Kohlberg'ün Ahlaki Gelişim Modeli: Ön-Ahlaktan Evrensel İlkellere

Lawrence Kohlberg, ahlaki yargılar ve karar verme süreçlerinin gelişimini inceleyen bir psikologdur. Ona göre, bireylerin ahlaki düşünce süreçleri yaşamları boyunca belirli evrelerden geçer. Kohlberg, bu evreleri altı aşamada tanımlamıştır ve bu aşamalar üç ana seviyede toplanmıştır.

''Eğer bu konuda bilgiye sahip değil veya en azından benim gibi geniş bir perspektife sahip değilseniz pek muhtemel şimdi aşağıda listeleyeceğim 3 tanesi ana başlık ve toplam 6 madde bende olduğu gibi sizde de ''aa gerçekten öyle'' diye, şaşırtabilir. :)''

1. Ön-Ahlaki Seviye (Preconventional Level):

Aşama 1 - Cezadan Kaçınma ve İtaat: Çocuklar, bir eylemin doğru ya da yanlış olduğuna cezaların varlığına göre karar verirler.

Aşama 2 - Bireysel Değiş-Tokuş: Doğru olanın, bireysel ihtiyaçları karşılamak için neyin işe yaradığına dayandığı bir aşamadır.

2. Ahlaki Seviye (Conventional Level):

Aşama 3 - İyi Çocuk/Bu İyi İnsan: Bireyler, başkaları tarafından onaylanmak ve beğenilmek için doğru olanı yapmaya çalışırlar.

Aşama 4 - Hukuk ve Düzen: Birey, sosyal düzeni korumak ve saygı görmek için doğru olanı yapar.

3. Sonrası-Ahlaki Seviye (Postconventional Level):

Aşama 5 - Sosyal Sözleşme: Birey, toplumun genel yararına olan kurallara ve yasalara değer verir, ancak bazen bu kuralların ve yasaların değiştirilmesi gerektiğini de kabul eder.

Aşama 6 - Evrensel Ahlaki İlkeler: Bu aşamadaki birey, evrensel ahlaki ilkelere dayalı olarak karar verir ve bu ilkeler, belirli yasaların ve toplumsal kuralların üzerindedir.

''Bu maddeleri okuduktan sonra istemsizce çocukluk yıllarımdaki anılar gözümün önünde canlandı. Örnek; işte annem bana cezalar falan verirdi ve bende o şeyi yapmamayı öğrenirdim, ya da aşama 3'te olduğu gibi sürekli kafamı okşarlardı ''sen iyi çocuksun'' falan derlerdi. İnanılmaz şeyler gerçekten. Psikoloji ile hobi olarak ilgileniyorum ancak öğrendiğim şeyler , bu içerikte bahsettiğim ''ahlaki değerler'' gibi bazı olaylar da beni o kadar şaşırtıyor ki bunu blog yazımda bağırmak istedim. ''

Kohlberg, ahlaki yargılarının gelişimini incelemek için "Heinz dilemması" gibi hipotetik ahlak sorunları üzerine yapılandırılmış mülakatlar kullanmıştır. Ancak, bu teorinin bazı eleştirilere maruz kaldığını da belirtmek gerekir. Bazı eleştirmenler, teorinin kültürel önyargıları içerdiğini veya cinsiyet ayrımcılığı yaptığını iddia etmiştir.

Ancak, Kohlberg'ün ahlaki gelişim teorisi, ahlaki düşünme ve eğitim üzerine yapılan çalışmalarda geniş bir etki yaratmıştır ve bu alanda temel bir referans noktası olarak kabul edilir.

Umarım diğer blog yazılarım gibi bu da hoşunuza gitmiştir. Genellikle kısa sürecek ve hap bilgi tarzında içerikler üretmeye çalışıyorum. Bu sayede sizlerde yalnızca 1-2 dakika gibi kısa bir sürede eğer öğreneceğiniz birşey var ise çok da zaman kaybetmeden alıp gidiyorsunuz.

Keyifli Günler dilerim.. ^{[1], [2]}