Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!

3 dakika
80,069
COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Podcast
5:58
Funda Başak
Seslendiren 13 Mayıs 2020
20
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Her ne kadar ülkeler çoktan normale dönme planları yapıyor olsalar da, epidemiyolojik modellerin hiçbiri normalleşmeyi mümkün kılacak bir gidişata işaret etmiyor. Halen nüfusun çok ufak bir kısmı hastalığı geçirmiş halde, halen aşı yok ve halen ilaç yok. Dolayısıyla normale dönme planları, daha önceden de izah ettiğimiz gibi, ekonomik kaygıları insan yaşamına tercih etmenin ve sosyal mesafelendirme uygulamaları sayesinde elde edilen kısa vadeli başarıların rehavetine kapılmanın bir ürünü. Uzmanlara göre bu tür bir gevşemenin bedeli, Dünya çapında milyonlarca insanın hayatını kaybetmesi olabilir.

Ama elbette bir noktada salgını yenecek ve normale (veya en azından normale daha yakın bir noktaya) döneceğiz. Bu salgın sonsuza dek devam etmeyecek. Peki o nokta nerede? Gelecekte bizi neler bekliyor? Harvard Üniversitesi'nden Stephen Kissler ve ekip arkadaşlarının Science dergisinde yayınladıkları bir epidemiyolojik modeller, bize 4 olası senaryo sunuyor. Bu olasılıkları yukarıdaki görselden inceleyebilirsiniz.

Bu artçı dalgaların yaşanıp yaşanmayacağını ve yaşanacaksa da ne sıklıkla yaşanacağını 2 kritik faktör belirliyor: daha sıcak aylarda virüsün bulaşma dinamikleri ve koronavirüsü atlatan hastalarda bağışıklığın ne kadar sürdüğü. Hangi senaryonun gerçekleşeceğiyle ilgili olarak, Kissler şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

İlk enfeksiyon dalga bittikten sonra bir dizi yeni dalga yaşamamız çok olası gözüküyor. Bazılarının iddia ettiği gibi salgının bu yaz bitmesi hiç olası gözükmüyor. Virüs, yılın herhangi bir zamanında bulaşmaya devam edebilir; çünkü hastalık maruziyeti olan (İng: "susceptible") çok sayıda insan var. Ancak bir nedenle yaz aylarında virüs daha az bulaşıcı hale gelirse (ki bazı koronavirüslerde ve gripte gördüğümüz budur), o halde enfeksiyon oranları düşebilir. Eğer salgın uzun süreli olacaksa, bu aylar bizler için bir rahatlama imkanı sunabilir.

Ne yazık ki şu anda bağışıklığın ne kadar süreceğine dair herhangi güçlü bir bulgu yok ve bu bulgulara erişmek birkaç ay ila 1 yıl kadar sürebilir. Fakat buna yönelik gerçekler, enfeksiyonların belirli aralıklarla yeniden salgına dönüşüp dönüşmeyeceğini doğrudan etkiliyor. Eğer bağışıklık kısa dönemliyse (sezonluk grip gibi veya nezleye neden olan diğer koronavirüsler gibi), o zaman yeniden SARS-CoV-2 salgınları görmek kaçınılmaz olacak. Kissler şöyle diyor:

Örneğin 2009 yılındaki H1N1 domuz gribi salgınında kış-bahar dalgasından sonra ikinci bir dalga görmüştük. Yaz boyu da salgın devam etti; ancak daha yavaştı. Sonra güz aylarında yeniden yükselişe geçti. Dolayısıyla bu senaryo gerçekleşirse, sosyal mesafelendirme önlemlerini güz aylarında yeniden uygulamak gerekecek.

Öte yandan eğer 2003 yılındaki SARS-CoV-1 salgınında gördüğümüz gibi, bağışıklık yıllarca sürerse o zaman yine döngüsel salgınlar görebiliriz; ancak bunların sıklığı daha ziyade 2 veya daha fazla yılda bir olacaktır. O zamana kadar da zaten ilaç ve aşılar geliştirileceği için salgınla mücadele etmemiz o kadar zor olmayacaktır.

Viral bağışıklık konusunda genel prensip şudur: Vücut, virüse ne kadar şiddetli tepki veriyorsa, direncin de genellikle daha uzun süreli olmasını bekleriz. Ne yazık ki SARS-CoV-2'nin büyük bir çoğunluğu semptomsuz veya hafif/orta şiddette geçtiği için, uzun dönem bağışıklık senaryosu da zayıf bir ihtimal olarak gözükmektedir.

Araştırmaya göre, eğer ki direnç uzun dönem değilse, SARS-CoV-2 sıradan bir insan virüsü olarak hayatlarımızdaki yerini alacaktır. Bu da, yıl içinde birden fazla defa salgınlar görmemiz anlamına gelebilir. En iyi ihtimalle ise grip benzeri bir mevsimsel hastalık olacaktır.

Bu senaryolardan tam olarak hangisinin gerçekleşeceğini henüz bilmiyoruz; çünkü yeni veriler ışığında bu uzun-dönem modeller güncellenecek ve nereye doğru gittiğimiz netleşecektir. O zamana kadar yapılabilecek tek şey, önlemleri sürdürmek ve aşı/ilaç araştırmalarına destek olmaktır. Bu süreçte epidemiyologlar da gidişatı takip edecek ve gerekli model düzenlemelerini yaparak bizleri bilimin ışığında yönlendirmeyi sürdüreceklerdir. Kissler, sosyal mesafelendirmenin önemini şöyle vurguluyor:

Bu salgınlar inanılmaz hızlı bir şekilde yayılabilirler. Bu nedenle sosyal mesafelendirme çok önemlidir ve bundan sonraki salgınların hepsinde de önem arz edecektir. Bu virüs, uzun bir süre bizimle kalabilir ve bu nedenle, yaşamlarımızı ve hatta toplumumuzu bu gerçekliğe göre yeniden şekillendirmek için düşünmeye başlamamız şart. Üstelik sadece bu salgın için değil, bundan sonra gelecek olanlar için de...
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
27
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 39
  • Üzücü! 21
  • Merak Uyandırıcı! 12
  • Bilim Budur! 11
  • Muhteşem! 5
  • Grrr... *@$# 5
  • Korkutucu! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 4
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: American Scientist | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/12/2024 21:55:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8681

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Epidemik
Koaservat
Bebek Doğumu
Evrenin Genişlemesi
Kafatası
Travma Sonrası Stres Bozukluğu
Bilim İnsanları
Gezegen
Bilim İnsanı
Evrimsel
Zihin
Maske Takmak
Kurt
Maymun
Hematoloji
Korku
Fotosentez
Nörobiyoloji
Siyaset
Endokrin Sistemi
Zeka
Pediatri
Ağaç
Kalıtım
Deniz
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. L. Burke, et al. COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!. (11 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 24 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8681
Burke, K. L., Bakırcı, Ç. M. (2020, May 11). COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!. Evrim Ağacı. Retrieved December 24, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8681
K. L. Burke, et al. “COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 11 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8681.
Burke, Katie L.. Bakırcı, Çağrı Mert. “COVID-19 Pandemisinin Sonu: Önümüzde 4 Olası Senaryo Var ve Hiçbiri, 2021'den Erken Bitiş Öngörmüyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 11, 2020. https://evrimagaci.org/s/8681.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close