Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?

5 dakika
9,065
Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?
Podcast
10:03
Murat Kılıç
Seslendiren 28 Mayıs 2021
33
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Albert Einstein hiç şüphesiz bilim tarihinin en önemli figürlerinden biridir. Geliştirmiş olduğu Görelilik Teorisi, bugün Kuantum Mekaniği ile birlikte fiziğin iki başat teorisinden biri olarak kabul edilmektedir. Üstelik Fotoelektrik Etki üzerine yazdığı makale ile de bir anlamda Kuantum Mekaniği alanının da kurucularından sayılır ve bu çalışmasıyla Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.

Ancak bu kadar önemli bir kişilik olan Einstein için bu seviyeye gelmek, hiç de kolay olmadı. Kısmen kendisinden, kısmen de dış etkilerden kaynaklanan sebeplerden dolayı, aslında yirmili yaşlarının ortasına geldiğinde bir arkadaşının yardımı ile bulabildiği patent bürosunda kontrol memurluğu işini sürdürüyor, bir taraftan da yeni evlendiği eşi Mileva Mariç -ki kendisi sınıf arkadaşıdır- ve çocuklarını geçindirmeye çabalıyordu. Yeri gelmişken söyleyelim, Mariç de çok iyi bir matematikçi ve fizikçiydi ve bu alanda özel dersler vererek, aile bütçesine katkı sağlamaktaydı.

Memuriyet Dönemi

O dönemde soracak olsanız, görünüşte genç Albert'in hayatı bir memur olarak devam edecek gibiydi. Doktorasını verdikten sonra akademik kadro için başvurmuş, fakat hocaları hiç düşünmeden reddetmişti. Çünkü Einstein, karakter olarak içine kapanık, sunum yapmaktan ve hocaları ile fizik dahi tartışmaktan hoşlanmayan bir karaktere sahiptir. Doktora hocalarından yine önemli bir bilim insanı olan Herman Minkowski, şöyle demiştir:

Tüm Reklamları Kapat

Onun bu seviyeye geleceğini hiç birimiz düşünmemiştik, sınıfta hiç bir şey ile ilgisi yokmuş gibi davranırdı.

Bu dönemde Einstein'ın fiziğe olan ilgisi, patent ofisinden kendisi gibi sayısal bilimlerden gelen arkadaşları ve yine Almanya'dan İsviçre'ye ziyarete gelen Rudolf Ladenburg gibi fizikçilerle sohbet etmek ve patent bürosundaki boş zamanlarında kafasındaki meseleler(özellikle ışık ile ilgili olanlar) üzerinde uzun uzun düşünmekten ibaretti. Tam bu noktada Olympian Academy isimli kuruluştaki genç fizikçilerle kurduğu arkadaşlık, hayatını değiştirecekti.

Mucize Yıl

1905 yılında genç Einstein artık 25 yaşına basmıştı. Bir süredir üzerinde çalıştığı konularla ilgili makaleler hazırlamaktaydı. Bu arada Bern'den tanıdığı bilim insanı Conrad Habicht ile yazışır. Albert, onunla yaptığı yazışmalardan aldığı cesaret ile, o yılın Latince Annus Mirabilis (Mucize Yıl) olarak adlandırılmasını sağlayacak makaleleri yazar ve meşhur Annalen Der Pyshik dergisine yollar. Bu dört makale, sadece Einstein için değil, tüm insanlık için dönüm noktası olacaktır.

Planck, Einstein'in Hayatına Giriyor!

Einstein, 1905'te makaleleri yayınlandığında çocuk gibi sevinse de bu sevinci kısa sürer. Çünkü yazıları, bilim cemiyetinden dikkate değer bir ilgi görmez. Karakter olarak kolay demoralize olan kişiliği, onu yine esir almıştır. Bu arada evliliği de ufaktan çatırdamaya başlamıştır. İşte tam bu noktada, hayatına en büyük akıl hocası olacak kişi, bir mektup vasıtası ile girer.

Max Planck, Einstein'den 21 yaş büyüktür. Almanya'da ve tüm bilim camiasında oldukça tanınmış bir bilim insanıdır. Bunun yanında en büyük zevki, genç ve ismi duyulmamış bilim insanı adaylarını bulup akademinin bir parçası yapmaktır. Einstein'in makalelerinin önemini herkesten önce fark etmiş ve derhal kaleme sarılmıştır. İkili, bir süre mektuplaşırlar. 6 Temmuz 1907 tarihli mektubunda Planck, şöyle yazar:[1]

Tüm Reklamları Kapat

Son mektuplarınızdan birinde söylediğiniz bir şeye cevaben, önümüzdeki yıl Bernese Oberland'a gelmeyi düşünüyorum. Dürüst olmak gerekirse bu plan epey uzakta ama daha şimdiden, belki de o zaman sizinle tanışarak arkadaşınız olma zevkine erişeceğimi düşünüerek mutlu oluyorum.

Planck, 1908 yılında olmasa da 1909 yılında gerçekten de İsviçre'ye gelerek Einstein ile bizzat tanışır. Bu arkadaşlık, aradaki yaş farkına rağmen kısa sürede gelişecek ve Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi'ni yazmasına yardımcı olacaktır.

Bu arada Planck, halen akademiye kabul edilmeyen ve bu arada evliliği de gittikçe kötüleşen Einstein için adeta bir ağabey görevi görür. Defalarca tren ile İsviçre'ye gider. Onunla hem fizik hem de hayat ile ilgili görüşlerini paylaşır. Bir taraftan da forsunu kullanarak, akademinin bir parçası olması için girişimlerde bulunur.

Albert Einstein, nihayet 1907'de, ilk olarak İsviçre'de hocalığa geçiş yapar. 1911'de de Prag'da profesörlüğünü alacaktır. Bu süreç içinde Planck, daima onun yanındadır. Sürekli mektuplaşırlar. Bir süre sonra Planck tekrar İsviçre'ye dönmüş olan Einstein'ın hayatında yeni bir sayfa daha açacaktır.

Almanya Bileti

1914 yılında Einstein artık çok bilinen ve tanınan bir bilim insanıdır. Yine Planck sayesinde Almanya'da Keiser Wilhelm Enstitüsü'nde çalışmaya başlar. 1915'te meşhur kuramının son halini yayınlar. Bu makale, onu yaşayan efsane haline getirecektir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

1919 yılında Einstein'ın evliliği artık bitmek üzeredir. Planck, bitmemesi için çok uğraşır. Mileva bir fizikçi ve oldukça zeki bir kadın olarak, Max Planck'ın saygısını kazanmıştır. Ancak Einstein, pek de söz dinleyen bir tip sayılmaz. Zaten bir süredir kuzeni ile gönül ilişkisi içindedir.

Politik Ayrılıklar ve Kırılan Bir Dostluk

Einstein ile Planck arasındaki arkadaşlık, Planck 1947'de ölene kadar, öyle veya böyle devam edecektir. Ancak bu dostluk, süreç içerisinde oldukça hırpalanmış ve kırılmış, hatta gergin politik atmosfer dolayısıyla kopma noktasına gelmiştir.

Ayrılık, Einstein ABD'ye göç ettiğinde başlar: Planck, Almanya'da kalmayı tercih ettiği için, bu etapta birbirlerine bir miktar kırılırlar. Aslında Einstein ile Planck, fizik haricinde birbirlerine epey zıttır: Bilimsel stilleri, sosyal yaşantıları, politik görüşleri ve din hakkındaki tutumları tamamen farklıdır. 1. Dünya Savaşı sırasında Einstein pasifizmi savunmuşken; Planck, 93 Entelektüelin Manifestosu isimli, Almanya'nın Belçika'yı işgalini savunan dokümanı imzalayanlar arasındadır. Weimar Cumhriyeti de ikiliyi birbirinden ayıramamıştır: Einstein bu cumhuriyeti savunurken, Planck karşı durmuştur.

İkilinin anlaştığı bir nokta, kuantum fiziğinin Kopenhag Yorumu'nun hatalı olduğu yönündeki görüşleridir. Ayrıca ikili, birbirlerine her zaman saygıyla yaklaşmıştır; örneğin Planck, Einstein'a yöneltilen anti-Semitik eleştirilerden onu her zaman korumaya çalışmıştır.

İkiliyi birbirinden tamamen koparan, Nazi Almanyası olmuştur: Berlin Akademisi'nin sekreteri olan Planck, Einstein'ın bu akademiden istifasını diğer fizikçiler önünde talep etmek zorunda kalmıştır. Einstein, bu noktada Kaliforniya'da yaşamaktadır ve Planck, ABD'nin sağladığı güvenli ortama dayanarak Einstein'ın yeni Almanya'yı eleştirilerini iki yüzlülükle suçlamıştır. Einstein, centilmenlikten asla ödün vermemiş olsa da eski dostunun bu tutumunu asla affetmemiştir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
53
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 44
  • Umut Verici! 16
  • İnanılmaz 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Üzücü! 7
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Muhteşem! 5
  • Bilim Budur! 3
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 18:38:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10495

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Araştırmacılar
İspat Yükü
Irk
Diş Hastalıkları
Kedigiller
Neandertal
Uzun
Doktor
Göğüs Hastalığı
Yayılım
Google
Beslenme
Tehlike
Risk
Aslan
Obezite
Radyasyon
Büyük Patlama
Işık Hızı
Genel Halk
Kuantum Fiziği
Bilimkurgu
Evren
Fosil
İklim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Barış, et al. Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?. (23 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10495
Barış, B., Bakırcı, Ç. M. (2021, May 23). Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?. Evrim Ağacı. Retrieved December 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10495
B. Barış, et al. “Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 23 May. 2021, https://evrimagaci.org/s/10495.
Barış, Barış. Bakırcı, Çağrı Mert. “Einstein'ı "Einstein" Yapan Akıl Hocası: Max Planck, Albert Einstein'in Hayatını Nasıl Değiştirdi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 23, 2021. https://evrimagaci.org/s/10495.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close