Özgürlük Miti: İnsanın Kendi Zincirlerine Tapınması

Özgürlük! Ne saçma bir kelime, değil mi? İnsanlar, “özgürlük” diye bağırırken aslında kendilerini daha sıkı bir zincire bağladıklarının farkında değiller. Birbirlerinin ardında sürüklenen, bir koyun sürüsünden farkı olmayan bu insanlar, ne yazık ki özgürlük fikriyle kendilerini kandırıyorlar. Hayır, özgürlük dediğiniz şey, bir yanılsamadan başka bir şey değildir. Ve en kötüsü, bu yanılsama, insanları hem mutlu ediyor hem de zincirlerine daha sıkı sarılmalarına neden oluyor. Nietzsche’nin de dediği gibi, “Özgürlük, bir köle için bir masaldan ibarettir.”

Özgürlük arzusuyla yananlar, kendi kimliklerini bulmak için sağa sola çırpınan ama aslında sadece toplumsal kalıplara daha çok sıkışan zavallılardır. Ne yazık ki, özgürlükten kastettikleri şey, kendilerinin ve toplumlarının ürettiği sınırların ötesine geçmek değil, o sınırlar içinde en rahat şekilde var olmaktır. Bunu fark etmeyenler, özgürlükten söz edebilir, ama ne yazık ki kendilerini tam anlamıyla inkar ederken bir tür 'toplumsal rıza'ya teslim olmaktan başka bir şey yapmazlar.

Bu kadar basit. Gerçek özgürlük, içinde bulunduğumuz sosyal düzene, geleneklere, dini öğretilere ve her türlü toplumsal baskıya karşı bir başkaldırıdır. Ama çoğu insan için özgürlük, anne babasının öğrettiği o kadar sıkıcı ve demode kuralların dışında, sadece daha “rahat” bir yaşam arayışıdır. “Özgürlük, kendi arzusunun kölesi olabilmektir”, diyen bir insanın nasıl bir ahlaki çöküş içinde olduğunu görmek, insanı kahkahalarla güldürür. Hangi özgürlükten bahsediyorsunuz? İnsanın kendi iradesini başkasının iradesine, toplumun isteklerine göre şekillendirmesi ne kadar özgür olabilir ki?

Ve işte burada Nietzsche’nin tam da bu aptallığı, bu sahte özgürlük anlayışını yerden yere vurduğunu görebiliriz. Özgürlük, başkalarının fikirlerinden ve normlarından bağımsız düşünme cesaretine sahip olabilmektir! Fakat insanların çoğu, bu cesareti göstermek yerine, bir “özgürlük” maskesi takıp toplumun kanallarında yüzmeyi tercih eder. Sonra da kalkar, kendi tanrıları olan demokrasilerinin ve özgürlük manifestolarının arkasına sığınır. Ah, ne komik bir çelişki!

Toplum, özgürlük peşinden koşan bir sürü insanla dolu; ama hepsi, toplumun ve normların onlar için diktiği elbiseyi giymekten başka bir şey yapmıyor. Hadi gelin, sahte özgürlük peşinden koşan bu maskaraları daha fazla alkışlamayalım. Çünkü Nietzsche'nin dediği gibi, “Çok az insan vardır, gerçekten özgürdür. Geri kalanlar, birer kurban ve köledir.”

Özgürlük, bir özlem değil, bir yükümlülüktür. Gerçekten özgür olmak, bir yığın pranga ve kuralı reddetmek, hayatı bir meydan okuma olarak kabul etmek ve tüm çürümüş, sahte düşünceleri reddetmek demektir. Ama gelin görün ki, özgürlüğün peşinden koşan bu ahmaklar, gerçek özgürlüğü değil, sadece köleliklerinin biraz daha “rahat” olmasını isterler. O yüzden özgürlük, bugün hala bir yalandan başka bir şey değildir. O kadar çok bağlanmışsınız ki, zincirlerinizi fark etmiyorsunuz bile.