İbuprofen, Koronavirüs Belirtileri Gösteren Kişilerde Semptomları Arttırıyor Olabilir!

Dünya Sağlık Örgütü sözcüsü Christian Lindmeier, Fransız yetkililerin antienflamatuar ilaçların virüsün etkilerini kötüleştirebileceği konusunda kendilerini uyarması sonrası, 17 Mart 2020'de COVID-19 semptomları olan kişilerin ibuprofen almaktan kaçınmasını önerdi.

Fransa Sağlık Bakanı Veran'ın Dünya Sağlık Örgütü'ne yönelik uyarısı ise, ibuprofen gibi anti-enflamatuar ilaçlar tarafından arttırılan bir enzimin, COVID-19 enfeksiyonlarını kolaylaştırabileceği ve kötüleştirebileceği hipotezinin The Lancet tıp dergisinde yayınlanması sonrası geldi.

Veran, ibuprofen ve benzeri anti-enflamatuar ilaçların kullanımının COVID-19 enfeksiyonlarında "ağırlaştırıcı bir faktör" olabileceğini bir tweet üzerinden ilan etti:

Twitter'da "Ateşiniz olması halinde parasetamol alın." diye yazdı.

Fransız bakan, halihazırda anti-enflamatuar ilaçlarla tedavi edilen hastaların doktorlarından tavsiye istemesi gerektiğini vurguladı.

Ancak dikkatli olun: Parasetamol, kesinlikle önerilen doza göre alınmalıdır, çünkü karaciğere ciddi zararlar verebilir.

Dünya çapında yaklaşık 190.000 kişiyi enfekte eden ve 7.800'den fazla kişiyi öldüren COVID-19 pandemisi, çoğu insanda hafif semptomlara neden olmakta; ancak pnömoniye ve bazı durumlarda çoklu organ yetmezliğine yol açabilecek ciddi hastalıklara da neden olabiliyor.

The Lancet Makalesi Ne İddia Ediyor?

Şunu önemle vurgulamakta fayda var: Makalede sözü edilen bir hipotez ve henüz tam olarak ispatlanmış değil. Aslında The Lancet makalesi diyabet ve hipertansiyon hastalarının hücrelerinin yüzeyindeki ACE2 proteinlerinin sayılarının artması ile ilgili; doğrudan doğruya ağrı kesicilerin COVID-19 semptomlarını arttırmasıyla ilgili değil. Fakat COVID-19 ölümlerindeki en sık görülen durumun hipertansiyon ve diyabet olduğu düşünülecek olursa, ACE2 proteinin artışının hastalığın seyrinin kötüleşmesiyle ilgisi olabilir.

Makalenin ana hipotezi bunun üzerine kurulu; çünkü eğer ki bu hipotez ispatlanırsa, hipertansiyon ve diyabet tedavisi yaklaşımları, koronavirüs salgını sırasında değişebilir. Çünkü ACE2 proteinlerinin artması, enflamasyonu engelleyerek diyabet ve hipertansiyon hastalarına yardımcı oluyor ve bu, söz konusu hastalıkların tedavisi için yeni bir tedavi olarak gündemdeydi. Hipotez şu: Eğer ACE2 proteini artışı aynı zamanda COVID19 hastalığını kötüleştiriyorsa, ACE2'yi arttıran ilaçlar da COVID-19 hastalığının seyrini kötüleştirmelidir.

Yani makale aslında ibuprofen ile ilgili değil. Ama sorun şu: Makale içinde, tiyazolidinediyon ve ibuprofen gibi ilaçların da SARS-CoV-2'nin insan hücrelerine bulaşmakta kullandığı düşünülen ACE2 yüzey proteinlerinin sayısını arttırdığı söyleniyor. Buna bağlı olarak, eğer ana hipotez doğruysa, ibuprofen kullanımı da koronavirüs seyrini kötüleştirebilir.

Dünya Sağlık Örgütü Sözcüsü Uyardı!

Çalışmayla ilgili olarak DSÖ sözcüsü Christian Lindmeier, Cenevre'deki gazetecilere BM Sağlık Örgütü'nün uzmanlarının "konu hakkında daha fazla bilgi vermek için konuyu araştırmayı sürdürdüklerini" söyledi:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Bu süreçte daha ziyade parasetamol kullanmanızı öneririz ve kendi kendine ilaç olarak ibuprofen kullanmayın. Bu önemlidir. Ama eğer ki ibuprofen bir sağlık uzmanı tarafından reçete edildiyse, elbette, bu onların kararıdır.

Dünya Sağlık Örgütü Henüz Resmi Olarak Uyarmadı!

Ne var ki Dünya Sağlık Örgütü, resmi Twitter hesabı üzerinden ibuprofen kullanımından uzak durulmasını henüz tavsiye etmediklerini duyurdu.

DSÖ, mesajında şöyle dedi:

Şu anki veriler ışığında Dünya Sağlık Örgütü, ibuprofen kullanımından uzak durulmasını önermemektedir.

COVID-19 hastalığıyla mücadele eden hekimlerle irtibat halindeyiz ve şu anda ibuprofenin belirli popülasyonlarda kullanımını önleyen normal ve bilindik yan etkileri haricinde olumsuz etkisine yönelik herhangi bir rapor görmedik.

Dünya Sağlık Örgütü, bu konu hakkında klinik veya toplum-odaklı akademik bir yayından haberdar değildir.

İbuprofen Hakkında Yalanlarla Gerçekleri Karıştırmayın!

Ne yazık ki bu konuda bol miktarda yalan bilgi de gerçeklere karıştırılarak halk arasına pazarlanıyor. BBC'ye konuşan doktorlar ise şöyle diyor:

İbuprofen, koronavirüs semptomlarının tedavisi için önerilen bir ilaç değildir. Ancak eğer ki ibuprofeni, COVID-19 ile ilişkili olmayan başka bir hastalık için kullanmanız gerekiyorsa, hekim tavsiyesi almaksızın bu kullanımı bırakmamalısınız.

Hem parasetamol, hem de ibuprofen ateşi düşürüp, grip-benzeri semptomlarını tedavi edebilir. Ancak İngiltere Ulusal Sağlık Sergisi (NHS), son çalışmalardan sonra önerilerini güncelledi:

Şu anda ibuprofenin yeni koronavirüs hastalığını (COVID-19) kötüleştireceğini gösteren güçlü bir kanıt yoktur. (...) Daha fazla bilgi sahibi olana dek, koronavirüs semptomlarını tedavi etmek için, eğer ki hekiminiz parasetamolun sizin için uygun olmadığını söylemediyse, parasetamol alabilirsiniz. (...) Eğer hekim tavsiyesiyle ibuprofen kullanıyorsanız, hekiminizle görüşmeden bu kullanımı bırakmamalısınız.

Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Fakültesi'nden Dr. Charlotte Warren-Gash şöyle diyor:

Henüz ibuprofenin koronavirüs semptomları gösteren kişilerde (hem önceden sağlıklı olan hem de halihazırda başka hastalığı bulunan kişilerde) koronavirüs hastalığının süresi ve şiddetini tam olarak nasıl bir etkilediğini henüz bilmiyoruz. Ancak özellikle de zayıf hastalarda parasetamolün ilk tercih olarak kullanılması akıllıca olacaktır.

Whatsapp Üzerinden Yayılan Yalan Haberler

Hem BBC, hem de İrlanda Bulaşıcı Hastalıklar Cemiyeti, özellikle de Whatsapp üzerinden dolaşan şu hikayelerin hepsinin yalan olduğunu vurguluyor:

• "Cork'taki 4 genç insanın hiçbir hastalık belirtisi yoktu; ama hepsine ibuprofen gibi ilaçlar verildi ve şimdi daha ciddi hastalıkları olduğu düşünülüyor." (Yalan haber)
• "Viyana Üniversitesi, koronavirüs semptomları olan kişilerin ibuprofen almaması yönünde bir bildiri yayınladı, çünkü COVID-19'a neden olan virüsün üreme hızını arttırdığını gösterdiler. Hatta İtalya'daki vakaların bu kadar kötü olmasının nedeni de ibuprofen kullanımı." (Yalan haber)
• "Toulouse, Fransa'daki bir üniversite hastanesinde 4 [genç] hasta var ve bunların hiçbir sağlık sorunu yok. Ama ne zaman ki ibuprofen isimli ağrı kesiciyi aldılar, hastalık belirtileri göstermeye başladılar." (Yalan haber)

Bu haberlerin benzerleri Türkiye'deki Whatsapp gruplarında da yayılabilir; lütfen bunlara karşı uyanık olun ve etrafınızı bilinçlendirin.

Üretici Firma İddiaları Reddetti!

Salgından önce bile Fransız yetkililer, Nurofen ve Advil gibi çeşitli markalar altında satılan ibuprofen ve diğer anti-enflamatuar ilaçlar ile bağlantılı ciddi "bulaşıcı komplikasyonlar" konusunda alarm vermişti. Nurofen üreticisi İngiliz ilaç şirketi Reckitt Benckiser'in sözcüsü, e-posta yoluyla yaptığı bir açıklamada şöyle diyor:

Nurofen'in üreticisi olan RB, COVID-19 semptomlarının hafifletilmesi için ibuprofen dahil steroidlerin ve steroidal olmayan antienflamatuar (NSAID) ürünlerinin kullanımı hakkında, Fransa'daki sosyal medya üzerinden dillendirilen endişelerin farkındadır.

Tüketici güvenliği bir numaralı önceliğimizdir. Ibuprofen, ateş ve ağrı azaltıcı olarak yıllardır güvenle kullanılan köklü bir ilaçtır. İbuprofen ürünlerimiz, 40 pazarda milyonlarca tüketici tarafından etkin bir şekilde kullanılmaktadır ve 30 yılı aşkın bir süredir reçetesiz satılan ilaçlar olarak kullanılmaktadır. Tüm ilaçlar yerel sağlık otoritelerinin gereksinimlerine uyduklarından emin olacak biçimde, sıkı bir şekilde denetlenmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

İbuprofen ve parasetamolün uygun kullanımı hala COVID-19'un semptomatik tedavisinin bir parçası olarak çoğu Avrupa sağlık otoritesi tarafından önerilmektedir. RB, ibuprofenin COVID-19 enfeksiyonundan muzdarip hastalarda sonucu olumsuz yönde etkilediğine dair herhangi bir kanıt görememektedir.

RB, COVID-19 hastalığı sırasında ibuprofen kullanımına ilişkin ne herhangi bir olumsuz olayın yaşandığına dair bir bildirim almıştır ne de tarafımıza konuyla ilgili yeni bir güvenlik bilgilendirmesi ulaştırılmıştır. Herhangi bir ilaçta olduğu gibi, tüketicilere ve sağlık personeline, ambalajda ve hasta bilgi broşüründe verilen talimatları dikkatlice okumaları ve takip etmeleri gerektiğini hatırlatmak isteriz.