Uluslararası Bilim Okumaları
Bilim İletişimi
Özet
Bilimsel makale özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış bir yazıdır. Bilimsel bir makale, okuyan kişiye metottan yararlanma, bilimsel sonuçları ve gözlemleri değerlendirme olanağı sağlar. Bilimsel bir makale okumanın amacı; konuya hâkim olmak, o konu hakkında güncel bilgilere sahip olmak, yeni yaklaşımları öğrenmek ve bilimsel ilgi ve öğrenme isteğidir (Greenhalgh, T., 2014 ).
Uluslararası Bilim Okumaları projesinde amaç, ortaöğretim lise öğrencilerine bilimsel makale okuma becerisi kazandırarak, öğrencilerin doğru ve güvenilir bilgiye direkt ulaşımını sağlamaktır. Akademik başarının şekillenmeye başladığı lise öğrenimi esnasında, öğrencilerin olguları anlaması ve özgün araştırma sonuçlarını değerlendirmesi için ilk basamak bilimsel makalelerin doğru okunmasıdır. Bilimsel makalelerin doğru okunması sadece öğrencinin akademik başarısını değil, kişisel ve sosyal gelişimini yakından ilgilendirmektedir. Lise öğreniminin son iki yılında haftada iki ders saati ‘bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları’ adlı ders müfredata eklenmeli veya bazı konuların ünite sonlarına bu konu ile ilgili güncel makaleler eklenerek, öğrencinin makaleler ile tanışması sağlanmalıdır. Böylelikle üniversite eğitimine devam eden öğrencilerin, akademik başarısının ortaya çıkmasında bilimsel makalelerden doğrudan yararlanma oranı artmış olur. Lisans ve lisansüstü eğitimin temeli olan bilimsel makalelerin doğru değerlendirilmesi, öğrencilerin öğrenim süreleri boyunca doğru ve bilimsel bilgiyi aracısız öğrenmelerini kolaylaştıracaktır.
Projenin sonuç kısmında, ortaöğretim lise müfredatına ek ‘bilimsel makale okuma adlı bölümün olması, lisans ve lisansüstü eğitimin kalitesini arttıracağı konusunda öneriler dile getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Makale, Bilim okumaları, Akademik başarı
Giriş
Bilim insanı, üniversitede çalışan akademisyen ya da kamu kuruluşlarında çalışan bir araştırıcı olabilir, çalışmalarını bilim dünyasında sergilemelidir. Proje veya araştırmanın tamamlanmış olduğunun göstergesi, sonuçların bir bilimsel makalede yayınlanmasıdır. Yapılan araştırmanın aynı konuda çalışan bilim insanları tarafından değerlendirilmesi veya aynı konuda çalışan bilim insanlarının çalışmanıza ulaşabilmesi gerekir. Dolayısıyla yapılan çalışmaların bilimsel makale haline getirilip, bilimsel alanda paylaşılması gerekir. Araştırıcının orijinal araştırmasını bilimsel alana sunma cesaretini göstermesi, araştırıcının çalıştığı konuda güncel bilimsel literatüre vakıf olduğunun bir göstergesidir (Güzeldemir, E., 2014).
Day R.A, “Bilimsel yazı; kanıta dayanmasına karşın, bilginin göreceliliğini, mutlak doğruluk ve yanılmazlığın olmadığını kabul edip, problemlere güvenilir çözümler bulmak için, verilerin planlı ve sistemli olarak toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve sürekli aydınlanma ve aydınlatma çabalarına ulaşmak amacıyla yapılan bilimsel araştırmanın tamamlanmasında son aşamadır” şeklinde tanımlamıştır.
Bilimsel makale türleri; olgu sunumu, özgün araştırma, derleme, meta-analiz, editöre mektup ve deneyimlerin paylaşılması şeklinde olabilir (4). Bilimsel bir araştırma makalesinin çatısı giriş, yöntem, bulgular ve tartışmadan oluşur, bölümlerin ingilizce baş harflerinin kısaltmasından oluşan “IMRAD” (Introduction, Material&Methods, Results, Discussion) terimi ile adlandırılır (Alexandrov AV., 2004). Bugün 70.000 bilimsel dergi yayın hayatındadır (Karaman, S., 2014).
Yayınların, özellikle “Bilim Atıf İndeksi (ScienceCitation Index, SCI)” kapsamında olanlarının, %95’inin yayın dili İngilizcedir. 1997’de yayınlanan 925 000 SCI makalenin yarısı ana dili İngilizce olan, diğer yarısı da ana dili İngilizce olmayan ülkelerden gelmiştir. Yayın dili İngilizce olmayan makale sayısı gün geçtikçe azalmaktadır. Son 20 yılda yayın dili Almanca olanlar %1,5’e, Fransızca olanlar %1’e, Japonca olanlar %0,25’e inmiştir (Karaman, S., 2014 ).
Türkiye’de bilimsel alanda kabul gören yayın sıralamasında son yıllarda önemli derecede yol kat edilmiştir. Özellikle akademik yükselmenin olmazsa olmaz koşulu olmasıyla, yayın sayılarında ciddi ivmeler kazanılmıştır. Yüksek Öğretim Kurumu’ndan alınan verilere göre; Türkiye 2004 yılında yayınlanan makale sayısı bakımından 20. sırada (12229 makale ile), milyon kişi başına düşen makale sayısı olarak da 34. sırada yer almaktadır. Sayılar Türkiye’den yapılan ve ISI (InstituteforScientific Information) tarafından kullanılan indekslere giren yayın sayısının sürekli olarak arttığını göstermektedir. Akademik ortamlarda kabul görebilecek bir yayın yapabilmenin yolu planlandığı andan, yayımlandığı ana kadar bilimsel sistematikten sapmamaktır (Asan A., 2004).
Lisansüstü öğretim, lisans derecesi ya da diploması almış olanlara ilgi duydukları bir bilim dalında yüksek lisans ya da doktora öğrenimi yaparak uzmanlaşma olanağı sağlamak üzere düzenlenen eğitimdir (Oğuzkan, F., 1993). Lisansüstü öğretimde özelikle doktora programının amacı, kişilere bağımsız araştırma yapmak, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorumlamak ve yeni bireşimlere (sentezlere) ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmaktır (Tosun, İ., 1997).
Üniversitelerin iki temel işlevinden biri eğitim-öğretim, diğeri ise araştırma yapmaktır. Araştırma etkinliklerinin sürdürülebilmesinde uygun araştırma çevresi kadar araştırma yapacak birey ve kurumların bu işi yapmayı olanaklı kılan araştırma yeterliklerine ve olumlu tutumlara sahip olması da önemli ve gereklidir. Araştırma kültürünün öğrencilere kazandırılması bir eğitim sorunudur. Araştırma eğitimi, bireylere bilimsel tutum ve davranışları, araştırma alanına ilişkin yeterlikleri kazandırarak bireyde ve toplumda araştırma bilinci oluşturmayı amaçlayan eğitimdir. Bu eğitim, araştırma yapabilmek ya da yapılan araştırmalardan etkin bir şekilde yararlanabilmek için gerekli olan bilgi ve beceri ile bilimsel tutum ve davranışların kazandırılmasını amaçlar. Araştırma yeterlikleri; araştırma teknikleri, istatistik, ölçme-değerlendirme ve bilgisayar bilgi alanlarının bir bileşeni olarak kabul edilebilir (Büyüköztürk, Ş., ve Köklü, N., 1999).
Özetle araştırma kültürü; bilişsel, duyuşsal ve devinişsel yeterliklerin bir bileşkesidir ve eğitim yoluyla kazandırılır. Bilim insanı adaylarına bilimsel araştırma yapabilmeleri için araştırma yapmaya ilişkin teknik bilgi ve becerilerin kazandırılması gerekmektedir. Bu kazanım ise ortaöğretim öğreniminden başlamalıdır. İyi bir öğrenim temeli ile gelecekte oluşabilecek öğrenememe kaygısı ortadan kalmış olur. Öğrencilerin bilimsel makalelere karşı ön yargısı kırılmış olur. Alanında uzman akademisyenler ile bilim ile yeni tanışmış öğrencilerin aynı dili konuşmaları sağlanmış olur.
Yöntem
Ortaöğretim öğrencileri için ‘bilimsel makale öğrenimi ve okumaları’ adlı dersin gerekliliği projesi,ortaöğretim öğrenimi gören öğrencilerin bilimsel araştırmaya yönelmesi, doğru bilgiye direkt ulaşması, lisans ve lisansüstü eğitimde akademik başarısının artması doğru makale okunması ile mümkün olduğunu öngörmekteyiz.
Projemizin evrenini ortaöğretim 10. ve 11. sınıf lise öğrenimine devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. 10. Sınıf müfredatına ek olarak en az haftada bir saat, bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları dersi olması öğrencinin lisans ve lisansüstü öğrenim alanına kolaylıklar sağlayacağı öngörülmektedir. 11. Sınıf müfredatına eklenen bilimsel makale öğrenimi ve okuma dersi akademik hayata yaklaşan öğrencilerimiz için rehber niteliğinde olacaktır.
‘Bilimsel makale öğrenimi ve okumaları’ dersi öğretmenleri için hazırlanmış yalın bir yazılı bir materyal oluşturulmalıdır. Bu kapsamda üniversitelerle iş birliği içerisinde olunmalıdır. Öğrencilerin ilgisini çekmek adına performans sunum ödevleri verilmelidir. Bu ödevler not ile değerlendirilmelidir.
Eyidoğan, Odabaşı ve Kılıçer yaptıkları çalışmada bilişim teknolojileri dersinin seçmeli ders olarak okutulması kapsamında dersin notla değerlendirilmediği için öğrencilerin derse yönelik ilgilerinin azalacağını, sınıf içi denetim sağlamada güçlük çekileceğini, öğrencilerin ödev yapma oranının düşeceğini belirtmiştir. Yine Yılmaz’da yaptığı çalışmada seçmeli Halk Kültürü dersinin ölçme ve değerlendirmesinin notla yapılamamasının öğrencilerin derse olan ilgisini azaltabileceğini belirtmiştir.
Bu bağlamda tasarım olarak;
1. Ortaöğretim 10. sınıflar düzeyi “Uluslar arası Bilim Okumaları”dersi içeriği:
• Bilim nedir? Bilimsel çalışma nasıl yapılır?
- Dış Sitelerde Paylaş
• Uygulama ve Araştırma projeleri nasıl yapılır? Kullanılan teknik ve Yöntemler
• Bilimsel bir çalışmada dikkat edilmesi gereken hususlar
• Bilimsel çalışma ölçme ve değerlendirme işlemi
• Bilimsel çalışma analiz, yorumlama ve sonuç değerlendirmesi
2. Ortaöğretim 11. Sınıflar düzeyi “Uluslar arası Bilim Okumaları” dersi içeriği
• Bilimsel makale okuyabilmek için izlenecek yöntemler
• Güncel Bilimsel makale tarama ,anlama ve yorumlama iş ve işlemi
• Her ders haftası Birer makale çevirilmesi ve sınıfa sunulması.
Sonuç ve Öneriler
‘Bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları’ dersi gerçekleştiği takdirde, ortaöğretim düzeyinden başlayarak üniversite öğrencilerimizinde dahil olacağı bir başarı sağlanmasına katkı sunup, düşünme-bağ kurma ve analiz sentez düzeylerinde bilgi öğrenebilme fırsatı ile dünya nezdinde de gerekli olan başarımız üst sıralara taşınmış olacaktır. ‘Bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları’ dersi eğitim ve öğrenci kalitesini arttırmada elzem niteliğindedir
‘Bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları’ dersi içeriğinde tecrübeli öğretmenler, makaleye nasıl yaklaşılması gerektiğini öğrencilere yansıtmalıdır. Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bulunan lisansüstü öğrenimine devam eden ya da tamamlayan öğretmenlerin, elde ettikleri kazanımları öğrencilere aktarması bu ders üzerinden olmalıdır. Dersin nasıl işlenmesi konusunda, hizmet içi eğitim seminerleri düzenlenmedir. Dersin amaçlarına ulaşması ve öğrencilere katkı sağlaması için notla değerlendirme yapılması gerekmektedir. İlgili ders için yazılı kaynakların hazırlanması dersin amaçlarına ulaşmasına katkı sağlayacaktır. Ülkemizde ‘Bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları’ dersinin etkinliği konusunda yapılmış çalışma yok denecek kadar az bulunmaktadır. Öğrencilerin bilişsel duyuşsal ve psikomotor özelliklerinin gelişmesi eksiklikler göz önüne alındığında, hem bilimi yakinen takip etme, yorumlama ,düşünme ve analiz düzeyinde bir öğrenme sağlanacak, hem de güncel olarak kamuoyunun dikkatini cezbetmek amaçlı yapılan sansasyonel bilgi kirliliğinin önüne geçilip, gerçek, tarafsız, yalın ve net şekilde bilimsel bilgiye ulaşılmış olunacaktır.Bu amaçla ‘Bilimsel makale öğrenimi ve uygulamaları ’dersi ile ilgili farklı örneklemler üzerinde çalışmalar yapılmalıdır. Biyoloji ,Kimya, Fizik gibi Fen bilimleri dersleri başta olmak üzere, İngilizce gibi dil becerisi gerektiren derslerden de çok güzel katkılar sağlayacağı aşikardır.
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/05/2024 21:51:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14044
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.