bezi!

Her şeyden önce, bebek bezlerinin çevreye de çok ciddi bir yükü vardır: ABD Çevre Koruma Ajansı'nın yayınladığı verilere göre, 2018 yılında üretilen bebek bezi miktarı 4,1 milyon ton civarındadır.[2] Üstelik bu atığın geri dönüşüm miktarı ile ilgili kayda değer bir veri bulunmamaktadır. Bu atıkların bozunmasının 500 yıl sürebileceği öngörülmektedir.

Bir bebeğin kullandığı bebek bezinin miktarını temsil eden bir fotoğraf
Bir bebeğin kullandığı bebek bezinin miktarını temsil eden bir fotoğraf
Adept Dad

Tek kullanımlık bebek bezlerinde bulunan bileşenlerin içinde açık ara en pahalı bileşen plastiktir, bu plastik yüksek raf ömrü, ısı ve hava koşulu gibi çevresel etmenlere dirençli olacak dayanıklılıkta üretilir. Sorunsa burada yatar: Bebek bezini parçalanmaya ve bozunmaya karşı dirençli yapan unsurlar, aynı zamanda onu doğada da parçalanamaz bir atık haline getirir.[3]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

National Geographic'te 2019 yılında yayınlanan sayılara göre şimdiye kadar üretilen tüm plastiklerin yarısı son 15 yılda üretilmiştir ve bu üretim, 1950'de 2,3 milyon tondan, 2015'e kadar 448 milyon tona katlanarak yükselmiştir (2050 yılına kadar iki katına çıkacağı öngörülmektedir).[4]

Bebek Bezi Ekonomisi

Bebek bezleri genellikle tek başına kullanılmaz; bebek bezi kullananlar çoğu durumda pişik kremi, pudra, yağ ve ıslak mendil de kullanmaktadır. Pudra kullanımından söz etmişken, Johnson & Johnson (J&J) firmasına ait talk pudrasının asbest içerdiği ve yumurtalık kanseri geliştirmesine sebep olduğunu iddia eden kadınlara tazminat ödenmesine yönelik temyiz başvurusunun reddedildiğine de değinmekte fayda var. Johnson & Johnson, ürünlerindeki asbest bulgularından hatalı test yöntemleri ve kalitesiz bilimin sorumlu olduğunu savundu.[5] Öte yandan şirket, geçen yıl talk bazlı bebek pudralarının satışını ABD ve Kanada'da sonlandırdı.[6]

İşin sağlık ve çevre boyutunun yanı sıra maddi bir boyutu da elbette söz konusudur. Bebek bezlerinin maliyeti; kullanım süresine, miktarına ve kullanılan bebek bezine de bağlı olmak üzere değişir. Ancak ortalama bir bebek sadece ilk yaşına kadar 2.700'den fazla bebek bezi kullanabilir ve bunun tek kullanımlık bebek bezi başına ortalama 0.20 dolarlık fiyatı olduğu gözetilirse, yılda 550$'dan fazla bir maliyete karşılık gelebilir. Bu, sadece bebek bezinin maliyetidir ve krem, pudra, ıslak mendil ya da yağ gibi ürünlerin fiyatı buna dahil değildir. Dolayısıyla aslında devasa bir pazardan söz ettiğimiz hatırlanmalıdır.[7]

Bebek Beziyle Ortaya Çıkan Sağlıksız Pozisyon ve Açıklanamayan Ağlamalar

Sindirim sistemini inceleyen bazı araştırmacılar, bağırsakların boşaltılması sırasında doğal insan postürünün çömelmek olduğu tespit etmişlerdir.[8] Bunun nedeni ise oldukça öngörülebilirdir: Ormanda olduğunuzu ve boşaltım yapacağınızı düşünürseniz, muhtemelen hepimizin bulunacağı pozisyon da çömelme pozisyonu olacaktır. Alafranga tuvalet ise çömelme pozisyonunu engellemektedir. Buna bağlı olarak, dışkılamada problem yaşayan kişilere, klozette çömelme pozisyonunun sağlanabilmesi için tabure kullanımı önerilmektedir. Böylece daha az zorlanma ve süreğen bir bağırsak hareketi ile dışkılama sonuçlanmaktadır. Bebek bezleri ise bebeklere böyle bir pozisyon sağlayamaz.

Dışkılama için doğru oturma pozisyonu
Dışkılama için doğru oturma pozisyonu
Evidently Cochrane

İşte bundan yola çıkan bazı çocuk gelişimi uzmanları, bebek bezi kullanımından uzaklaşmayı sağlayan bazı yöntemler geliştirmişlerdir. Bunlardan biri olan Eliminasyon İletişimi, bebek bezinden kurtulmayı sağlamakla kalmaz; aynı zamanda güvenli bir çömelme pozisyonunu içerir. Yapılan bir çalışmada, Eliminasyon İletişimi ile boşaltım yapan bebeklerin, bebek bezi kullanan bebeklere göre 6. haftada ortalama %50.3 daha az ağladığı tespit edilmiştir.[9] Peki nedir bu Eliminasyon İletişimi?

Tüm Reklamları Kapat

Eliminasyon İletişimi ile Bez Kullanımını Bırakmak...

Bebekler onlarla ilgilenenler ile konuşmuyorken bebeklerle nasıl "iletişim" kurabileceği bir soru işareti olabilir. Ancak bebeklerin konuşmaması, onların iletişim kurmadıkları anlamına gelmez. Eliminasyon İletişimi yeni bir trend değildir, dünyanın bir çok yerinde bunu uygulayan medeniyetler bulunmaktadır ve aslında tam olarak bir "tuvalet eğitimi" değildir.

Uygulama, temelde şu şekildedir: Bebekler, tuvaletleri geldiklerinde bir takım sinyaller verirler. Bunlar, bebekten bebeğe değişebilmekle birlikte; genellikle gerginlik, bacaklarını çekme, ıkınma, homurdanma şeklinde olabilir. Bu sinyali tanıyan ebeveyn (veya bir diğer bakıcı), bu işaretle karşılaştığında bebeği tuvalete, lavaboya, lazımlığa ya da tercih ettiği herhangi bir kovaya gider ve bebeğin sırtını kendi karnına yaslayıp bacaklarını ise nazikçe kendine doğru çeker. Tıpkı cenin pozisyonunda olduğu gibi... Bu esnada bebek ile iletişim kurmak ve ona tuvalet ile ilişki kurması için ipucu vermek oldukça önemlidir. Yani bebek, idrarını yaparken belirlediğiniz bir sesi (örnek: "şşş"), dışkısını yaparken ise belirlediğiniz başka bir sesi her seferinde çıkarırsanız, bebek bu sesleri idrarı ve dışkısı ile ilişkilendirir.

Eliminasyon İletişiminin 4 Bileşeni

Yazı başında da belirttiğimiz gibi, eliminasyon iletişiminin 4 temel bileşeni vardır: zamanlama, sinyalleme, işaretleme ve içgüdü.

Zamanlama

Zamanlama, bir yavrunun eliminasyon ihtiyacının doğal zamanlamasını ifade eder. Yeni doğan bebekler yaklaşık her 10-20 dakikada bir çiş yapma ihtiyacı duyarlar; ancak bunun ne düzende olduğu bebekten bebeğe değişebilir. Daha büyük çocuklar da düzenli olabilirler ama son yeme veya uyku saatine göre düzenleri değişebilir. Çocukların yaşı ilerledikçe, birbirini takip eden iki eliminasyon ihtiyacı arasındaki süre de artar. 6 aylık olduklarında, bebeklerin birçoğu uyanıkken en azından 1 saat boyunca eliminasyon ihtiyacı hissetmeyebilirler, derin uykudayken ise bu ihtiyacı hiç hissetmezler.

Tüm Reklamları Kapat

Dışkılama ihtiyacı ise daha düzensiz ve çocuğun bağırsak hareketleriyle ilgilidir: Bazı çocuklar günde birkaç kez dışkılarken, bazıları birkaç günde bir dışkılayabilir. Bazı ebeveynler, 3 aylık bebeklerin bile dışkılama ihtiyacını geciktirebildiklerini belirtmektedir; bu durum, onların eliminasyon iletişimini öğrenmelerinin mümkün olduğunu göstermektedir. Kendi çocuğunuzun idrar ve dışkı düzenini takip ederek, doğru zamanlamayı tutturma ihtimalinizi arttırabilirsiniz ve aynı zamanda size de uygun zamanlarda çocuğunuzu tuvalete götürerek onun sizin döngünüzle uyuşmasına aracılık edebilirsiniz.

Sinyalleme

Sinyalleme, bakıcının bebeğin verdiği sinyalleri takip ederek eliminasyon ihtiyacını fark etmesi demektir. Bazı bebekler eliminasyon ihtiyacını çok küçük yaşta bile çok net sinyallerle bildirirler; bazı bebeklerin sinyallerini tespit etmek içinse daha çok çaba sarf etmek gerekir. Kimi ise hiçbir sinyal vermez. Ayrıca verilen sinyalin türü ve şiddeti de bebekten bebeğe, zamandan zamana değişebilir. Bu sinyaller bir yüz ifadesi, belli bir ağlama türü, kıvranma ve aniden gelişen huzursuzluk olabileceği gibi, bambaşka ve bebeğe özgü bir sinyal de olabilir.

Bu sinyalleri tespit etmenin en iyi yolu, 2 hafta boyunca bebeği bebek bezsiz bırakıp gözlemektir. Böylece bu sinyallere daha duyarlı hale gelebilir ve doğrudan gözle görebilirsiniz. Örneğin meme emen bebeklerin birçoğu, eliminasyon ihtiyacı hissettiğinde memeyi bırakıp tekrar emme, sonra tekrar bırakıp tekrar emmeye başlama gibi davranışlar sergilerler. Dışkılama içinse homurdanma ve gaz çıkarma yaygın sinyallerdir.

Bebekler büyüdükçe, sinyalleri de daha bilinçli ve kontrollü hale gelir; hatta bir süre sonra bebekler, eliminasyon ihtiyacı duyduklarında ebeveynlerine bu ihtiyacı elleriyle sinyalleyebilirler. Bu noktada bebeklere işaret dilini öğretmek de bir yöntem olabilir; çünkü "tuvalet" işaretini öğrenen bir bebek, bu işareti yaparak ihtiyacını bildirebilecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Evrim Ağacı Defteri (3'lü Set)

Anılarınızı Evrim Ağacı defteriyle saklayın. Üstelik bu ürünü aldığınızda 2 adet fiyatına 3 adet defter edineceksiniz. Diğer defterleri ister kendiniz kullanın, ister arkadaşlarınıza hediye edin.

  • Ürün Ölçüleri: 14 cm x 21 cm
  • Sayfa Sayısı: 111
Devamını Göster
₺350.00
Evrim Ağacı Defteri (3'lü Set)

İşaretleme

İşaretleme, bebek tarafından değil, bakımveren tarafından verilen bir işarettir. Bu, bir ses veya diğer türden bir işaret olabilir ve amacı, bebeğin eliminasyon ihtiyacını giderebileceğini söylemektir. Bunu yapmak için Pavlovyen eğitim kullanılabilir; yani bebek işerken veya dışkılarken belli işaretler veya sesler çıkararak, bebeğin bu işaret ve seslerle eliminasyon ihtiyacını ilişkilendirmesi sağlanır. Bebek bunu bir kez öğrendikten sonra, bu işaret verildiğinde (eğer ihtiyacı varsa) eliminasyon ihtiyacını gidermeye çalışacaktır. Yaygın kullanılan işaretler arasında "çişşş", "hmm hmm", "psss pssss" gibi sesler ve çömelme hareketi, belirli el hareketleri gibi görsel işaretler vardır.

İçgüdü

İçgüdüde faydalanılan, bakımveren ile yavru arasındaki bağın evrimsel kökenlerine güvenmektir. Kimi zaman bebeğinizin eliminasyon ihtiyacı olabileceğinin aklınıza gelmesi ("hissetmeniz"), bu ihtiyacı gidermek için iyi bir fırsat olabilir. Bunu fark ettiğiniz anda ötelemek yerine ona öncelik verirseniz, içgüdülerinize ne zaman güvenmeniz gerektiğini daha iyi öğrenebilirsiniz. İçgüdülere güvenmek, diğer 3 bileşeni de daha başarılı bir şekilde yerine getirmenizi sağlayacaktır.

Eliminasyon İletişiminin Avantajları

Bu yöntem sayesinde bebeğin cildi daha fazla nefes alır, daha az atık üretilmiş olur, bebek ebeveynleri ile daha güçlü bir ilişki kurar, daha erken yaşta mesanenin eksiksiz boşaltılabilmesini ve mesane farkındalığını sağlar, daha doğal bir yürüyüşü kazanır ve ücretsizdir. Dezavantajı olarak sayılabilecek şey ise bebeğinize daha çok dikkat etmeniz ve ilgi göstermeniz gerekebilir - ki bu da zaman alıcıdır.

Eliminasyon İletişimine Yönelik Eleştiriler

Bu yöntem, tartışmasız değildir: Bazı eleştirmenler, bebeğin bu duruma hazır olmasının beklenmemesini veya ebeveynlerinin bebeğe saatlerce vakit ayırmasına neden olduğunu söyleyerek karşı çıkmaktadırlar. Bu kişiler, geleneksel lazımlık eğitimini tavsiye etmektedir. Bu tavsiye, "hazırlık yaklaşımı" olarak bilinen ve Thomas Brazelton tarafından yapılan araştırmalara dayanır.[10] 2 ve 3 yaşlarındaki çocuklar, bu eğitimi almaya uygun görülür. Ancak Thomas Berry Brazelton'ın P&G Corporation tarafından finanse edilen Pampers Ebeveynlik Enstitüsü'nün başkanı olarak görev yapması ve bebek bezi için Pampers reklamına katılması sebebiyle bu konudaki fikirlerinin tarafsızlığı sorgulanmaktadır.[11]

Sonuç

Çoğu durumda bebek bakımında evrensel doğrular yoktur; sadece bebeğe fayda sağladığı ve zarar verdiği bilinen bazı gerçeklere ek olarak, geniş bir gri bölge vardır. Bu gri bölgede olan uygulamaları genel geçer olarak nitelemek zordur; bakımverenler (örneğin ebeveynler), kendileri ve bebekleri için en uygun olan uygulamaları seçmelidirler. Eliminasyon iletişimi de evrensel olarak faydalı bulunan bir yöntem değildir; kimi ebeveynlerin bu tür bir iletişimi öğrenecek ve uygulayacak vakitleri olmayabilir. Fakat eğer burada anlattıklarımız makul ve uygulanabilir geliyorsa ve diğer yöntemlerle ilgili sıkıntılar çekiyorsanız, eliminasyon iletişimi sizin için faydalı bir araç ve bebeğinizle etkili bir iletişim kurma yöntemi olabilir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
10
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 7
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/03/2023 19:46:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10516

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Jeoloji
Metal
Kırmızı
Botanik
Dünya Dışı Yaşam
Çalışma
Sars
Ay Görevleri
Endokrin Sistemi
Salgın
Cinsiyet
Müzik
Astronomi
Sağlık Bilimleri
Cinsel Yönelim
Antikor
Alkol
Kamuflaj
Einstein
Fizik
Samanyolu Galaksisi
Elektromanyetizma
Hızlı
Hayatta Kalma
Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması (Cmb)
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Z. Sorkun, et al. Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?. (1 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 31 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10516
Sorkun, Z., Bakırcı, Ç. M. (2021, July 01). Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 31, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10516
Z. Sorkun, et al. “Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Jul. 2021, https://evrimagaci.org/s/10516.
Sorkun, Zülal. Bakırcı, Çağrı Mert. “Eliminasyon İletişimi Nedir? Bebeklere Doğumdan İtibaren Tuvalet Alışkanlığı Kazandırmak Neden Önemlidir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, July 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/10516.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.