Dünya'daki Gelir ve Servet Eşitsizliği Akıl Almaz Boyutlarda!

An itibariyle Dünya'daki her 7 insandan 1'i aç yaşıyor. Yemeğe vakti olmadığından değil; serveti (ve düzenli geliri) olmadığından. Buna karşılık, Dünya çapında hazırlanan yiyeceklerin 3'te 1'i yenmeden çöpe atılıyor.

20 Ocak 2019 itibariyle, Dünya'daki en zengin 26 kişinin toplam varlığı, Dünya'daki en fakir 3.8 milyar insanın toplam varlığına eşit!

Dünya'da 1.4 milyar insan yoksuluk sınırı ve altında yaşıyor. Üstelik bu sayı, Dünya Bankası'nın yoksulluk verilerini ölçmek için kullandığı açlık sınırın günlük 1 dolardan 1.25 dolara çıkarılmasından sonra elde edildi. Örneğin 2004 yılında yoksulluk sınırı günde 1 dolar gelir olarak alındığında, Dünya'da 984 milyon insan yoksulluk sınırındaydı. Şimdi, sınır yükseltilmiş olmasına rağmen sayı 1.4 milyara çıkmış vaziyette! 

Yine de, oransal olarak yoksulluk ve buna bağlı olarak gelişen açlık azalıyor. 1981-2005 yılları arasında yoksulluk %25 oranında azaldı. Ama bu sizi çok sevindirmesin; zira bu, bölgesel değişimlerden etkilendiği için böyle. Örneğin yoksulluğun yaklaşık yarısını tek başına bünyesinde barındıran Çin'de yoksulluk %85'ten %15.9'a düştü (bu, 600 milyon insana denk geliyor). Bu nedenle Dünya'daki "iyileşme", olduğundan çok daha hızlı gözüküyor. Halbuki Çin'i göz ardı edecek olursak, Dünya'daki yoksulluk son 30 yılda sadece %10 dolaylarında bir düşüş gösterdi. 

Buna karşılık gelir eşitsizliği de tam gaz yoluna devam ediyor. Avrupa ve Orta Asya'da en zengin %20, gelirin %41.1'ini cebine indirirken, en fakir %20 sadece toplam gelirin sadece %6.6'sını alabiliyor. Orta Doğu'da bu oranlar %49.8'e karşılık sadece %5.1 dolaylarında! Sahra-altı Afrika'da %64.5'e karşı %3.6 seviyesinde, akıl almaz! Ancak Dünya genelinde, yüksek gelir bölgelerinde yaşayanlar arasında en zengin %20 varlığın %45.6'sını kontrolünde tutuyor. En fakir %20 ise sadece %5.9'unu... ABD gibi ülkelerde en zengin %10 ile geri kalan %90 arasındaki gelir eşitsizliği muazzam boyutlarda ve fark durmaksızın açılıyor:

Federal Reserve

Servet eşitsizliği ile toplumsal sınıf hareketliliği (sosyal mobilite) arasında da doğrudan bir ilişki görüyoruz: Equality Trust tarafından 2009 yılında yapılan bir araştırmaya göre, servet eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülkelerden biri olan ABD ve Birleşik Krallık'ta halk, sınıflar arası geçiş yapamıyor (ya da çok az yapabiliyor). Yani "Amerikan Rüyası" olarak da bilinen, alt sınıftan insanların bile zengin ve refah içerisinde yaşayabileceğine dair görüş tamamen ölmüşe benziyor. Bir diğer deyişle, ABD'de ne kadar emek harcarsanız harcayın, doğduğunuz düzeyden öteye pek geçemiyorsunuz. Sayısal konuşmak gerekirse, 2016 yılında yapılan bir çalışmaya göre 1940 yılında doğan bir çocuğun ebeveynlerinden daha fazla para kazanma ihtimali %92 iken, 1980 yılında bu olasılık %50'ye düşmüştür. 2000'li yıllarda ise çok çok daha az olduğu düşünülmektedir (ancak bunun durumu ancak 15-20 sene sonra anlaşılacaktır).

Buna karşılık servet eşitsizliğinin en düşük olduğu ülkeler arasında bulunan Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka, Kanada ve Almanya gibi ülkelerde sosyal mobilite de çok yüksek: Zaten servet eşitsizliği düşün olduğu için, bireyler emek sayesinde zenginleşip, emek yoksunluğunda fakirleşebiliyorlar.

Daha söylenecek çok söz var bu konuda... Ancak başınızı bu gece yastığa koyduğunuzda, Dünya çevresinde aynı gün içerisinde yatağa aç gidecek 1 milyar insanı (yani her 7 insandan 1'ini) düşünün. Ve kendinize sorun: Biz insanların inşa edebileceği en iyi sistem, gerçekten bu mu?