Evrim İnkarcılığı: Zihin, Kültür ve Duygular, Bilimsel Gerçek Algımızı Nasıl Etkiliyor?

Bilim tarihinde hiçbir teori yahut görüş yoktur ki evrim teorisi kadar tartışılsın, evrim teorisi kadar eleştirilere maruz kalsın. 1859 yılında Darwin’in devrim niteliğindeki kitabı Türlerin Kökeni yayınlandığından bu yana gerek dini gruplar, gerek bilim insanları, gerekse konuyla ilgili ilgisiz halktan çeşitli insanlar evrimle ilgili olumlu veya olumsuz fikirler öne sürmüşler ve hala sürmektedirler. Hatta bazıları bir adım daha ileri gidip fikirlerini eyleme dönüştürmek maksadıyla örgütlenmişler ve herhangi bir bilimsel düşünce olan evrim düşüncesine karşı adeta savaş açmışlardır.

Peki, aynı mücadele azmine örneğin kuantum fiziği söz konusu olduğunda neden rastlanmaz? Kuantum fiziği de tıpkı evrim teorisi gibi bilim ağacındaki binlerce daldan sadece biri değil midir? Sokakta rastladığımız insanlardan hemen hemen hepsi evrimle ilgili bir görüşe sahipken, neden kuantum fiziği ile ilgili sorular karşısında “haddini bilmekte” ve susmaktadır? İşte bu gibi sorular merakımızı, evrimin insanlar tarafından bu denli yaygın olarak reddedilme sebeplerini araştırmaya yöneltmektedir.

New England üniversitesi, psikoloji bölümünden K. J. Garvey, evrim olgusunun reddedilmesinin altında yatan nedenleri açığa kavuşturmak amacıyla bir araştırma yürütmüştür. Araştırmaya katılan 62 üniversite öğrencisinden bazı psikolojik ölçekleri doldurmaları istenmiştir. Yaptığı analizler neticesinde Garvey’in ulaştığı bulgular, beklediği yöndedir:

• Kiliseye gidenler ve Tanrı’ya inananlar kainatın ve yaşamın kaynağıyla ilgili evrimsel değil, kutsal kitaba dayanan açıklamaları daha çok kabul etmektedirler.
• Biyolojik tehditler (köpekler, yılanlar, ateş vb.), medikal tehditler (açık yaralar, cesetler, kan vb.) ve sosyal ya da moral tehditler (tek başına önemli kararlar verme, yabancı bir ülkede yalnız kalma, Tanrı’yı gücendirme vb.) karşısında daha fazla korku tepkisi verenler, evrim teorisinden çok, yaratılış görüşünü kabul etmektedirler.
• Hoş olmayan uyaranlar karşısında (örn. bozuk süt içmek, çıplak ayakla bir solucanın üzerine basmak, bir kazanın ardından bir insanın bağırsaklarını görmek vb.) daha fazla tiksinme hissi duyanlar, evrim teorisinden çok, yaratılış görüşünü kabul etmektedirler.

Garvey’in araştırması evrimin reddedilme sebepleriyle ilgili kayda değer bilgiler sunmakla birlikte, yeterli değildir. Korku ve tiksinme hissine duyarlılık ile kutsal kitap ve Tanrı inancı arasındaki ilişkinin daha net izah edilmesi belki de, onun araştırmasına ne kadar değer vermemiz gerektiği konusunda bizi yönlendirecektir. Son olarak belirtmek gerekir ki, doğruluğu binlerce bilimsel makaleyle desteklenen evrim teorisinin, bilimin dışındaki insanlar için neden bu denli “inanılmaz” görüldüğü derinlemesine irdelenmeyi fazlasıyla hak etmektedir.