Kafa Nakli: Gerçekten Mümkün Olabilir mi?

Kafa nakli denince bile ne kadar ütopik hissettiriyor, değil mi? Aslında bu gerçekten çok derin ve merak uyandırıcı bir konu. Peki, gerçekten mümkün olabilir mi? Yaşlandığımızda genç bir bedene transferimiz mümkün olabilecek mi?

Teknik olarak başarılı sayabileceğimiz bir kafa nakli, ünlü cerrah Sergio Canavero ile Çinli cerrah Dr. Xiaoping Ren tarafından 2016 yılında Çin’de bir maymun üzerinde gerçekleştirildi. Ancak devamında bu maymunun kafasını oynatamaması, bilinç kazanamaması ve hiçbir sinir bağlantısı kurulamaması gibi sorunlar baş gösterdi. Bu yaşananların ardından, Sergio Canavero’nun ifadesiyle, etik sebeplerden dolayı maymun 20 saat sonra öldürüldü. Zaten nakildeki amaç yalnızca bunun yapılabilir olduğunu göstermekti.

Peki, Kafa Nakli Nasıl Mümkün Olabilir?

Öncelikle naklin gerçekleşebilmesi için önümüzde iki senaryo var:

1. Senaryo:

Kalbi durmuş fakat beyin ölümü gerçekleşmemiş bir bedendeki kafanın, beyin ölümü gerçekleşmiş ancak kalbi çalışan bir bedene nakledilmesi.

2. Senaryo:

Sağlıklı donör bedenindeki kafanın yerinden çıkartılıp, beyin ölümü gerçekleşmiş, kalp fonksiyonları çalışan bir bedene nakledilmesi.

Teknik Gereklilikler ve Zorluklar

Bu iki senaryodaki en belirgin fark, ikinci senaryoda kafa donörünün yaşıyor olması. Yani birinde teknik olarak ölü, diğerinde ise gerçekten ölü iki bedene ihtiyaç var.

1. senaryoda, beyin ölümü gerçekleşmiş vücuttaki kafanın yerinden çıkarılıp; kalbi durmuş olan vücuttaki çalışan beyni, beyin ölümü gerçekleşmiş olan vücuda nakletmek gerekir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

2. senaryoda ise sağlıklı donörün kafasını; kalp fonksiyonları yerinde ancak beyin ölümü gerçekleşmiş bedene nakletmek gerekir.

Her nakil işleminde olduğu gibi, karşılıklı doku, sinir ve damarların titizlikle ve en ince ayrıntısına kadar birbirleriyle eşleştirilmesi gerekiyor. Ayrıca kafa, yeni kafayı taşıyacak vücuda; beynin oksijen kaybetmemesi ve işlemin çok hızlı gerçekleştirilmesi şartıyla eklenmeli.

Diğer yandan, omuriliğin ve –kafa boyun hizasından itibaren nakledileceği için– yemek borusunun da yeniden birleştirilmesi ve fonksiyonelliğinin sağlanması gerekmekte.

Kan grubu uyumu da büyük bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Çünkü yeni kafanın vücutla birleşebilmesi için bağışıklık sistemi bu birlikteliği kabul etmeli.

Ancak asıl sorunlar bunlar değil. Asıl sorun, bu kadar hızlı olması gereken bir müdahalenin gerektiği kadar kısa sürede bir insan tarafından yapılmasının imkânsız oluşu. Bunun gerçekleşmesi için çok yüksek hızlı ve hata yapmayacak robotlara ihtiyaç duyuluyor. Bu, her iki senaryo için de şart.

Nakil Başarılı Olursa Ne Olur?

Peki ya bütün bunların sağlıklı bir şekilde gerçekleştiğini ve kişinin uyandığı bir senaryoyu düşünsek?

• Nakil sonucunda hasta, uyanır uyanmaz yeni vücuduna komut vermekte sorun yaşayacak mı?

• Alışması ne kadar sürecek?

• Kalıcı olarak normal bir insan gibi hayatına devam edebilecek mi?

• Uyanır uyanmaz, önceki bedeniyle yaşadıkları sonucunda edindiği refleksleri veya varsa sendromlarını yeni vücuduna aynen yansıtabilecek mi?

• Kafası nakledilen kişi, yeni bedenine eski vücuduna salgılattığı hormonları salgılatacak mı? (Örneğin, aralarında nakil gerçekleşen kişilerin cinsiyetleri farklıysa, yeni vücuda bağlanan beyin, eski eşey hormonlarını cinsiyeti farklı yeni vücuduna salgılamaya devam edecek mi?)

Bunun gibi daha sayısız soruyla karşı karşıya kalmamız işten bile olmayacaktır.

Agora Bilim Pazarı

Fizikokimya Seti (2 Cilt)

Devamını Göster

₺1,001.00

Satın Al Tüm Ürünler

Sonuç

Bu ihtimaller bir gün teknik olarak mümkün olsa bile, işin bir de etik boyutu var. İnsanlar neye göre bu nakli hak edecek? Beden ve kimlik kavramları nasıl değişecek? Evet, tıp alanında büyük bir çağ atlanmış olacak; ama peki ya sosyolojik, dini, felsefî ve hukuki etkileri nasıl olacak?

Aynı zamanda, böyle bir operasyonun başarıyla sonuçlanması demek, aslında teknik olarak “yaşam süresini uzatmayı icat etmiş olmamız” anlamına gelecek. Maliyetinin yüksek olacağı kesin. Belki de bu sebepten çoğu insan bu imkâna ulaşamayacak bile.

Yetişebilirsek yaşayıp beraber göreceğiz...