YENİLENEBİLİR VE YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Doğal kaynaklardan elde edilen, sürdürebilirliği olan, bitmeyen, tükenmeyen enerji kaynaklarına yenilenebilir enerji kaynakları denir.

Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi Güneş’in çekirdeğinde yer alan hidrojen (H) gazının Helyuma (He) dönüşmesiyle açığa çıkan ışıma enerjisidir. Atmosfere gelen bu ışımanın genellikle X ışınlarından ve ultraviyole ışınlardan oluşan bir kısmı Dünya’nın atmosferi tarafından emilirken bir kısmı ise yansıtılmaktadır.

Güneş enerjisi iki şekilde üretilir: Fotovoltaik (PV) ve Konsantre Güneş Enerjisi (CSP).

Fotovoltaik (PV): Fotovoltaik yöntemde elektronik cihazlar güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştürür.

Başlıca Kullanım Alanları: Hesap makinesi, televizyon kumandası…

Konsantre Güneş Enerjisi (CSP): Güneş ışınlarını konsantre etmek için aynalar kullanır. Bu ışınlar, türbini çalıştırmak ve elektrik üretmek için buhar oluşturan ısı sıvısıdır. CSP, büyük ölçekli elektrik santrallerinde elektrik üretmek için kullanılır. En büyük avantajlarından biri, güneş battıktan sonra elektrik üretilmesini sağlayan, ısı depolayabilecek erimiş tuzlarla donatılmasıdır.

Tarihçesi:

Güneş ışınlarının elektrik enerjisine dönüşümünü sağlayacak fotovoltaik etki ilk kez 1839’da Fransız fizikçi Alexandre Edmond Becquerel tarafından keşfedilmiştir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

•Becquerel’in fotovoltaik enerjiyi keşfetmesinden bir süre sonra, 1893’te ilk kez Charles Fritts selenyum plakalarını, ince bir altın tabakası ile kapladı. Böylece ilk güneş paneli Charles Fritts tarafından yapılmış oldu.

Bell Laboratuvarlarında çalışan Amerikalı mucit Russel Ohl, 1941’de dünyanın ilk silikon kaynaklı güneş pilini bularak, patentini aldı. Ohl’un icadı aynı şirket tarafından 1954’te silikon kullanımı ile yeni bir güneş panelinin üretilmesini sağladı.

RÜZGÂR ENERJİSİ:

Kaynağı aslında Güneştir. Güneşten gelen sıcaklık ve atmosferdeki basınç farkından dolayı oluşan hava akımına rüzgâr adı verilir.

Rüzgârın etkisinin fazla olduğu bölgelere kurulan rüzgâr tribünleri sayesinde rüzgârın var olan kinetik enerjisini önce mekanik enerjiye, daha sonra elektrik enerjisine dönüştürür.

Avantajları:

● Temiz bir enerji kaynağıdır.

● Güneş, Dünya ve atmosfer var olduğu sürece kaynağı tükenmez.

● Çevre dostudur.

● Maaliyeti düşüktür.

● Kurulumu ve işletilmesi diğer şebekelere göre daha kolaydır.

● Doğaya sera gazı gibi zararlı gazlar salınmaz.

Dezavantajları:

Agora Bilim Pazarı

Dahiler Sınıfı (Herhangi 2 Kitap)

Bunlar, her biri kendi yöntemiyle; kelimeleriyle, icatlarıyla, seçimleriyle ve hatta kaderleriyle dünyayı değiştirmiş kadınların ve erkeklerin hayat hikâyeleri; şaşkınlık ve hayranlık duymanızı sağlayacak, hayal gücü ve merak duygunuzu harekete geçirecek büyüleyici hikâyeler. Dâhiler Sınıfı serisi bu özel insanları çocuklarla (9 yaş ve üstü) tanıştırmak üzere tasarlandı. İlk olarak yayımlandığı İtalya’da büyük övgü toplayan ve ardından pek çok dile çevrilen Dâhiler Sınıfı, minik ebadı, renkli illüstrasyonları, bilgiyi heyecan ve macerayla birleştiren anlatımıyla çocukların kolay okuyacağı, zor unutacağı, onlara öğrendiklerinden daha da fazlasını merak ettirecek bir seri.

Bilgiler ve Uyarılar:

1. Bu ürün sipariş alındıktan 1-3 gün içinde postalanacaktır.
2. Lütfen sipariş vermeden önce iade ve ürün değişikliği ile ilgili bilgilendirmemizi okuyunuz.
3. Bu kampanya, Domingo Yayınevi tarafından Evrim Ağacı okurlarına sunulan fırsatlardan birisidir.

Devamını Göster

₺311.00

Satın Al Tüm Ürünler

● Rüzgârın belirli bir hızda esmesi gerekiyor. Eğer çok hızlı ya da çok yavaş eserse türbinler çalışmaz.

● Rüzgâr türbinleri göçmen kuşların yönlerini şaşırmasına sebep olabilir.

● Rüzgâr türbinleri eğer yerleşim yerlerine yakın kurulursa uçak motorunun sesine benzer bir gürültü oluştururlar.

● Bulunduğu bölgenin cep telefonu ve tv. sinyallerini bozabilmektedir.

Biyokütle Enerjisi:

Özellikle kırsal bölgeler için vazgeçilmez bir enerji kaynağıdır.

Biyokütle için mısır, buğday gibi özel olarak yetiştirilen bitkiler, otlar, yosunlar, denizdeki algler, hayvan dışkıları, gübre ve sanayi atıkları; evlerden atılan tüm organik çöpler (meyve ve sebze artıkları) kaynak oluşturmaktadır.

Biyokütle ısınmak, yakıt üretmek ve elektrik üretmek için kullanılmaktadır. (katı, sıvı, gaz) hâlinde.

Biyoetanol:

•Biyoetanol, şeker ve nişastalı tarım ürünlerinden elde edilen oktan sayısı yüksek, benzin ve motorinle kullanımı benzine göre daha az karıştırılarak kullanılan alternatif bir yakıt türüdür.

Biyodizel:

Ham maddesi yağlı tohum bitkileridir. (Ayçiçeği, soya, aspir vb.) ve hayvansal yağlardır. Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

Kimyasal yapısından dolayı petrol kökenli dizele benzemese de fonksiyonları itibariyle eşdeğer kalitede bir yakıttır. Her oranda petrol kökenli dizel ile karıştırılarak kullanılabilir.

Biyogaz:

Biyogaz organik maddelerin oksijensiz(anaerobik)ortamda farklı organizmalar yardımıyla parçalanması sonucu açığa çıkan yanıcı bir gaz karışımıdır.

Jeotermal Enerji:

Yerkabuğunun derinliklerinde bulunan birikmiş ısı şeklinde depolanan enerjidir. Doğa olayları ve özellikle yağışlar sonucu oluşan sular yer kabuğu çatlaklarından magma tabakasına ulaşır. Magma tabakasındaki bu ısınan sular sıcak su ve buhar olarak yeryüzüne ulaşır. Yeryüzüne ulaşan bu su ve buhar tribünler sayesinde birçok enerji türüne dönüştürülebilir.

•Yenilebilir

•Çevre Dostu

•Sürdürülebilir

•Ucuz

Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

Hidroelektrik Enerjisi:

Su türbinleri sayesinde akan suyun enerjisini önce mekanik enerjiye ardından elektrik enerjisine dönüştürür.

● Doğa için temiz bir enerji kaynağıdır.

● Yükseltinin fazla olduğu yerlerde kullanılırlar.

● Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

Su türbinlerinden önce kullanılan su çarkları

Ülkemizde hidroelektrik santralinden elektrik üretimi ilk defa Avusturyalı Dörfler’in girişimleriyle 15 Eylül 1902’de Mersin’in Tarsus ilçesinde gerçekleşti. Avusturyalı Dörfler, Tarsus’a 1800 metre uzaklıktaki Bentbaşı mevkiinde bulunan Berdan Nehri üzerindeki su değirmeni miline bağlanan transmisyon kayışıyla çevrilen bir 2kW’lık dinamo kurdu. Burada üretilen elektrik Tarsus`a verildi. Buradaki tesis ileride daha gelişmiş bir hidroelektrik santraline dönüşerek gücü 60 kW’a çıkartıldı.

Birinci Dünya Savaşı’na kadar Tarsus sokakları ve bazı konutlar, Berdan Nehri üzerindeki bu ilk santralde üretilen elektrikle aydınlatıldı. Tarsus’ta, dolayısıyla Osmanlı ülkesinde ilk defa elektrikle aydınlanan konutlar Müftüzade Sadık Paşa ve Ramazanoğulları’ndan Sorgu Hâkimi Yakup Efendi’nin evleri oldu.

Ülkemizde İlk defa hidroelektrik santralinden elektrik üretimi

1902 Mersin/Tarsus

● Hidroelektrik santraller ile elektrik üretimi, dünyada toplam elektrik üretimine yaklaşık %23 oranında katkıda bulunmaktadır.

● Ülkemiz yüksek debili akarsuların varlığı açısından hidroelektrik enerji kaynakları bakımından dünyada ilk sıralarda yer almaktadır.

● Dicle, Fırat, Kızılırmak, Seyhan, Ceyhan nehirleri üzerinde hidroelektrik amaçlı barajlarımız vardır. Bunların en önemlileri Atatürk ve Karakaya Barajlarıdır.

Hidrojen Enerjisi:

Hidrojen evrendeki en basit elementtir. Kokusuz, tatsız, saydam bir yapıya sahiptir. Doğada bileşikler hâlinde bulunur.

Doğada bileşikler hâlinde bulunan hidrojenin moleküllerine ayrılması sonucu ortaya çıkan enerji türüdür.

Dalga/Okyanus Enerjisi:

Dalga enerjisi denizlerdeki gel-git hareketi sonucu oluşan dalgaların makineler yardımı ile kullanılabilir hale gelmesine ve elektrik enerjisi üretmesine dalga/okyanus enerjisi denilir. Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

Avantajları:

▪ Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

▪ Çevre dostudur.

▪ Bol ve her yerde yaygın olarak bulunabilir.

▪ Çeşitli yollar ile elde edilebilir.

▪ Üretilebilecek miktarın tahmin edilebilir olması

▪ Dış kaynaklara bağımlılığı azaltır.

▪ Araziye zarar vermez.

▪ Güvenilir bir kaynaktır.

▪ Çok büyük miktarlarda enerji üretilebilir.

Dezavantajları:

▪ Sadece belirli konumlarda kullanılabilir.

▪ Deniz ekosistemine bölgesel etkiler verebilir.

▪ Ticari ve özel gemilerin gidiş yollarına rahatsızlık verebilir.

▪ Bazı bölgelerdeki dengesiz dalga büyüklükleri

▪ Sert havalarda performansının etkisinin azalması

▪ Gürültülü ve görsel kirlilik oluşturması

▪ Üretim maliyetlerinin yüksek olması

YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI

İklim değişikliğinin en büyük sebeplerinden biri olan ve küresel sera gazı emisyonunda yüksek oranda sorumluluğu bulunan, sürdürülebilirliği olmayan kaynaklardan elde edilen enerjilerdir. Elde edilmek için doğaya zarar veren bu kaynaklar fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak ikiye ayrılır.

Nükleer Enerji

Nükleer enerji atom çekirdeğinden, fisyon (bölünme) ve füzyon olarak adlandırılan nükleer reaksiyonlar sonucunda oluşur. Uranyum atomlarının parçalanması ile açığa çıkan enerjinin su buharı elde etmek için kullanılması ve oluşan su buharının türbinleri döndürmesi ile üretilmektedir.

Yenilenemeyen enerji kaynakları içerisinde çevreyi en az kirleten enerji üretim yöntemidir. Çünkü nükleer enerji santralleri sera gazı emisyonu üretmezler. Dünyadaki elektriğin %17’sini karşılayan santraller tükenmekte olan petrole alternatif olarak düşünülmektedir. Ayrıca bu nükleer santraller 2300 milyon ton CO2 emisyonuna engel olmaktadır.

Santrallerde fisyon reaksiyonları sonucu ortaya çıkan radyoaktif atıklar insan sağlığı ve ekosistem için oldukça zararlıdır. İmha süreci oldukça zahmetli olan bu enerji elde etme yöntemi gelecekte biyoçeşitlilik için büyük bir tehdit olarak görülmektedir.

Fosil Yakıtlar

Mineral yakıt olarak da tanımladığımız bu gömülü yakıtlar organizma kalıntılarının anaerobik ayrışmasıyla elde edilir. Kömür, petrol ve doğalgaz; hayvanların ve bitkilerin binlerce yıl boyunca gömülü kalmasıyla oluşur. Bu nedenle fosil yakıtlar olarak adlandırılır.

Petrol

• Petrol sıvı halde çıkarılan tek yenilenemeyen enerji kaynağıdır.

• 1920’lerden sonra en çok kullanılan yakıt türüdür.

• Her yıl yakılan fosil yakıtlardan yaklaşık 36 bt CO2 salınmakta olup, bunun 12 bt’si (%34) petrolden gelmektedir.

• Benzin, motorin, plastik ve benzeri kimyasal ürünler, asfalt, elektrik üretimi, tarım ilaçları gibi alanlarda kullanılır.

• Petrol sızıntılarının fazla olması nedeniyle ekosisteme ve çevreye oldukça zararı vardır.

Doğal Gaz

• Fosil yakıtların en temiz enerji kaynaklarından biri olarak görülür.

• Doğanın üretebileceğinden daha hızlı tükettiğimiz için yenilenemez kaynaklar arasındadır.

• Elektrik üretiminde ve sanayi gibi alanlarda kullanılır.

• Metan içerikli bir fosil yakıttır. (CH4)

• Tadı, rengi ve kokusu olmayan bir enerji kaynağıdır.

• Karbon emisyonu kömür ve petrole göre daha düşüktür.

• Doğalgaz temin sürecinde yeraltı ve yerüstü sularında büyük kirlenme olur.

Kömür

• Siyah renkli tortul bir kayadır.

• Yoğun miktarda karbon ve hidrokarbon içerir.

• Kaya parçaları veya toprağın bitkilerin üzerinin örtmesiyle milyonlarca yılda oluşur.

• Antrasit, bitümlü, altbitümlü kömür ve linyit olmak üzere 4 çeşidi vardır.

• Elektrik üretiminde, ev ısınmasında ve endüstriyel ısınmada kullanılır.

• Fosil yakıtlar arasında karbon seviyesi en yüksek olandır.

• İnsan sağlığına oldukça zararlı olan sülfat ve nitrojen gibi atıklar ortaya çıkarır.