Türlerin Kökeni'ni Öğrenmek İsteyenler İçin Eserin Bazı Önemli Bölümleri-1

Bu yazımda Türlerin Kökeni'ni okumak isteyen ancak yeterli zamanı bulamayan veya eserin çok ağır gelmesi nedeniyle okuyamayanlara kendi okuma sürecimde eserde önemli gördüğüm yerleri aktaracağım. Umarım sizlere aktaracağım bölümler evrimi anlama çabanızda bir nebze de olsa yardımcı olur. Bu bölümleri Alfa Kitap'ın 15.baskısından derledim.^[1] Bu yazımda paylaşacaklarım yalnızca derlediklerimin bir kısmıdır. İlgi görmesi halinde diğerlerini de paylaşacağım.

1-III.Bölüm/Varoluş Mücadelesi, Sayfa:84

"Dr. Falconer'dan öğrendiğime göre, Amerika'nın keşfi ertesinde oradan getirilen ve günümüzde, Hindistan'daki Komorin Burnundan (Kanyakumari) Himalaya Dağlarına dek yayılmış durumda olan bitkiler vardır. Pek çok örneği bulunan böylesi olgularda hiç kimse, bu hayvanların veya bitkilerin üretkenliğinin, anlık ve geçici olarak fark edilir bir düzeyde artmış olduğunu varsaymaz. Bunun bariz açıklaması, yaşam koşullarının çok elverişli olmasından dolayı yaşlı ve genç bireylerin daha az yıkıma uğramış ve gençlerin hemen hemen hepsinin üreme fırsatı bulmuş olmasıdır."

2- III.Bölüm/Varoluş Mücadelesi, Sayfa:95

"Yapabileceğimiz tek şey, her organik varlığın geometrik bir oranda çoğalmak için çabaladığını; ömrünün bir döneminde, yılın bir mevsiminde, her nesilde veya aralıklı olarak yaşam mücadelesi vermek ve büyük yıkımlara katlanmak zorunda kaldığını aklımızdan hiç çıkarmamaktır. Bu mücadele üzerine kafa yorarken doğadaki savaşın aralıksız olmadığına, hiç korku yaşanmadığına, ölümün çoğunlukla çabuk olduğuna ve de dinç sağlıklı ve mutlu olanların sağ kalıp çoğalacağına dair tam bir inançla avunabiliriz."

3-IV.Bölüm/Doğal Seçilim, Sayfa:121

"Bütün tatlı-su havzalarının kapladığı toplam alan, denizlerin ve karaların toplam yüzölçümünden küçüktür; bu nedenle tatlı-su ürünleri arasındaki rekabet, başka yerlerdekine kıyasla daha hafif olacak ve yeni formlar daha yavaş oluşurken, eski formlar daha yavaş ortadan kalkacaktır. Geçmişte baskın olan bir takımdan geriye kalan yedi adet Ganoid balık cinsini de tatlı sularda buluruz ve bugün dünyada yaşayan Ornithorhynchus ve Lepidosiren gibi en alışılmadık formlara da tatlı sularda rastlarız; bu formlar tıpkı fosiller gibi, bugün doğal ölçekte geniş ölçüde ayrılmış durumda olan takımları kısmen birbirine bağlar. Bu alışılmadık formlara, yaşayan fosiller diyebiliriz; sınırlanmış bir alanda yaşayan ve böylece daha hafif rekabete maruz kalan bu formlar, günümüze kadar sağ kalmayı başarmıştır."

4-IV.Bölüm/Doğal Seçilim, Sayfa:135

"Üstelik özgün (A) ve (I) türlerini bağlayan (F) haricindeki tüm ara türler de (bu, çok önemli bir değerlendirmedir) tükenmiş ve geriye hiçbir torun bırakmamıştır." (Sayfanın başındaki görselle karşılaştırarak okuyunuz.)

5-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:150

"Sıçanlar ve fareler evcil hayvanlar olarak değerlendirilemez, ama insan eliyle dünyanın birçok yerine taşınmıştır ve günümüzdeki herhangi bir kemirgenden çok daha geniş bir yayılma alanına sahiptir; bunlar kuzeyde Faroe adalarının ve güneyde Falkland adalarının soğuk ikliminde ve de sıcak kuşaklarda bulunan pek çok adada özgürce yaşar. Bu nedenle özel bir iklime uyarlanmayı, çoğu hayvanda ortak olan ve doğuştan gelen kapsamlı bir bileşimsel esnekliğe kolayca aşılanan bir karakter olarak görmekten yanayım."

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

6-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:156

"Doğal seçilimin, düzenlenimin gereksiz hale gelen her parçasını, başka bir parçanın ona yakın bir düzeyde gelişmesine hiçbir şekilde yol açmaksızın küçültmeyi ve korumayı uzun vadede her zaman başaracağına; buna karşılık doğal seçilimin, bir organı, onun bitişiğindeki bir başka parçayı zorunlu bir ödün olarak küçültme gereği duymaksızın büyük ölçüde geliştirmeyi de pekala başaracağına inanıyorum."

7-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:162

"Diğer taraftan, aynı cinse mensup türleri birbirinden farklı kılan noktalara türe ilişkin karakterler denir ve bu karakterler türlerin ortak atalarından ayrıldığı dönem içerisinde çeşitlenmiş ve farklılaşmış olduğundan, onların şimdi de bir ölçüde değişken olması; en azından düzenlenimin uzun süre değişmeden kalmış parçalarından daha değişken olması mümkündür."

8-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:164

"Aynı türler, benzer çeşitlilikler sergiler ve bir türün varyetesi, çoğu zaman o türle ilişkili olan başka bir türün bazı karakterlerini geliştirir veya daha eski bir atanın bazı karakterlerine dönüş yapar."

9-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:166

"Benim kuramıma göre aynı cinsin bütün türleri ortak bir ebeveynden köken almış olduğu için, onların ara sıra benzer bir çeşitlenme sergilemesini de bekleyebiliriz; böylece türlerden birinin varyetesi, bazı karakterleri bakımından diğer türe benzerlik gösterecektir ve bu diğer tür de benim kanaatimce, yalnızca belirginleşmiş ve kalıcı bir varyetedir."

10-V.Bölüm/Çeşitlenme Yasaları, Sayfa:172

"Çoklu parçalar sayı ve yapı bakımından değişkendir; bunun nedeni, böyle parçaların belirli bir işleve yönelik fazlaca özelleşmemiş olması ve dolayısıyla değişikliklerinin, doğal seçilim yoluyla fazlaca sınırlanmamış olması olabilir. Doğa ölçeğinde düşük olan organizmaların, doğa ölçeğinde çok daha yüksek olan ve çok daha özelleşmiş bir düzenlenime sahip olan organizmalardan daha değişken olması da muhtemelen aynı nedene dayanmaktadır."

11-VI.Bölüm/Kurama İlişkin Sıkıntılar, Sayfa:176

"Kayıtların yetersizliği , organik varlıkların denizlerin çok derin yerlerini yurt edinmemesine ve kalıntılarının da ancak, gelecekteki muazzam aşınmaya dayanabilecek kalınlıkta ve yoğunlukta bir tortu kitlesinin içinde gömülü kalarak korunabiliyor olmasına dayanır; ki böylesine fosilli kütleler de ancak, tortunun yavaşça dibe çökerken sığ deniz tabanında bolca biriktiği yerlerde oluşabilir."

12-VI.Bölüm/Kurama İlişkin Sıkıntılar, Sayfa:180

"Benim kuramıma göre, iki varyetenin kusursuzlaşarak iki ayrı türe dönüşmesini sağlayan değişme işlemi sırasında, daha geniş bölgeleri yurt edinmeleri nedeniyle mevcut sayıları daha yüksek olan iki varyete, dar bir ara kuşakta yaşayan ve mevcut sayısı düşük olan ara varyete karşısında çok daha üstün olacaktır. Çünkü mevcut sayısı daha yüksek olan formların, doğal seçilim tarafından kullanılabilecek daha da elverişli çeşitlilikleri belli bir zaman aralığında üretme şansı, mevcut sayısı düşük olan seyrek formlara kıyasla daima daha yüksek olacaktır. Dolayısıyla daha sık rastlanan formlar, genellikle daha yavaş değişen ve iyileştirilen seyrek yaşam formlarını yaşam yarışında yenilgiye uğratacak ve zamanla yerinden edecektir."

Giriş bölümünde de belirttiğim gibi bunlar yalnızca yaptığım derlemelerin belirli bir kısmıdır. Beğenildiği takdirde devamını da yayınlayacağım. Ayrıca, yazımda beğenmediğiniz yönleri de bana bildirmenizi sizden özellikle rica ediyorum. Eserde bazı yerlerde yazım ve noktalama yanlışları bulunduğunun farkındayım ancak yapılan çevirinin özüne sadık kalmak pahasına bu yanlışları göz ardı edeceğinizi umarak sizlere evrimi anlama yolculuğunuzda başarılar diliyorum.