Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi

3 dakika
3,809
Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi Christian Rabeling
Kraliçe karıncalar (Mycocepurus goeldii ve Mycocepurus castrator)
Evrim Ağacı Akademi: Türleşme Yazı Dizisi

Bu yazı, Türleşme yazı dizisinin 7 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Taksonomi Nedir? Sınıflandırma Biliminin Temel Kurallarını Öğrenin!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Alman araştırmacı Christian Rabeling, Brezilya’da bir üniversite yerleşkesinde karınca kolonilerini incelerken umulmadık bir şey keşfetti: Bazı karıncalar daha küçük ve daha parlak görünüyorlardı ve kanatları vardı. Rabeling çok geçmeden bu tuhaf karıncaların hiç kayıt altına alınmamış bir türe, yani bilinen karıncaların besinleri üzerinden beslenen asalak bir karınca türüne, ait olduğunu fark etti. Current Biology'de yayımlanan bir çalışmada, Rabeling ve Doğa Tarihi Müzesi müdürü Ted Schultz’un da dahil olduğu bir grup bilim insanı, bu asalak karıncaların varlığının evrimle ilgili tartışmalı bir kuramı destekleyici deliller ortaya koyduğunu iddia ediyorlar. 

Yeni bulguların merkezinde, bir türün bulunduğu coğrafyayı terk etmeden iki ayrı türe ayrılması anlamına gelen adına “simpatrik türleşme” denen evrimsel bir kavram yatıyor. Schultz şöyle diyor:

Bu, şu ana kadar hep eleştirildi ve genellikle de reddedildi. Çünkü, ispatlanması zor bir şey.

Ancak, Rabeling ve Schultz ispatlamayı başardıklarını düşünüyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

İnceledikleri karınca kolonisi, Brezilya’daki Sao Paulo Devlet Üniversitesi yerleşkesinde bir grup okaliptüs ağacının altındaydı. Bilinen karınca türü, Mycocepurus goeldii, mantar üreten ve bunlarla beslenen “mantar-çiftçisi” türüdür. Bu karıncalar, Brezilya genelinde ve civarı ülkelerde bulunur. Ancak, bu üniversite yerleşkesinde, tek bir koloniyle sınırlı olmak üzere, asalak bir tür olan Mycocepurus castrator da bulunur. Bu asalaklar, mantar üretmektense, yiyecek kaynaklarını tüketerek ve çoğalarak yaşamlarını sürdürürler. Bazen fark edilmezler, ama fark edildiklerinde ise çiftçi karınca sürüsü tarafından öldürülürler.

Çoğu yeni tür, orijinal türden coğrafi olarak ayrı yerde gelişir. Buna “allopatrik türleşme” denir. Bir türün (parazitik karıncalar gibi), aynı yuva dahilinde başka bir türden evrimleşmesi nadir görülür.

1930’larda, Charles Darwin’in Türlerin Kökeni adlı kitabını yayımladıktan 70 yıl sonra, biyolog Ernst Meyer allopatrik türleşmeyi savunmaya başladı. Meyer, bu konuda kararlıydı. Fakat, Guy Bush adındaki bir öğrencisi onun savunduğu bu kavrama karşı çıktı ve bütün kariyerini simpatrik türleşmeyi ispatlayan delil aramakla geçirdi. On yıllar sonra, bilim dünyası türlerin nasıl evrim geçirdiğiyle ilgili bu iki olasılığı hararetle tartışmaya devam ediyor.

Rabeling ve Schultz, asalak karıncaların bulundukları coğrafyadan ayrılmadan evrim geçirdiklerinden eminler. Schultz bu örneğin, simpatrik türleşme vakalarının en iyilerinden biri olduğunu söylüyor.  Çalışma ekibi, asalakların diğer karıncalardan farklı ama aynı zamanda da onların soyundan gelen karıncalar olduğunu ispatlamak için genetik analiz yaptı. Bu genetik farklılaşmanın, evrim tarihinde kısa bir dönem sayılabilecek, yaklaşık 37.000 yıl önce meydana geldiğini tahmin ediyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Simpatrik türleşmeyi eleştirenler, Rabeling ve Schultz’un görüşünü tamamen yabana atmasalar da, onların bulgularına şüpheyle yaklaşma eğilimindeler. Şikago Üniversitesi’nde profesör olan ve aynı zamanda Speciation isimli ufuk açıcı bir kitabın yazarlarından biri olan ve Rabeling ve Schultz’un en yeni bulgularını henüz görmemiş olan Jerry Coyne şöyle anlatıyor: 

Bizim kardeş tür olarak adlandırdığımız şeye bakarsanız, hemen hemen her zaman, bu iki türün birbirinden coğrafik olarak ayrı olduğunu görürsünüz. Kardeş tür olgusunun, gerçekte, aynı coğrafyada meydana geldiğine dair delil olmadıkça, bu vaka inandırıcı olmaktan uzaktır. Kardeş bir karınca türüne sahip olduğunuzu ve birinin diğerinin asalağı olduğunu söyleyip, bu durum simpatrik türleşmeye bir kanıttır demek doğru değildir.

Rabeling ve Schultz, evrimleşmek için türlerin bulundukları coğrafyadan ayrılmalarına gerek olmadığını söyleyen, başını Guy Bush’un çektiği araştırmacı silsilesinin en sonuncularıdır. Araştırmacılar, doğu Afrika’daki Viktorya Gölü civarında ve Nikaragua'daki su yollarında benzer araştırmalar yürüttüler. Rochester Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent Doktor olan ve aynı zamanda Doğa Tarihi Müzesi’nde doktora sonrası bilim üyesi olarak görev yapmış olan Rabeling, bir basın bildirisinde evrimi, türleşme esnasında yakaladıklarına inandığını ve bunun bir nevi ‘oluşma aşamasında olan bir evrim’ olduğunu söylüyor. Schultz sözlerini şöyle sonlandırıyor: 

Evrim, büyük ölçüde, bir türün iki tür haline geldiği türleşme üzerinedir. Şöyle ki, eğer türleşmenin nasıl meydana geldiğine dair genel kuralları anlayabiliyorsanız, evrimin bütününü anlama yolunda kocaman bir adım atmışsınız demektir.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Türleşme Yazı Dizisi

Bu yazı, Türleşme yazı dizisinin 7 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Taksonomi Nedir? Sınıflandırma Biliminin Temel Kurallarını Öğrenin!" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
25
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 23
  • Muhteşem! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Güldürdü 6
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Tebrikler! 5
  • İnanılmaz 3
  • Korkutucu! 2
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Smithsonian | Arşiv Bağlantısı
  • C. Rabeling, et al. (2014). A Social Parasite Evolved Reproductive Isolation From Its Fungus-Growing Ant Host In Sympatry. Current Biology, sf: 2047-2052. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/12/2024 14:43:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2631

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
İnfografik
Evcil Hayvanlar
Mars
Jüpiter
Mikoloji
Evrimsel Tarih
İspat
Popülasyon
Hastalık
Yılan
Komplo Teorisi
Gıda
Böcek Bilimi
Önyargı
Yeni Doğan
Samanyolu Galaksisi
Biyokimya
Google
Kuantum Mekaniği
Hasta
Ortak Ata
Mikrobiyota
Gen İfadesi
Goril
Boyut
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Kutner, et al. Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi. (3 Ekim 2014). Alındığı Tarih: 2 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2631
Kutner, M., Özdil, A. Ş., Bakırcı, Ç. M. (2014, October 03). Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi. Evrim Ağacı. Retrieved December 02, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2631
M. Kutner, et al. “Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil, Evrim Ağacı, 03 Oct. 2014, https://evrimagaci.org/s/2631.
Kutner, Max. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. Bakırcı, Çağrı Mert. “Evrimin ''Simpatrik Türleşme'' Modeli ve Karıncaların Evrimi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, October 03, 2014. https://evrimagaci.org/s/2631.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close