Siyanür

Siyanür nedir?

Siyanür, kimyasal bileşikler grubunda yer alan ve oldukça tehlikeli bir madde olarak bilinen bir tür bileşiktir. Kimyasal formülü CN olarak gösterilir. Siyanür, bir karbon atomu ve ona bağlı bir azot atomu içerir ve bu bileşik grup siyano grubu olarak da bilinir.

Siyanür, endüstriyel süreçlerde, özellikle naylon, poliamit, akrilik ve plastik üretiminde kullanılır. Ayrıca madencilikte altın ve gümüş çıkarımında da kullanılır. Ancak, siyanür zehirli bir madde olduğundan dikkatli kullanılması gerekmektedir. Fazla doz alındığında etkili bir zehir olan siyanür kimyasal bileşiktir. Metal tuzlarının genel adı olarak da kullanılmaktadır. Sodyum ve potasyum siyanür en tehlikeli ve yaygın olan tür olarak bilinmektedir.

SİYANÜR NE İÇİN KULLANILIR?

Endüstride ise genellikle taşıma ve saklama güvenliği sebebiyle toksik sodyum siyanür ve trityum siyanür tuzları demir-çelik ve maden sanayii gibi çok çeşitli sanayi kollarında kullanılmakla beraber gaz olarak saklanan hidrosiyanik asit (HCN, hidrojen siyanür) akrilik lif, plastik üretimi ve sentetik kauçuk uygulamalarında sıklıkla kullanılmaktadır.

Günümüzde çeşitli siyanür çeşitleri farklı endüstri kollarında kullanılmaktadır. Bunlardan en önemlisi kimyasal üretim endüstrisidir. Bunu naylon, poliamit, akrilik ve plastik üretim sanayileri takip eder. Madencilikte de altın ve gümüş liç proseslerinde kullanılmaktadır.

Siyanürün Zararları Nelerdir?

Maruziyetten sonra siyanür, hızla kan dolaşımına girer. Vücut, küçük miktarlardaki siyanürü büyük miktarlardakinden farklı şekilde işler. Küçük dozlardaki siyanür, daha az zararlı olan ve idrarla atılan tiyosiyanata dönüştürülebilir. Ayrıca sağlıklı sinir ve kırmızı kan hücrelerinin korunmasına yardımcı olan B12 vitamini oluşturmak için başka bir kimyasalla birleşebilir. Büyük dozlarda ise vücudun siyanürü tiyosiyanata dönüştürme yeteneği bastırılır. Hücrelerin oksijen kullanmasını engellemesi siyanür zararları arasında en önemlisidir. Bunun sonunda bu hücreler ölür. Kalp, solunum sistemi ve merkezi sinir sistemi siyanür zehirlenmesine en duyarlı olanlardır.

Siyanür Zehirlenmesi Nedir?

Siyanür, bilinen en hızlı zehirlerden biri olan mitokondriyal bir toksindir. Bu toksin, vücudun yaşamsal oksijeni kullanmasını engelleyerek çalışır. Eski dönemlerde bir infaz yöntemi olarak kullanılan siyanür, maruziyetten dakikalar ila saatler sonra ölüme neden olur. Önemli siyanür zehirlenmesi nadir olsa da hayat kurtarıcı bir panzehir ve destekleyici tedavinin derhal uygulanmasını sağlamak için hızla tanınması gerekir.

Karbon-nitrojen (CN) bağı içeren kimyasal siyanür, bazı şaşırtıcı yerlerde bulunabilir. Örneğin badem, lima fasulyesi, soya ve ıspanak dahil olmak üzere birçok güvenli bitkide bulunur. İnsan vücudundaki metabolizmanın bir yan ürünüdür. Her nefeste düşük miktarlarda dışarı verilir. Bu kimyasalın ölümcül formları ise şu şekildedir:

Sodyum Siyanür (NaCN)

Potasyum Siyanür (KCN)

Hidrojen Siyanür (HCN)

Siyanojen Llorür (CNCl)

Bu formlar katı, sıvı veya gaz halinde görünebilir. Yangın gibi durumlarda bu formlardan biriyle karşılaşma olasılığı bulunur.

Siyanür Zehirlenmesi Nasıl Olur?

Yangınlardan kaynaklanan dumanın solunması, fotoğrafçılık, kimyasal araştırma, sentetik plastikler, metal işleme ve elektrokaplama gibi siyanür kullanan endüstriler, elma çekirdekleri gibi siyanür içeren bitkiler gibi sebeplerle siyanür zehirlenmesi olabilir. Siyanür zehirlenmesinin belirtileri ve semptomlarının tespiti zor olabilir. Siyanür zehirlenmesi belirtileri aşağıdaki semptomlarla kendini gösterebilir:

Genel halsizlik

Bilinç bulanıklığı, konfüzyon

Tuhaf davranış

Aşırı uyku hali

Koma

Nefes darlığı

Agora Bilim Pazarı

Hayvanlar Üzerine (3 Kitap)

Hayvan Olmak: Bir İnsanın Hayvana Dönüşmesinin İzini Sürmek

Charles Foster

Bu değerli gezegeni herkes ve her şey gibi paylaşan insanlara, canlı olmaya dair samimi ve radikal bir bakış açısı sunan Hayvan Olmak, hayvan olmayı deneyimleyebilmek gerçekten mümkün müdür, sorusunu hep yakınında tutarak diğer canlı türleriyle aramızda zaman içinde oluşmuş sınırları belirsizleştirmeye dönük bir çabanın ürünüdür.

Bir imkansızın peşinden giderek hayvan olmanın doğasını keşfe çıkan tutkulu doğabilimci Charles Foster, porsuk, susamuru, alageyik, tilki ve ebabil “olmayı” tecrübe etmeye kalkışarak, yitirdiğimiz vahşiliğimizin, inkar ettiğimiz vahşiliğimizin ve vahşileşebilmemizin nükteli hikâyesiyle zamanda unuttuğumuz tabiatımızı yeniden hatırlamamızı sağlıyor.

“Doğa yazını genellikle etrafı sömürgeci adımlarla arşınlayan ve iki metrelik mesafeden yeryüzünde gördüklerini anlatan insan hikayelerinden ya da hayvanların giyindiğini savunan insanlardan ibarettir. Bu kitap dünyayı, çıplak Welsh porsukları, Londra tilkileri, Exmoor susamurları, Oxford ebabilleri, İskoç ve West Country alageyikleriyle aynı düzlemde görerek anlatmak üzerine bir çabadır. Aynı zamanda koklama ve işitmenin görme duyusundan daha işlevsel olduğu bir yaşam alanında hareket etmenin nasıl bir his olduğunu öğrenmenin de hikayesi… Bir nevi edebi Şamanizm, ve itiraf etmeliyim ki, çok ama çok eğlenceliydi.”

Hayvanların Gizli Yaşamı

Peter Wohlleben

“Geyikler, yabandomuzları ya da kargaların, kendi içinde mükemmel olan hayatlarını yaşarken eğlenebildiklerini de kavrayan biri, kadim ormanlardaki yapraklar arasında neşeyle dolaşan o minik hortumluböceklerine de saygı duyabilir belki.”

Kimisi evimizin sakini, kimisi sokakların, kimisiyle penceremizde karşılaşıyoruz kimisiyle yabanda, ama kesin olan şu ki ne zaman seslerine kulak versek günümüz güzelleşiyor. Ne kadar farkında olduğumuz bir yana onları duyuyor, onları görüyor, onları etkiliyor ve onlardan etkileniyoruz. Bu kitap farklılıklarıyla bizi büyüleyen hayvanlarla duygu, düşünce ve değerler dünyamızdaki ortaklıkları gösteriyor. Bu sayede bizi hayvanlar âleminin diğer üyeleriyle ilgili varsayımlarımızı sorgulamaya ve bizimki kadar kırılgan yaşamlarına iştirak ederken bu bilgiyle hareket etmeye davet ediyor.

Doğa üzerine yazdığı kitapları onlarca dile çevrilip milyonlarca okura ulaşan Peter Wohlleben bu kitabında birbirlerine adlarıyla seslenen kuzgunlardan kendi yaptıklarına kafa yorup pişman olan sıçanlara, tavukları kandıran horozlardan sadık domuzlara, utangaç atlardan yas tutan geyiklere ve yavrularını eğiten keçilere kadar yeryüzünü paylaştığımız türlü çeşit hayvanın hikâyesine yer veriyor.

“Etkileyici ve okunaklı diliyle Peter Wohlleben’ın bu kitabı da başka bir cevher. Yazarın bilimsel keşiflerle kendi deneyimlerini harmanlamaktaki ustalığı sayesinde her bir sayfasını zevkle okudum. Siz de okuyun ve bir daha asla yeryüzünü diğer canlıların renkli ve zengin yaşamlarıyla paylaştığımız konusunda şüpheye düşmeyin.”

―Jonathan Balcombe

Hayvanların Tarihi – Felsefi Bir Deneme

Oxana Timofeeva

Sunuş: Slavoj Žižek

“Hayvanlar gitgide, teker teker sahneyi terk edip insanlığı kendi temsilleriyle, evcil hayvanları ve oyuncaklarıyla baş başa bırakıyor.”

Çalışmalarını çağdaş felsefenin sorunları merkezinde sürdüren akademisyen Oxana Timofeeva, Aristoteles’ten ödünç aldığı adla Hayvanların Tarihi’ni felsefi bir hat üzerinde kuruyor, tabiri caizse, “felsefe tarihini hayvanların tarihi olarak okumayı” öneriyor.

Hayvanlar bugün daha ziyade evcilleştirme, kapatma ya da imgeleştirme yoluyla gündelik hayatımıza, dilimize, düşünce dünyamıza dahil olurken bu çalışma “hayvan meselesi”ni Aristoteles’ten Hegel’e, Adorno’dan Deleuze’e uzanan geniş bir felsefe geleneğine ve Bataille, Kafka, Platonov gibi yazarların metinlerine atıfta bulunarak ele alıyor, hayvanla insan arasında aşina olduğumuz tüm ayrımlardan, insanlığa ve hayvanlığa dair tüm keskin tanımlardan azade yeni bir düşünme ve tartışma imkânı sunuyor.

“Eğer felsefe bilgelik sevgisiyse, Oxana Timofeeva’nın Hayvanların Tarihi, hayvan sevgisinden mürekkep bir felsefe çalışmasıdır. Felsefeyi hayvanlara karşı yanlış tutumundan ötürü kolayca mahkûm etmek yerine, hayvanlara haysiyetlerini iade etmek üzere Aristoteles’ten Deleuze’e filozofların nasıl daha farklı yorumlanabileceğini yeni baştan anlama çabasına giriyor. Hayvanların Tarihi, bize, biz insanlara, yeni bir dünya kazanmak için tüm ‘devrimci hayvanlar’la birlik olmayı öğretiyor. “

— Benjamin Noys

Devamını Göster

₺500.00

Satın Al Tüm Ürünler

Baş ağrısı

Baş dönmesi

Kusma

Karın ağrısı

Nöbetler

Bunların yanı sıra cilt alışılmadık şekilde pembe veya kiraz kırmızısı olabilir. Solunum hızlı olabilir ve kalp atışı yavaş veya hızlı olabilir. Siyanürün akut yutulması hızlı bir başlangıç gösterir. Bu durum kalbi hemen etkiler ve ani çöküşe, nöbete ya da komaya neden olur. Yutma veya çevreden kaynaklanan kronik zehirlenme daha kademeli bir başlangıç gösterir.

Siyanür Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Zehirlenmenin tespiti zor olabilir. Siyanür yutmanın etkileri boğulmanın etkilerine çok benzerdir. Toksisite mekanizması, siyanürün vücudun hücrelerinin oksijeni kullanmasını engellemesi nedeniyle oluşur. Bu da tüm hücrelerin hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu bir şeydir. Toksik siyanür maruziyetinin belirtileri, maruziyetten birkaç saniye ila birkaç dakika sonra ortaya çıkabilir. Siyanür zehirlenmesi belirtileri şöyle sıralanabilir:

Genel zayıflık

Bulantı

Bilinç bulanıklığı

Baş ağrısı

Nefes almada zorluk

Nöbet

Bilinç kaybı

Kalp durması

Siyanür zehirlenmesinin ne kadar ciddi etkilediği doz, siyanür türü, maruziyet süresi gibi etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterir.

Siyanür Zehirlenmesi Tedavisi Nasıldır?

Siyanür yutmuşsanız, toksinin emilmesine ve vücudunuzdan güvenli bir şekilde temizlenmesine yardımcı olması için size aktif kömür verilebilir. Siyanür maruziyeti oksijen alımını etkileyebilir. Dolayısıyla doktorunuz bir maske veya endotrakeal tüp aracılığıyla yüzde 100 oksijen uygulayabilir. Ağır vakalarda siyanür zehirlenme tedavisi için doktorlar aşağıdaki iki panzehirden birini uygulayabilir:

Siyanür panzehir kiti

Hydroxocobalamin (Siyanokit)

Maruz kalan hasta tamamen bilinçsizse yakından izleme ve değerlendirme için hastaya çeşitli invaziv önlemler uygulanması gerekebilir. Hastanın durumu ciddi değilse kapsamlı bir incelemeye ihtiyacı olacaktır. Genellikle hastanın kıyafetleri çıkarılır. Çünkü, kıyafetlerde kalan siyanür hem hastayı hem de bakım verenleri zehirlemeye devam edebilir. Ancak siyanür zehirlenmesinin evde tedavi edilemeyeceğini unutmamanız gerekir.

Siyanür tarihte...

Antik Dönem: Siyanür, antik çağlarda bilinçli olarak kullanılmamıştır, ancak doğal olarak bazı bitkilerde bulunurdu. Örneğin, acı badem ve kayısı çekirdeklerinde siyanür bileşikleri bulunurdu.

Orta Çağ: Siyanür, kimyasal bileşiklerin keşfedilmesiyle birlikte ortaya çıkmıştır. Ancak, bu dönemde geniş bir kullanım alanı olmamıştır.

19. Yüzyıl: Siyanür, 19. yüzyılda kimyasal araştırmaların ilerlemesiyle birlikte daha fazla bilinçli olarak kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle altın ve gümüş madenciliğinde kullanılmaya başlanmıştır.

20. Yüzyıl: Siyanür, 20. yüzyılda endüstriyel süreçlerde önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Plastik ve tekstil üretiminde, kimyasal süreçlerde ve çeşitli endüstriyel işlemlerde kullanılmıştır.

30 Nisan 1945'te Eva Braun (Hitlerin eşi) siyanür kullanarak Führerbunker bunkerinde intihar etmiştir. 29 Nisan 1945'te, Hitler, intiharından bir gün önce, Heinrich Himmler'in aracılığıyla aldığı siyanür kapsüllerin içindeki zehirin etkinliğini doğrulamak için Blondi'de (Hitlerin köpeği) bir tanesini test etmesini emretti ve Blondi zehirlenerek öldü.