Öğrenme Psikolojisi ve Öğrenme Teorileri

Öğrenme Psikolojisi; öğrenmeyi oluşturan etkenleri, öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini, öğrenmeyi etkileyen unsurları, öğrenme sürecini, öğrenmedeki bireysel faklılıkları inceleyen eğitim psikolojisi alt dalına verilen isimdir.

Nörobilim ve sosyal biliş ile ilgili teoriler gibi diğer yaklaşımlar, beynin organizasyonu ve yapısının öğrenmeyi nasıl etkilediğine daha fazla odaklanır. Sosyal yapılandırmacılık gibi bazı psikolojik yaklaşımlar, kişinin çevreyle ve başkalarıyla etkileşimine daha fazla odaklanır. Büyüme zihniyeti gibi motivasyonla ilgili diğer teoriler, daha çok bireylerin yetenek algılarına odaklanır. Kapsamlı araştırma, bireylerin hem sınıf içinde hem de sınıf dışında nasıl öğrendiklerini inceledi

Öğrenme psikolojisi birçok farklı teori ve yaklaşım içerir. İşte bazı önemli öğrenme teorileri:

Klasik Koşullanma Teorisi: İvan Pavlov tarafından geliştirilen bu teori, bir uyaranın (örneğin, zil çalma) doğal bir tepkiye (örneğin, salya akıtma) neden olduğunu ve bu tepkinin zamanla başka bir uyarana (örneğin, zil çalma) bağlandığını açıklar.

1. Operant Koşullanma Teorisi: B.F. Skinner tarafından geliştirilen bu teori, davranışın sonuçlarına dayalı olarak nasıl şekillendiğini inceler. Olumlu sonuçlar davranışı pekiştirirken, olumsuz sonuçlar davranışı azaltabilir.

2. Sosyal Öğrenme Teorisi: Albert Bandura tarafından geliştirilen bu teori, bireylerin başkalarının davranışlarını ve sonuçlarını gözlemleyerek öğrenebileceğini ve model alabileceğini öne sürer.

3. Bilişsel Öğrenme Teorileri: Bu teoriler, öğrenmenin zihinsel işlemlerle nasıl gerçekleştiğine odaklanır. Öğrenenin düşünme, problem çözme ve anlama süreçlerini vurgular.

4. Bağlamsal Öğrenme Teorisi: Bu teori, öğrenmenin bağlam ve çevre ile ilişkilendirildiğini öne sürer. Bilgiyi belirli bir bağlama yerleştirmenin öğrenmeyi etkilediğini vurgular.

5. İnsight (Kavrayış) Teorisi: Wolfgang Köhler tarafından geliştirilen bu teori, aniden kavrayışın (insight) ortaya çıkmasıyla öğrenmenin gerçekleşebileceğini savunur. Yaratıcı çözümlerin aniden fark edilmesini açıklar.

Operant koşullanma (instrumental koşullanma veya davranışsal koşullanma olarak da bilinir), B.F. Skinner tarafından geliştirilen bir öğrenme teorisidir. Bu teori, davranışların sonuçlarına dayalı olarak nasıl şekillendiğini ve öğrenildiğini açıklar. İşte operant koşullanmanın ana noktaları:

1. Davranış ve Sonuçlar Arasındaki İlişki: Operant koşullanma, bir davranışın ardından gelen sonuçların davranışı etkileyen bir faktör olduğunu ileri sürer. Bu sonuçlar, davranışın olumlu pekiştirilmesi veya olumsuz sonuçlar olarak iki kategoriye ayrılabilir.

2. Olumlu Pekiştirme: Olumlu pekiştirme, bir davranışın ardından hoş veya tatmin edici bir sonucun verilmesidir. Örneğin, bir öğrencinin iyi bir not aldığında övgü veya ödül alması olumlu pekiştirmedir. Bu, istenen davranışın tekrarlanmasını teşvik eder.

3. Olumsuz Pekiştirme: Olumsuz pekiştirme, bir davranışın ardından hoş olmayan bir durumun ortadan kaldırılması veya azaltılmasıdır. Örneğin, bir öğrencinin ödevini zamanında yaparsa, ödev sonucunda gelen ceza veya ekstra çalışmadan kaçınma olumsuz pekiştirmedir.

4. Ceza: Ceza, bir davranışın ardından hoş olmayan veya istenmeyen sonuçların uygulanmasıdır. Örneğin, bir çocuğun kötü bir davranışının ardından bir ceza alması (örneğin, zaman aşımı) cezalandırma olarak kabul edilir. Bu, istenmeyen davranışın azaltılmasını amaçlar.

5. Söndürme (Extinction): Söndürme, bir davranışın ödüllendirilmemesi veya cezalandırılmaması durumunda zamanla o davranışın azalması veya kaybolmasıdır. Örneğin, bir köpek sürekli havladığında dikkat çekilmezse, havlama davranışının zamanla azalabileceği gözlemlenebilir.

6. Şekillendirme (Shaping): Şekillendirme, istenilen karmaşık bir davranışın aşamalı olarak öğrenilmesini içerir. Başlangıçta istenilen davranışın basit bir versiyonu ödüllendirilir, sonra bu davranış giderek karmaşıklaştırılır ve ödüllendirilir.

Operant koşullanma, birçok alanda kullanılan bir öğrenme teorisidir ve eğitimden iş dünyasına kadar birçok uygulama alanı bulunur. Bu teori, davranışların nasıl şekillendirilebileceği ve değiştirilebileceği konusunda önemli bir anlayış sunar.

Sosyal öğrenme teorisi, Albert Bandura tarafından geliştirilen bir öğrenme teorisidir. Bu teori, bireylerin başkalarının davranışlarını ve sonuçlarını gözlemleyerek öğrenebileceğini ve bu gözlemleri kendi davranışlarına uygulayabileceğini öne sürer. İşte sosyal öğrenme teorisinin ana unsurları:

1. Gözlem ve Model Alma: Sosyal öğrenme teorisi, öğrenmenin gözlem yoluyla gerçekleşebileceğini vurgular. Bireyler, çevrelerindeki diğer insanların davranışlarını ve sonuçlarını dikkatlice gözlerler. Bu gözlemler, bu davranışların sonuçları hakkında bilgi edinmelerini sağlar.

2. Model Alma: Bireyler, gözlemledikleri davranışları taklit edebilirler. Bu, model alma olarak adlandırılır. Özellikle çocuklar, aile üyeleri, arkadaşları veya medya gibi kaynaklardan davranışları öğrenir ve bunları taklit ederler.

3. Öz-yeterlilik (Self-Efficacy): Sosyal öğrenme teorisi, bireylerin kendi yeteneklerini değerlendirmeleri ve kendilerine güvenmeleri konusunda da önemli bir rol oynar. Bir birey, bir davranışı başarabileceğine inanıyorsa, bu davranışı daha olası bir şekilde denemeye ve öğrenmeye çalışır.

4. Öğrenmenin Sosyal İşbirliği ile Gerçekleşmesi: Sosyal öğrenme, sadece bireyin gözlem yapmasını değil, aynı zamanda başkalarıyla etkileşimde bulunmasını da içerir. İnsanlar, grup çalışmaları, işbirliği ve iletişim yoluyla da birbirlerinden öğrenirler.

5. Öğrenme ve Çevresel Etkileşim: Sosyal öğrenme teorisi, öğrenmenin çevresel etkileşimlerle şekillendiğini vurgular. Bireyler, çevrelerindeki faktörlerin etkisi altında davranışlarını değiştirebilirler.

6. Gözlem Sonuçları ve Sonuçlar: Gözlemlenen davranışların sonuçları, bireyin gelecekteki davranışlarını etkileyebilir. Eğer bir davranış olumlu sonuçlar getiriyorsa, bu davranışın tekrarlanma olasılığı artar. Tersine, olumsuz sonuçlar davranışın azalmasına yol açabilir.

Agora Bilim Pazarı

KATILIMCI DEMOKRASİ

1960’ların Yeni Sol’u tarafından popülerleştirilen kavramın mirasına ithafen yayımlanan Katılımcı Demokrasi, aradan geçen zaman perspektifinde demokrasinin demokratikleşmesi tartışmalarına müdahil olan görüşleri yeniden sorguluyor ve vatandaşların demokrasiye katılımı üzerine vurgusuyla hem tarihi hem de çağdaş anlamda konu üzerine yazılmış en iyi makaleleri bir araya getiriyor.

Kitabın editörleri Dimitrios Roussopoulos’la C. George Benello dışında George Woodcock, Murray Bookchin, Don Calhoun, Stewart Perry, Rosabeth Moss Kanter, James Gillespie, Gerry Hunnius, John McEwan, Arthur Chickering, Christian Bay, Martin Oppenheimer, Colin Ward, Sergio Baierle, Anne Latendresse, Bartha Rodin ve CLR James gibi yazarların makalelerini içeren bu çalışma, Porto Alegre ve Montreal modelleriyle birlikte yeni kentsel ekoloji ve doğrudan demokrasi tartışmalarını da ele alıyor.

Devamını Göster

₺325.00

Satın Al Tüm Ürünler

Sosyal öğrenme teorisi, birçok alanda, özellikle eğitim, psikoloji ve iletişim alanlarında büyük öneme sahiptir. Bu teori, insanların başkalarından öğrenme ve kendi davranışlarını şekillendirme süreçlerini anlamamıza yardımcı olur.

Bilişsel öğrenme teorisi, bireylerin öğrenme süreçlerini anlamak için zihinsel işlemleri ve düşünme süreçlerini vurgulayan bir öğrenme teorisidir. Bu teori, özellikle zihinsel süreçlerin, öğrenme, problem çözme ve anlama üzerindeki etkilerini inceler. İşte bilişsel öğrenme teorisinin temel unsurları:

1. Bilgi İşleme (Information Processing): Bilişsel öğrenme teorisi, bilgiyi işleme süreçlerini vurgular. Bilgi, duyusal girdilerden başlayarak algılanır, bellekte işlenir, anlamlandırılır ve sonunda uzun vadeli belleğe kaydedilir. Bu süreçler, öğrenme ve bilgiyi kullanma üzerinde etkilidir.

2. Öğrenenin Aktif Rolü: Bilişsel öğrenme teorisi, öğrenenin pasif bir alıcı olmadığını, aksine öğrenme sürecine aktif olarak katıldığını öne sürer. Öğrenen, bilgiyi anlamak, ilişkilendirmek ve yeni bilgilerle bağlantılar kurmak için çaba harcar.

3. Düşünme Süreçleri: Bu teori, düşünme süreçlerinin öğrenmeyi etkilediğine odaklanır. Öğrenenler, bilgiyi sadece ezberlemekle kalmaz, aynı zamanda problem çözme, eleştirel düşünme, karar verme ve yaratıcılık gibi düşünme becerilerini de kullanır.

4. Şema (Schema) Kuramı: Bilişsel öğrenme teorisi, bireylerin belleklerindeki bilgileri organizasyon ve yapılar olarak kabul eden şema kuramını içerir. Bireyler, yeni bilgileri mevcut şemalarına entegre etmeye çalışır ve bu şemaları geliştirirler.

5. Metakognisyon: Bilişsel öğrenme teorisi, öğrenenlerin kendi öğrenme süreçlerini kontrol etme ve düzenleme yeteneklerini vurgular. Bu, öğrenenlerin öğrenme stratejilerini seçme, hedeflerini belirleme ve öğrenme ilerlemelerini değerlendirme yeteneklerini içerir.

6. Bağlamsal Öğrenme: Bilgi, bağlam içinde daha iyi anlaşılır. Bilişsel öğrenme teorisi, bilginin bağlamının önemini vurgular ve bu nedenle öğrenme deneyimlerini zenginleştirmek için bağlamsal öğrenme yöntemlerini önerir.

7. Öğrenme Stratejileri: Bu teori, öğrenenlere öğrenme stratejileri geliştirme ve kullanma konusunda rehberlik eder. Bu stratejiler, bilgiyi daha etkili bir şekilde işlemek, hatırlamak ve kullanmak için kullanılır.

Bilişsel öğrenme teorisi, eğitim, psikoloji ve öğrenme tasarımı gibi birçok alanda büyük öneme sahiptir. Bu teori, öğrenme süreçlerini daha derinlemesine anlamamıza ve öğrenme deneyimlerini iyileştirmemize yardımcı olur.

Bağlamsal öğrenme teorisi özellikle öğrenmenin bağlam ve çevre ile nasıl ilişkilendirildiğini vurgulayan bir öğrenme teorisidir. Bu teori, öğrenme deneyimlerinin çevresel faktörler tarafından şekillendirildiğini savunur ve bilginin belirli bir bağlama yerleştirilmesinin önemini vurgular. İşte bağlamsal öğrenme teorisinin ana noktaları:

1. Bağlamın Rolü: Bağlamsal öğrenme teorisi, öğrenmenin çevresel bağlama bağlı olduğunu öne sürer. Bir kişi belirli bir çevrede veya bağlamda bir şeyi öğrendiğinde, bu bilgi genellikle o bağlama özgüdür ve o bağlamda daha kolay hatırlanır.

2. Çevresel Faktörlerin Etkisi: Bağlamsal öğrenme, öğrenmenin fiziksel çevre, duyusal uyarıcılar ve dışsal faktörler tarafından nasıl etkilendiğine odaklanır. Öğrenme bağlamı, bilginin anlamını ve hatırlanmasını etkiler.

3. Bilgi Depolama ve Kurtarma: Bu teori, bilginin çevresel bağlama dayalı olarak depolandığını ve daha sonra benzer bir bağlamda tekrar hatırlanmasının daha zor olabileceğini öne sürer. Bu nedenle, öğrenilen bilginin orijinal bağlamına geri dönülmeden başka bir bağlama aktarılması zor olabilir.

4. Uygulama ve Genelleme: Bağlamsal öğrenme, öğrenilen bilginin belirli bir bağlamda uygulanmasının ve aynı zamanda farklı bağlamlarda genellenmesinin önemini vurgular. Bilginin yalnızca bir bağlamla sınırlı olmaması gerektiğini belirtir.

5. Öğrenme Ortamlarının Düzenlenmesi: Bu teori, öğrenme ortamlarının ve eğitim materyallerinin öğrenme süreçlerini nasıl etkileyebileceğini vurgular. Öğrencilerin bilgiyi farklı bağlamlarda uygulama fırsatları yaratmak için çeşitli öğrenme deneyimleri sunulmalıdır.

6. Bağlamsal Değişkenlerin Dikkate Alınması: Öğrenme sırasında hangi çevresel değişkenlerin etkili olduğunu anlamak için bağlamın dikkate alınması gerektiğini belirtir. Bu, öğretmenlerin ve eğitim tasarımcılarının ders planlarını ve öğrenme deneyimlerini optimize etmelerine yardımcı olabilir.

Bağlamsal öğrenme teorisi, eğitimde, psikolojide ve öğrenme tasarımında önemli bir rol oynamaktadır. Bu teori, özellikle öğrenme deneyimlerini iyileştirmek ve bilgiyi daha etkili bir şekilde öğrenmek isteyenler için önemli bir anlayış sunar.

Kavrayış teorisi veya daha yaygın olarak "insight" olarak adlandırılan teori, özellikle problem çözme süreçlerini açıklamak için kullanılan bir öğrenme teorisidir. Wolfgang Köhler tarafından geliştirilen bu teori, öğrenmenin aniden gerçekleşebileceğini ve yaratıcı çözümlerin aniden fark edilebileceğini öne sürer. İşte kavrayış teorisinin temel unsurları:

1. Ani Kavrayış (Insight): Kavrayış teorisi, öğrenmenin ani bir kavrayış veya içgörü anıyla karakterize olduğunu öne sürer. Bu, kişinin sorunun tam olarak anlaşıldığı ve bir çözümün birdenbire ortaya çıktığı bir andır.

2. Gözlemsel Öğrenme: Kavrayış teorisi, gözlem yapmanın ve problemi analiz etmenin önemini vurgular. Köhler'in yaptığı deneylerde, şempanzelerin bir problemi çözmek için gözlem yaparak kavrayış anına ulaştıkları gözlemlenmiştir.

3. Problem Çözme ve Yaratıcılık: Kavrayış, problem çözme ve yaratıcılık süreçlerinin merkezindedir. Bu teori, bireylerin karmaşık sorunlarla karşılaştıklarında, mevcut bilgileri kullanarak yeni bir bakış açısıyla sorunları nasıl çözebileceklerini vurgular.

4. Şema Değişikliği: Kavrayış anı genellikle bir kişinin mevcut bilgi şemasını değiştirdiği veya yeniden düzenlediği bir andır. Bu yeni düzenleme, sorunu daha iyi anlamalarına ve çözmelerine yardımcı olur.

5. Aha Anı: Kavrayış anına genellikle "aha anı" denir. Bu, kişinin problemin çözümünü anladığı ve kendine "aha!" dediği anı ifade eder.

6. Bağlamsal Faktörler: Kavrayış anının, problem bağlamı, bilgi birikimi ve bireysel deneyimler gibi bağlamsal faktörlere bağlı olduğu öne sürülür. Bu faktörler, kavrayış anının ne zaman ve nasıl gerçekleşeceğini etkileyebilir.

Kavrayış teorisi, özellikle problem çözme ve yaratıcılık alanlarında önemlidir. Bu teori, bazen karmaşık sorunları daha hızlı ve etkili bir şekilde çözmeye yardımcı olan içgörü anlarının nasıl gerçekleştiğini açıklar. Ayrıca, bu teori, eğitim ve iş dünyasında yaratıcılığı teşvik etmek için kullanılan tekniklerin geliştirilmesine de katkı sağlar.