Schrödinger’in Kedisi
Kuantum Süperpozisyon Paradoksu

- Blog Yazısı
Schrödinger’in Kedisi, kuantum mekaniğinin en ünlü düşünce deneylerinden biridir. 1935 yılında Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından önerilen bu paradoks, gerçeklik anlayışımızı ve kuantum süperpozisyonunun yorumunu sorgulamaktadır.
Deney
Bir kedinin aşağıdaki bileşenlerle birlikte kapalı bir kutuya yerleştirildiğini hayal edin:
• Radyoaktif bir atom, bir saat içinde %50 ihtimalle bozunabilir.
• Geiger sayacı, radyasyonu algılar.
• Zehir dolu bir şişe, radyasyon algılanırsa kırılır.
• Çekiç mekanizması, Geiger sayacı tarafından tetiklenir.
Eğer radyoaktif atom bozunursa, Geiger sayacı bunu tespit eder, çekiç mekanizmasını harekete geçirir ve şişe kırılarak zehir serbest bırakılır; kedi ölür. Ancak atom bozunmazsa, kedi hayatta kalır.
Kuantum İkilemi
Kuantum mekaniğine göre, bir gözlem yapılana kadar radyoaktif atom süperpozisyon halindedir—hem bozunmuş hem de bozunmamış olabilir. Bu da kuantum anlamda kedinin aynı anda hem ölü hem de canlı olduğu anlamına gelir; ta ki biri kutuyu açıp kediyi gözlemleyene kadar.
Bu paradoks, kuantum mekaniğinin makroskobik nesnelere uygulanmasının tuhaflığını gözler önüne serer. Klasik fizikte bir kedi ya canlıdır ya da ölüdür; ancak kuantum mekaniğinde gözlemlenene kadar karışık bir durumda bulunur.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Kuantum Teorisindeki Sonuçları
Schrödinger’in Kedisi, gerçek bir deneyden ziyade kuantum mekaniğini yorumlamanın zorluklarını göstermek için tasarlanmıştır. Paradoks şu temel soruları gündeme getirir:
• Kuantum süperpozisyonu: Bir nesne nasıl aynı anda birden fazla durumda bulunabilir?
• Kuantum mekaniğinde gözlem: Gerçeklik, ancak gözlemlendiğinde mi şekillenir?
• Kopenhag Yorumu: Kedinin durumu, ancak biri kutuyu açıp baktığında “canlı” veya “ölü” olarak çöker.
Sonuç
Schrödinger’in Kedisi, fizik dünyasında temel bir tartışma konusu olmaya devam etmekte ve kuantum mekaniğinin garip doğasını gözler önüne sermektedir. Gerçek hayatta kuantum parçacıkları bu tuhaf ilkelere göre hareket etse de, gözlem ve gerçekliğin doğası hakkındaki tartışmalar halen sürmektedir.
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/08/2025 14:00:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20203
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.