İklim Değişikliği, Okyanusların Rengini Değiştiriyor!
Pexels
Dünya üzerindeki okyanusların yarısından fazlası, küresel ısınma sebebiyle 20 yıl öncekinden çok daha yeşil görünüyor. İngiltere'nin Southampton kentinde bulunan Ulusal Oşinografi Merkezi'nden okyanus ve iklim bilimci B. B. Cael durumu "Ekosistemi daha öncekilere benzemeyen bir şekilde etkiliyoruz." sözleriyle açıklıyor.
Aslında okyanusların renkleri birçok sebepten ötürü değişebilir. Bu renk değişiminin en bilindik ve en sık rastlanan sebebi fitoplanktonlardır. Bilim insanları, okyanus yüzeyinden yansıyan güneş ışınlarının dalga boylarını inceleyerek ekosistemin ne kadar klorofile sahip olduğunu, dolayısıyla ne kadar fitoplankton ve alg gibi organizmalara ev sahipliği yaptığını öğrenebilirler. Teorik olarak okyanus suları iklim değişikliği sebebiyle ısındıkça biyolojik üretkenlik oranları da değişecektir.
Fakat burada kafaları karıştırabilecek bir olgu ile karşılaşıyoruz: Yüzey sularındaki klorofil miktarı yıldan yıla önemli ölçülerde değişiklik gösterebiliyor. Bu da iklim değişikliklerinin sebep olduğu değişiklikleri, doğal dalgalanmalardan ayırt etmeyi zorlaştırıyor.
Araştırmaları zorlaştıran bir diğer durum ise çok sayıda uydunun zaman içinde farklı yöntemlerle okyanusların rengini ölçmüş olmasıdır. Farklı yöntemler kullanmaları nedeniyle farklı uydulardan alınan veriler birleştirilemez.
Bu zorluklara karşın Cael ve ekibi, NASA'nın 2002'de fırlatmış olduğu ve sadece 6 yıl ömrü olmasına rağmen günümüzde hala Dünya'nın yörüngesinde dönmeye devam eden AQUA uydusundaki bir sensör olan MODIS'ten gelen verileri analiz etmeye karar verdiler.
Araştırmacılar, klorofili ölçmek için kullanılan tek dalga boyuna sıkışıp kalmamak adına okyanustan gelen ışığın 7 farklı dalga boyundaki eğilimleri incelediler. Cael, kullandıkları yöntem hakkında şöyle söylüyor:
Bütün renk spektrumuna bakarak daha iyisini yapabileceğimizi uzun zamandır düşünüyordum.
Böylece bilim insanları, yirmi yıllık MODIS verilerini inceleyerek okyanus rengindeki uzun vadeli değişiklikleri görebildiler. Dünya'daki okyanusların yüzeylerinde %56 oranında bir renk değişimi tespit edilirken bu değişimlerin çoğu 40° güney ve 40° kuzey enlemleri arasında bulunan sularda gözlemlendi. Cael bu konuda şöyle söylüyor:
Tropikal ve subtropikal suların renginde genellikle yıl boyunca değişimler gözlenmez, çünkü bu bölgeler zorlu mevsim koşullarıyla karşılaşmaz. Bu yüzden de bu bölgelerdeki uzun vadeli küçük değişimler bile kolaylıkla fark edilebilir.
Teorik olarak, renk değişiminin yoğunluğu ölçülen ışığın dalga boyuna bağlıdır. Bu da demek oluyor ki genel olarak okyanuslar zamanla daha da yeşilleşiyor.
- Antarktika, İnsanlığın Geleceği ve Bilim İçin Neden Önemlidir?
- Dünya, Balık Türlerinin Yüzde 60’ı İçin Yaşanamayacak Düzeyde Sıcak Olacak! Sebep: İklim Değişikliği!
- Shell ve Exxon, 1980'lerden Beri Faaliyetlerinin İklim Değişimini Hızlandırdığından Haberdardı - ve Hiçbir Şey Söylemediler, Hiçbir Şey Yapmadılar!
Araştırmacılar, bu yeşile dönmenin iklim değişikliği ile bağlantılı olup olmadığını görmek için deniz ekosisteminin atmosferde artan sera gazı etkisine nasıl tepki vereceğini anlamak üzere bir simülasyon yaparak sonuçları karşılaştırdılar. Gözlemlenen değişimler, yapılan simülasyonun sonuçları ile eşleşti.
Yeşilin Tonları
Ancak asıl soru, okyanusları yeşile çevirenin ne olduğuydu. Cael okyanus yüzeylerinin sıcaklık artışının yeşilleşmeye doğrudan bir etkisi olmayabileceğini söylüyor, çünkü renk değişiminin gözlendiği alanlarla sıcaklığın genel olarak yükseldiği yerler uyuşmuyor. Bir diğer ihtimal ise sıcaklık değişiminin okyanustaki besinlerin dağılımına etki edebilecek olması. Yüzey suları ısındıkça okyanusun üst tabakaları daha katmanlı hale geliyor ve bu şekilde besinlerin yüzeye ulaşması zorlaşıyor.
Ortamda daha az besin olduğunda, daha küçük fitoplanktonlar büyük fitoplanktonlara kıyasla daha iyi beslenebiliyorlar. Bu nedenle besin seviyelerindeki değişiklikler, suyun genel rengini etkileyen ekosistemdeki bazı değişikliklere yol açıyor olabilir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Ancak bu sadece bir fikir; araştırmacılar henüz rengin neden değiştiğine dair bir açıklama getiremiyorlar. Cael bu konuda şunları söylüyor:
Suyun rengini dikkate alıyoruz çünkü renk bize ekosistemde neler olduğu hakkında bir fikir veriyor.
Bu keşif bir sonraki büyük okyanus rengi izleme görevi olan NASA'nın PACE (Plankton, Aerosol, Cloud, Ocean Ecosystem) Uydusu'nun yapabileceklerine dair umutlarımızı yeşertiyor. Ocak 2024'te kalkış yapacak olan PACE, okyanus renklerini şu ana kadarki tüm uyduların ölçtüğünden çok daha fazla dalga boyutunda ölçecek, yani hiperspektral görüntüleme özelliği olarak da bilinen bir özelliğe sahip.
PACE üzerinde çalışan NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde okyanus bilimci olan Ivona Cetinić, araştırma hakkında şunları söylüyor:
Tüm bunlar PACE gibi hiperspektral görevlere kesinlikle ihtiyaç duyulduğunu doğruluyor.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
10
-
7
-
5
-
3
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Nature | Arşiv Bağlantısı
- A. Witze. Oceans Are Turning Greener Due To Climate Change. (12 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 13 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Nature doi: 10.1038/d41586-023-02262-9. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/05/2025 05:00:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15087
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Nature. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
