Kedi sahiplerinin kedi besleme gereksinimi

Evcil Hayvan Sahipleri İlk Kedilerini Neden Alır?

Evcil hayvan ediniminin toplumsal ve psikolojik temellerine kısa bir bakış

İlk defa bir kedi sahiplenmenin ardında çoğu zaman yalnızca hayvan sevgisi değil, farklı sosyolojik ve psikolojik motivasyonlar yer alır. Bu yazıda, veteriner kliniğimizde yıllardır edindiğimiz saha gözlemleri ışığında, insanların ilk kedilerini edinme nedenlerini ele alacağız. Girişimler bazen sevgiyle, bazen ise farkında olunmadan ihmalle sonuçlanabiliyor.

1. “Çocuğuma oyuncak aldım” yaklaşımı

Kedi ediniminde en sık karşılaşılan nedenlerden biri, çocuklara canlı bir oyuncak sunma düşüncesidir. Ebeveynler, çocuğun duygusal gelişimine katkı sağlayacağını umarak ya da sadece onu mutlu etmek adına evcil hayvan alırlar. Ancak kısa bir süre sonra “çocuğumun alerjisi çıktı”, “çok tüy döküyor” ya da “çocuğum sıkıldı” gibi gerekçelerle kediler sahiplendirilmek istenir. Bu tarz sahiplenmeler genellikle sürdürülebilir olmaz ve sorumlulukla değil, hevesle başlar.

2. Yeni evli çiftlerde çocuk öncesi evcil hayvan edinimi

Çocuk sahibi olmadan önce, özellikle kadın partnerin isteğiyle evde bir “canlı varlık” olması arzusu sonucu kedi edinilir. Ancak gebelik süreci başladığında bu karar genellikle sorgulanır. “Kedi bebeğe zarar verir”, “tüyleri zararlı olabilir”, “artık bizimle ilgilenmiyor” gibi gerekçelerle kediler terk edilir ya da sahiplendirilir. Çoğu zaman bu gerekçeler bilimsel bir temele dayanmaz.

3. Boşanmış kadınlar ve kedinin psikolojik rolü

Özellikle boşanmış kadınların yalnızlıkla baş etme yollarından biri olarak evcil hayvan sahiplenme eğilimi gösterdiğini gözlemliyoruz. Kedi, bir terapi aracı gibi işlev görebiliyor. Fakat kimi zaman bu sahiplenmelerin ardında sürdürülebilir bir bakım disiplini yer almıyor. Aşılar ihmal ediliyor, bakım yapılmıyor; hayvan fiziksel zarar görmese de ihmalin kendisi bir zarar türü olarak karşımıza çıkıyor.

4. Ayrılık sonrası “kediye sığınma” hali

Sevgilisinden ayrılan kadınlar arasında da kedi sahiplenme oranı yüksek. Bu durumda duygusal boşluk, kediyle doldurulmaya çalışılır. Ancak bu grup genellikle kedilerine çok daha sadık oluyor. Aşılarını düzenli yaptırıyor, sağlık sorunlarında kliniğe sık başvuruyorlar. Bu bağlamda, kediler bir nevi duygusal bağlanma nesnesi işlevi görebiliyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

5. Sevgiliye hediye olarak alınan evcil hayvanlar

Erkekler tarafından sevgililerine hediye olarak kedi veya köpek verilmesi de oldukça yaygın. Başta “romantik bir jest” gibi görünen bu davranış, hayvan için büyük risk taşıyor. İlişki bittiğinde ya da heves geçince bu canlılar ya sokağa bırakılıyor ya da geçici çözümlerle sahiplendirilmeye çalışılıyor.

6. Ticari üretim ve bilinçsiz sahiplenmeler

Kedi üretimi yapan kişilerin elindeki yavrular “safkan” etiketiyle bilinçsiz bireylere satılıyor. Bu bireyler çoğunlukla kedinin ihtiyaçları, hastalıkları ve aşı takvimi hakkında hiçbir bilgiye sahip olmuyor. Ticari kaygı hayvan refahının önüne geçiyor.

7. Gerçekten hayvan seven insanlar

Elbette tüm sahiplenme süreçleri bu kadar olumsuz değil. Kedilere bir can gözüyle bakan, yaşam hakkı tanıyan, sokaktan kurtarıp evine alan, aşılarını düzenli yaptıran, sağlık kontrollerini ihmal etmeyen sorumlu insanlar da var. Bu insanlar sayesinde veteriner kliniğimizde ciddi anlamda başarılı tedavi ve bakım süreçleri gerçekleştirebiliyoruz. Bu grup sahipler, hayvanla birlikte büyüyen, gelişen bir bağ kurmayı başarabiliyor.

8. Doğal fare kontrolü aracı olarak kedi edinimi

Özellikle bahçeli evlerde yaşayan bireyler, biyolojik fare kontrolü amacıyla kedi sahipleniyorlar. Bu amaçla edinilen kediler çoğu zaman bakımsız bırakılmıyor ama sahipleri tarafından genellikle “hayvan hakları” perspektifinden değil, “işlevsel fayda” üzerinden değerlendiriliyorlar.

9. Instagram estetiği ve popülerlik aracı olarak kedi

Sosyal medya, evcil hayvan sahipleniminde de rol oynamaya başladı. Kimi bireyler sadece birkaç fotoğraf paylaşmak için kedi sahipleniyor. Erkeklerde kısa vadeli ve yüzeysel bakım davranışları daha baskınken, kadınlarda uzun vadeli sahiplenmeler daha yaygın. Ancak her iki durumda da temel motivasyonun “popülerlik” olduğu durumlar azımsanmayacak düzeyde.

⸻

Sonuç: Hevesle değil, sorumlulukla sahiplenin

Bir kedinin yaşam süresi ortalama 12-18 yıl arasında değişir. Bu süre boyunca bakım, sağlık, beslenme ve sevgi ihtiyacı devam eder. Sadece duygusal boşluklarınızı doldurmak için değil, gerçekten bir cana yaşam hakkı tanımak için sahiplenin. Unutmayın; sahiplenmek, bir canlının kaderini değiştirmektir. Asya Pet Kliniği / Veteriner Hekim : Yusuf ÇEPER