Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hoatzin (Ophisthocomus hoazin)

7 dakika
1,296
Hoatzin (Ophisthocomus hoazin) Wikimedia Commons
Tüm Reklamları Kapat
Hoatzin
  • Bilimsel Adı Ophisthocomus hoazin
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Hoatzin
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı HoactzinAlternatif: Hoatzin
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Hoatzin (veya "hoactzin"), bataklıklarda, riparian ormanlarda ve Güney Amerika'nın Amazon ile Orinoco mangrovlarında yaşayan tropik bir kuş türüdür. Hoatzin kuşlarının en dikkat çeken özellikleri, yavru bireylerde tıpkı kuşların antik atası olan dinozorlarda da olduğu gibi kanat uçlarında bulunan işlevsel kanat pençelerinin varlığıdır; ancak bu pençeler, yetişkinlikte kaybolur.[1] Türe ait bir diğer dikkat çekici özellik, kafalarındaki turuncu ve siyah tüylerdir. Hoatzin yavruları tüysüz doğarlar; ancak kısa bir süre sonra siyah tüyler ile kaplanırlar.

Hoatzin kuşlarının ortalama boyları 65 cm olup ağırlıkları 730 gram civarında, uzun boyunlu, küçük kafalı, aşağı yukarı tavuskuşu büyüklüğündelerdir. Ortalama yaşam süreleri 8 yıldır. Krem rengi karın tüyleri, kanat uçlarında ve iç karnında bulunan kahverengi tüyleri, geri kalan bölgelerde ağırlıklı olarak bulunan siyah tüyleri, mavi renkli kafa derisi ve kırmızı gözleri ile oldukça renkli canlılardır.

Hoatzin civcivi ve işlevsel kanat pençeleri.
Hoatzin civcivi ve işlevsel kanat pençeleri.
Science

10 ila 50 kuştan oluşan sürüler halinde yaşarlar ve üreme mevsimleri bulundukları bölgelerdeki yağış mevsimleri ile eş zamanlıdır. Hoatzinler, ana malzemesi kuru dallar olan yuvalarını suyun üstündeki ağaçlara yaparlar ve yapım aşamasında 2 ila 6 yetişkin kuş birlikte çalışırlar.[2] Genellikle 2 veya 3 yumurta bırakırlar ve kuluçka süreleri 32 gündür. Hoatzinler, kuluçkaya hem dişi hem erkek dönüşümlü otururlar.

Yavrular doğduktan kısa bir süre sonra, sadece iki veya üç haftalık iken, yuvadan çıkıp ağaç dallarına tırmanmaya başlarlar. Civcivler, kendileri için tehdit unsuru gördüklerinde suya atlarlarsa veya avcının ulaşamayacağı bir yere saklanırlarsa pençeleri sayesinde yeniden yuvalarına ulaşabilirler. İki ay gibi bir süre ebeveyn bakımı görürler ve ortalama 65 günlükken ise yavaş yavaş uçmaya başlarlar.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Hoatzin, ilk olarak 1776'da tanımlanmıştır.[3] Anatomik özellikleri dolayısıyla geçmişte tavuksular gibi başka familyalarla da ilişklilendirilmiş olsa da hoatzin, Opisthocomidae ailesine mensuptur - ve bu ailenin yaşayan tek üyesidir. Ancak taksonomideki yerleri ve akrabaları konusunda hala tartışmalar vardır.[4]

Hoatzinlerin yakın bir akrabasına ait en tartışmasız fosil kaydı, tek bir kafatasının arka tarafı olan UCMP 42823 örneğidir.[5] Bu fosil, miyosen kökenlidir. İlk başta 10-5 milyon yıl öncesine tarihlenmiş olsa da, sonradan yapılan analizler, fosilin Cebupitheca sarmientoi ile bir arada bulunmasından ötürü 18-12 milyon yıl öncesine ait olduğunu düşündürmektedir. Fosil, Kolombiya'nın üst Magdalena Nehri Vadisi'nde, La Venta'nın iyi bilinen faunasında bulunmuştur.[6] Bu fosil, Hoazinoides cinsi altına yerleştirilmiştir; bu yerleştirme net değildir ancak paleontologlar, fosilin hoatzinlerle aynı aileye yerleştirilmesi gerektiğinde hemfikirdir. Keşfedilen fosil, modern hoatzinlerle benzerliklerine rağmen bariz bir şekilde farklıdır: Hoatzinlerin kafatası karakteristik bir şekilde çok kubbeli, yuvarlak ve kısadır; tüm bu özellikler, Miyosen kuşunda daha az belirgindir.

Opisthocomiformes takımının en eski kaydı, Fransa'nın Romainville kentindeki Eosen'den (yaklaşık 34 milyon yıl öncesinden) kalma Protoazin parisiensis'tir. Holotip ve bilinen tek örnek, kısmi korakoid, kısmi skapula ve kısmi pedal falanksından oluşan NMB PG.70 kod adlı fosildir. Bu fosil, bir opisthocomiform'a ait en eski fosil kaydı olmasının yanı sıra, Protoazin cinsine ait en erken bulgudur; ancak 1912 yılında keşfedilen bu fosil, bir yüzyıldan uzun bir süre boyunca unutulmuştur - ta ki 2014'te tanımlanana dek.

Tüm Reklamları Kapat

Opisthocomiformlar, geçmişte çok daha yaygınmış gibi görünmektedir; dolayısıyla günümüzdeki Güney Amerika dağılımı, geçmişteki dağılımın çok ufak bir kısmıdır. Grubun soyu, Erken ve Orta Miyosen arasında, muhtemelen Avrupa'da tükenmiştir; çünkü bu zamana tarihlenen ve günümüzde hoatzinin geliştiği akarsu veya gölsel paleoortamları temsil eden oluşumlar, düzinelerce kuş örneği vermiştir, ancak içlerinde hiç opisthocomiform yoktur.

Avrupa'da Geç Eosen ve Erken Miyosen arasında Protoazin'in ve Sahra Altı Afrika'nın Orta Miyosen'den sonra Namibiavis'in neslinin tükenmesini izah edebilmek için olası bir açıklama, ağaçta yaşayan etoburların gelişidir. Eğer bu bölgelerde yaşayan opisthocomiformlar da günümüzün hoatzinlerine benzer şekilde beceriksiz uçucularsa ve modern hoatzinler kadar savunmasız yuvalama stratejilerine sahiplerse, alan işgaline çok daha adaptif etoburlar tarafından avlanarak yok edilmiş olabilirler. Felidler ve viverridler, Avrupa'ya ilk olarak Turgai Denizi kapandıktan sonra Asya'dan gelmiştir ve bu olay, Eosen ile Oligosen arasındaki sınırı belirlemiştir. 3 milyon yıl önce yaşanan Büyük Amerika Mübadelesinden önce Güney Amerika'da hiçbir plasentalı avcı yoktu; bu da hoatzinin bu coğrafyada hayatta kalmasını açıklayabilir.[7]

Hoazinavis, Brezilya'nın Geç Oligosen ve Erken Miyosen (yaklaşık 24-22 mya) yataklarından soyu tükenmiş bir erken opisthocomiform cinsidir. 2008 yılında Brezilya, São Paulo'daki Tremembé Formasyonu'nda keşfedilmiştir. İlk olarak 2011 yılında Gerald Mayr, Herculano Alvarenga ve Cécile Mourer-Chauviré tarafından isimlendirilmiştir ve tip türü Hoazinavis lacustris'tir.[8]

Namibiavis, Namibya'nın erken Orta Miyosen (yaklaşık 16 milyon yıl öncesi) yataklarından soyu tükenmiş başka bir erken opisthocomoform cinsidir. Güney Namibya'daki Arrisdrift'te keşfedilmiştir. İlk olarak 2003 yılında Cécile Mourer-Chauviré tarafından isimlendirilmiştir ve tip türü Namibiavis senutae'dir.[8] Yapılan filogenetik analize göre, Namibiavis daha sonradan evrimleşmiş olmasına rağmen, Protoazin'den daha bazaldir.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Amazon nehri boyunca görülen bu canlılar dolayısıyla Güney Amerika’da yaşarlar. Yaşamak İçin nehir, göl, akarsu kıyıları, bataklık ve mangrov ormanlarını tercih ederler. Venezuella, Ekvador, Kolombiya, Surinam, Peru, Bolivya, Brezilya ve Guyana’da kayıt altına alınmışlardır.[9], [10]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Hoatzinlerin başlıca avcıları yırtıcı kuşlardır, ayrıca yumurta ve civcivleri maymunlar, tayra sansarları gibi çeşitli memeliler tarafından tüketilir buna ek olarak bazı yerli halklar tarafından da yumurtaları tüketilmek üzere toplanır.[11] Tam popülasyon büyüklükleri bilinmemektedir; ancak 10.000 bireyden az oldukları düşünülmektedir.[12] IUCN'e göre hoatzinler, asgari endişe altındadır. Nesilleri üzerindeki en önemi tehdit Güney Amerika'daki bir çok türün de yüzleştiği habitat kaybıdır. Ayrıca bazı türler gibi insan yardımıyla türlerinin korunması zordur çünkü esaret altında yaşatılmaları pek mümkün gözükmemektedir çünkü tercih ettikleri yiyecekler bölgeseldir.

Davranış ve Etoloji

Özellikle üreme dönemlerinde hoatzinler bölgelerini çok katı bir şekilde korurlar; çünkü doğada yuva kurmak için ideal bir yer bulmak her zaman kolay değildir. Bu sebeple üreme dönemlerinde hem dişi hem erkek yuvayı aktif olarak korur.

Su kenarındaki yuva bölgeleri nadir olabileceğinden, genç hoatzinler genellikle yumurtadan çıktıktan sonra birkaç yıl ebeveynlerine yakın yaşarlar. Bu süre zarfında, yeni yavruların bakımına ve bölgenin savunulmasına yardım ederek ebeveynlerine katkıda bulunurlar. Yakın bölgede yaşayan erkekler, birbirlerine 3 ila 5 metre aralıklarla uçarak ve havada çarpışarak, birbirlerini gagalayarak ve pençeleyerek hava savaşlarına girebilirler.

Çiftler, genellikle tek eşlidir. Besin kayaklarına göre hareket ederler ve genelde uzak mesafelere göç etmezler; zaten pek iyi bir uçucu da değillerdir. Geniş ama hantal kanatları vardır; bu yüzden uçmaktansa ağaçtan ağaca süzülmeyi tercih ederler. Zayıf uçma becerisi, karasal alanlar üzerinde uçmasına izin vermez. Uçmak için nehir kıyısındaki bitki örtüsüne ihtiyaçları vardır.

Uçan yetişkin bir hoatzin.
Uçan yetişkin bir hoatzin.
eBird

Diyet ve Metabolizma

Hoatzinlerin sıra dışı özelliklerinden bir tanesi de sindirim sistemleridir. Sabahın erken saatlerinde ve akşamın erken saatlerinde beslenirler. Zamanlarının büyük bir kısmını sessizce tüneyerek ve yemeklerini sindirerek geçirirler. Çoğu kuşun aksine bu canlıların diyetinin %87’si gibi büyük çoğunluğu yapraklardan oluşur.[13] Yapraklar, çok liflidir ve çoğu hayvan için sindirimi oldukça zordur; dolayısıyla sindirim sistemleri de bu yönde evrimleşmiştir. Yedikleri besinler sindirim için bağırsağa gitmeden önce bakteriyel fermantasyon kullanılarak kursaklarında parçalanmaya başlar. Buna ön bağırsak fermantasyonu (İng: "foregut fermentation") adı verilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu özelliğe inek ve koyun gibi geviş getiren hayvanlardan aşinayız; ancak, hoatzinleri eşsiz kılan şey, ön bağırsak fermantasyonunu kullanan tek kuş türü olmasıdır.[14] Bu özelliğini avantajlı kılan şey, tabii ki yaprak gibi kolay bulunabilen bir besin kaynağını sindirebilmesinin getirdiği avantajdır. Buna ek olarak bu özellik hoatzinlere çok kötü bir koku kazandırır ve insan dahil diğer avcılarından korunmasına katkı sağlar.[15], [16]

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Eti koktuğu ve tadı kötü olduğu için yerli hark tarafından avlanmazlar. Ayrıca hoatzin, Guyana'nın ulusal kuşudur.

Etimoloji

Opisthocomus Antik Yunancadan gelir (ópisthen: "arka" + komḗ: "saç"). Bu sözcük, kafasının üstündeki tüylere atıfta bulunur.[17] Hoatzin kuşun sesinin taklidi veya başka bir kuşu tanımlamak için kullanıldığı düşünülen Nahuatl dilindeki "uatzin" sözcüğünden gelir.[18]

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
39
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 15/12/2024 02:00:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12313

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Radyoaktif
Genetik Mühendisliği
Erkek
Kütleçekimi
Karar
Hukuk
Bağışıklık Sistemi
Diş Gelişimi
Güve
Doğa Olayları
Çocuklar
Yapay
Öne Çıkan
Yanlış
Sağlık Bilimleri
Elektromanyetizma
Astronomi
Kimya Tarihi
Gen İfadesi
Grip
Hareket
Elektrik
Güneş Sistemi
Savunma
Genetik
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. K. Selçukoğlu, et al. Hoatzin (Ophisthocomus hoazin). (10 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 15 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12313
Selçukoğlu, A. K., Bakırcı, Ç. M. (2022, September 10). Hoatzin (Ophisthocomus hoazin). Evrim Ağacı. Retrieved December 15, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12313
A. K. Selçukoğlu, et al. “Hoatzin (Ophisthocomus hoazin).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 10 Sep. 2022, https://evrimagaci.org/s/12313.
Selçukoğlu, Alper Kaan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hoatzin (Ophisthocomus hoazin).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 10, 2022. https://evrimagaci.org/s/12313.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close