COVID-19 Hastalığından Kurtulanların Antikor Yönünden Zengin Kanları, Diğer İnsanların Hayatını Kurtarabilir!

New York'taki hastaneler, COVID-19'dan kurtulan insanların kanlarını hastalık için bir panzehir olarak kullanmaya hazırlanıyorlar.

Araştırmacılar, enfeksiyondan kurtulmuş insanların antikor yüklü kanı ile hastaları aşılamanın tedavi sürecinde önemli bir yardımcı olacağını düşünüyor. Yoğun bakım ünitelerinin dolu olduğu yerlerde doktorlar, nefes almak için ventilatöre ihtiyaç duyan hastaları ne yazık ki geri çevirmek zorunda kalıyorlar.

Dünya, Çin'de COVID-19 hastalığını atlatan kişilerden alınan plazmaların aşı olarak kullanılması yönündeki çalışmaları yakından takip ediyor. Fakat ne yazık ki bu çalışmalar şimdiye kadar yalnızca ön sonuçlar verdi.

Pixabay

Konvansiyon-plazma yaklaşımı, geçmişteki SARS ve Ebola salgınlarında hatırı sayılabilecek ölçüde bir başarı gösterdi. ABD'li araştırmacılar; antikor yönünden zengin donör kanını, yararlanma olasılığı yüksek olan hastalara vererek tedavinin başarı olasılığını arttırmayı planlıyorlar.

İlaç olarak plazma kullanımının önemli bir avantajı, hemen kullanılabilir olması; ilaçlar ve aşıların geliştirilmesi aylar veya yıllar alabilir. Antikorlu kanı bu şekilde zerk etmek, virüsler ve diğer bulaşıcı ajanları içinde bulundurup bulundurmadığının taranması şartıyla nispeten güvenli görülüyor. Rochester, Minnesota'daki Mayo Kliniği'nde anestezi uzmanı ve fizyolog olan Michael Joyner:

Yoğun bakım ünitesinden uzak tutabileceğimiz her hasta büyük bir lojistik zaferdir çünkü hastanelerde yoğun bir trafik sıkışıklığı bulunuyor.

New York valisi Andrew Cuomo 23 Mart 2020'de 25.000'den fazla enfekte hasta ve 210 ölü bulunduran New York eyaletine yardımcı olmak için iyileşme plazması kullanmayı planladıklarını açıkladı. Araştırmacıların çabaları sayesinde, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) bugünden itibaren acil ihtiyacı olan hastalar için plazmanın kullanımına izin vereceğini açıkladı.

Önümüzdeki hafta kadar erken bir tarihte, New York'taki iki hastane -Mount Sinai ve Albert Einstein College of Medicine- enfekte olan insanları tedavi etmek için antikorlu plazmayı kullanmaya başlamayı planlıyor.

Bu ilk denemelerden sonra araştırmacılar, kullanımın hemşireler ve doktorlar gibi COVID-19 maruziyeti yüksek olan kişileri de kapsayabileceğini düşünüyor. Sağlık personellerini hastalığa karşı dirençli hale getirip, çalışma gücünden alıkonmalarını engellemek pandemiye karşı atılmış çok büyük ve sağlam bir adım olacaktır.

ABD'deki akademik hastaneler tedavinin işleyişinin ne durumda olduğuna dair güçlü kanıtlar toplamak amacıyla plasebo kontrollü bir klinik çalışmaya başlatmayı planlıyorlar. Bu çalışmayı tüm dünya takip edecek çünkü ilaçların aksine hayatta kalanlardan gelen kan nispeten ucuz ve salgından etkilenen tüm ülkeler için erişilebilir olacaktır.

Bilim İnsanları Toplanıyor!

Baltimore, Maryland'deki Johns Hopkins Üniversitesi'nde bir immünolog olan Arturo Casadevall, 2020 Ocak ayı sonundan beri hastalığın bir pandemi haline gelmesi ve henüz kesin bir tedavisinin bulunamamasından dolayı antikorlu plazmaları COVID-19 tedavisi olarak kullanmak için mücadele ediyor.

Bilim insanları bu tekniğe Pasif Antikor Tedavisi diyor çünkü kişi aşı sonrasında kendi vücudunda bağışıklık yanıtı üretmek yerine harici antikorlar alıyor. Plazma nakli uygulanmaya başlanırsa, 1918 H1N1 virüsü salgınından bu yana meydana gelen en büyük vaka çalışmalarından birisi olacağı biliniyor. O zamanlarda 1.700'den fazla hasta kurtulanlardan kan serumu aldı. Ancak mevcut standartları karşılamak için tasarlanmamış çalışmalardan günümüz sorunları üzerine sonuç çıkartabilmek zor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Nature

2002-2003 yıllarındaki SARS salgını sırasında, Hong Kong'da yapılan 80 kişilik bir antikor serumu denemesi, semptom gösterdikten sonraki 2 hafta içinde serum tedavisi gören kişilerin, tedavi edilmeyenlerden daha yüksek taburcu olma şansına sahip olduğunun tespit edilmesine yardımcı oldu. Hayatta kalanların kanı Afrika'daki en az iki Ebola virüsü salgınında başarı ile test edildi. Yapılan nakiller 1995 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde yapılan bir çalışmada çoğu hastaya yardımcı gibi görünüyordu ancak çalışma küçük çaplıydı ve plasebo kontrollü değildi.

Arturo Casadevall, araştırmacıların hastalığın yalnızca erken aşamasında olan ve bu nedenle tedaviden yararlanma olasılığı daha yüksek olan katılımcılara uygulandığında yaklaşımının daha yüksek bir seviyede etkinlik gösterebileceğini ileri sürüyor. Casadevall, Wall Street Journal'da yayınladığı makalesi hakkında şöyle diyor:

Bunu bir gazeteye koymam gerektiğini biliyordum, insanlar tepki verecekti; oysa bir makale dergisine koysam aynı tepkiyi alamayabilirdim.

Makalesini farklı disiplinlerden düzinelerce meslektaşına gönderdi ve birçoğu Casadevall'ın peşine coşkuyla katıldı. Joyner, onlardan yalnızca biriydi.

Çeşitli enstitülerdeki yaklaşık 100 araştırmacı farklı şeritlerde kendi kendine organize oldu. Virologlar, bir kişinin kanının koronavirüs antikorları içerip içermediğini değerlendirebilecek testler aramaya başladılar. Klinik araştırma uzmanları, tedavi için adayların nasıl tanımlanacağını ve kaydedileceğini düşündü. İstatikçiler veri havuzları oluşturdular ve bu grup, düzenleme izni kazanmak için kurumsal etik inceleme kurulları ve FDA için gerekli belgeler paylaştı.

pixabay

Rahatsızlık Veren İşaretler

Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) bugün, iyileştirici plazmayı; COVID-19'a karşı yeni bir araştırma ilacı olarak sınıflandırması, bilim insanlarının plazmayı klinik çalışmalarda test etmesi için öneriler sunmasına izin veriyor fakat doktorların COVID-19 tarafından enfekte edilen hastaları tedavi etmek için kullanmasına yönelik izni henüz onaylanmadı. Joyner, "Bu, başlamamıza izin veriyor" diyor.

Şimdi doktorlar, ilerlemiş seviyede hastalığı olan insanlara mı yoksa -diğer araştırmacıların önerdiği gibi- hastalığı ilerlemesi öngörülen insanlara mı tedaviyi uygulayacaklarını karar verebilirler. Joyner hastanelerin vaka raporlarını sunacağını, böylece FDA'nın hangi yaklaşımların en iyi olduğunu tespit etmeye çalışacağını belirtti.

Ayrıca araştırmacılar FDA'ya, St. Louis'deki John Hopkins, Mayo Clinic ve Washington Üniversitesi'ne bağlı hastanelerde ve projede yer almak isteyen diğer üniversitelerde gerçekleşeceğini düşündükleri uygulamayı test etmek amacıyla plasebo kontrollü çalışmalar için üç protokol sundular.

Pixabay

Gelecek, Ne Getirecek?

ABD'deki testler, yapılan ilk iyileştirici plazma testleri değil. Şubat ayının başından beri, Çin'deki araştırmacılar plazmayı baz alarak çeşitli çalışmalar başlattı. Araştırmacılar bu çalışmaların durumu ve sonuçları hakkında henüz rapor vermediler ancak Çin'deki Zhejiang Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde bir bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Liang Yu; bir ön çalışmada, doktorların COVID-19 ile hastalığı kritik düzeyde olan 13 kişiyi iyileştirici plazma ile tedavi ettiğini söyledi.

Ayrıca Liang Yu, plazma transfer edildikten sonraki birkaç gün içinde yapılan testlerde virüsün hastalarda tespit edilmediğini ve bunun antikorların virüsler ile savaştığını gösterdiğini ancak daha sonradan durumlarının kötüleşmeye devam ettiğini söylemesi bu durumun hatalık için etkili olmasının biraz uzakta olabileceğini düşündürttü.

Tasarlanan üç ABD denemesinden birinde, Albert Einstein Tıp Fakültesi'nde bir bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Liise-anne Pirofski; araştırmacıların, hastaları, hastalığın erken bir aşamasoında infüze etmeyi ve ne sıklıkla kritik duruma ilerlediklerini görmeyi planladığını söyledi. İkinci denemede ciddi olaylar kaydedilecekti. Üçüncüde; plazmanın, COVID-19'a sahip olduğu onaylanan kişilerle yakın temasta olan insanlar için önleyici bir amaçla kullanımını deneyecek ve benzer şekilde maruz kalan ancak tedavi edilmeyen diğerlerine kıyasla bu tür insanların infüzyondan sonra ne sıklıkla hastalandığını değerlendirecekti.

Pixabay

Yeterince iyi çalışıyor olsa bile, iyileşme serumu bu yılın sonunda modern tedaviler ile değiştirilebilir. Araştırma grupları ve biyoteknoloji şirketleri şu anda COVID-19 karşıtı antikorları tanımlamakta ve bunları hassas farmasötik formüllere dönüştürmeyi planlamaktadır. Joyner şöyle diyor:

Biyoteknoloji süvarileri, antikorları izole etmek; test etmek, ilaç ve aşılara dönüştürmek üzere gelecek ancak bu biraz zaman alıyor.

Bazı açılardan, Pirofski; 1980'lerin başlarında HIV salgınının başlangıcında genç bir doktor olarak hissettiği aciliyeti hatırlatıyor.

Geçen hafta stajyer doktorlar ile tanıştım ve bu hastalıktan çok korkuyorlar, yeterli koruyucu ekipmana sahip değiller ve hastalanıyorlar ya da hastalanmaktan endişe ediyorlar.

Günümüzde sağlık çalışanlarını korumaya yardım edecek ekipmanlar memnuniyetle tedarik ediliyor.

Tedavi olarak kan kullanmaya başladığından beri Pirofski, tedavinin başka bir yönünün ilgisini çektiğini söylüyor: Şirketlerden satın alınan farmasötik ürünlerin aksine; bu tedavi, enfekte olan kişiler tarafından oluşturuluyor. Pirofski şöyle diyor:

Ben kurtuldum ve şimdi diğer insanlara yardım etmek istiyorum diyen insanlardan günde birkaç e-posta alıyorum. Bu insanların hepsi botlarını giyip, dişlerini fırçaladıktan sonra bize yardım etmek için gelmeye hazır.