Hidrojen Türkiye'nin Enerji Çözümü Olabilir Mi?

Yazımıza en basit sorudan, yani "Hidrojen nedir?" sorusundan başlayalım. Çoğunuzun bildiği üzere hidrojen(H) Periyodik tabloda ilk sırada bulunan ve doğal olan bir elementtir. Bu yüzden de kolay bulunabilir ve neredeyse sınırsız bir kaynaktır. Hidrojen çok farklı şekillerde üretilebilir bunlardan bazılarına; fosil yakıtlarla üretilen( Gri Hidrojen), doğal gazlarla üretilen( Mavi Hidrojen) ve yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen( Yeşil Hidrojen) örnek olarak verilebilir. Bu yöntemlere yazımızda daha detaylı şekilde değineceğiz.

Türkiye' de her yıl kişi başına elektrik tüketimi yaklaşık olarak 3058 kWh'tir. Pek çok doğa sorunun sebebi olan karbon salınımı ise yılda yaklaşık olarak 4,31 tondur. Dünyada ise bu oranlar sırasıyla 3155 kWh ve 4,88 ton/kişi şeklindedir. Bu oran düşük görünmesine rağmen belki de Dünya'nın sonunu getirebilecek kadar tehlikelidir. Bakıldığı zaman nükleer santraller bu sorunun çözümü gibi gözükse de fisyon tepkimeleri sırasında kullanılan radyoaktif metaller doğaya çok büyük zararlar veriyor. Bir diğer çözüm yolu da nükleerin bir diğer kolu olan füzyon. Füzyon tepkimelerine bakıldığı zaman fisyon tepkimelerine göre daha güvenli ve bir o kadar da temiz olduğu görülür fakat füzyon tepkimelerini başlatmak için gereken ısı daha henüz üretilebilmiş değil. Yani füzyonun devamlılığını sağlayamıyor. Bu durumda tek yolun yeşil hidrojen olduğunu görüyoruz. En azından füzyonun devamlılığı sağlanana kadar.

Yeşil hidrojen diğer hidrojen üretim yollarından daha kolay ve zararsız olduğu için tercih ediliyor. Gri Hidrojen fosil yakıtlar kullanıldığı için en zararlı üretim yolu. Ayrıyeten belli bir zaman sonucunda fosil yakıtlar tükeneceği için devamlılığı yok. Şuanda nükleer reaktörlerin bazılarında bu şekilde üretim yapılıyor. Başka bir üretim yolu olan Mavi Hidrojen ise Yeşil Hidrojene göre daha zararlı ama Gri Hidrojene göre daha zararsız. Bu üretim yolunun da tercih edilmemesindeki ana sebep üretim maliyeti. Yukarıda bahsettiğimiz gibi Mavi Hidrojen doğal gaz kullanılarak üretilir. Bu da bu yöntemin çok maliyetli olacağını gösterir. Ayrıyeten devletler arası anlaşmalar da bu yöntemin önünü keser. Bize de en zararsız üretim yolu olan Yeşil hidrojen kalır.

Yeşil Hidrojen yararları bakımından oldukça iyi bir enerji üretim yoludur. Örneğin yenilenebilir enerji kaynakları ile üretilmesi bakımından hem üretim sürecinde hem de atıklarında doğaya zarar vermez. Bir diğer yararı ise devamlılık. Yenilenebilir enerji kaynakları doğadaki olaylar kullanılarak(örn. deniz dalgası, rüzgar) üretildiği için bitmesi gibi bir durum neredeyse imkansızdır. Ama Yeşil Hidrojen üretilirken kullanılabilecek en iyi yol suyu ayrıştırmaktır. Bu da elektroliz yöntemi ile su H(hidrojen) ve O(oksijen) elementlerine ayrıştırılarak olur. Yeşil Hidrojenin en büyük sıkıntıları ise; saklama, sevkiyat yani taşımadır. Hidrojen çok iyi bir patlayıcı olduğu için taşıması oldukça zordur. Yani ülkeler arası ticaret için kullanılamaz. Bir diğer sorunda yine patlayıcılık özelliğinden kaynaklanan saklama. Hidrojen üretip saklamak oldukça zahmetli bir iştir. Bu da bu yöntemin tercih edilmemesindeki ana sebeplerden biridir. Ama yine de bu sorunların önüne santraller kurarak geçebiliriz. Açıklamak gerekirse eğer bir santral kurulur ve bu santralde yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak üretim yapılırsa hem saklama olmadan hem de taşıma olmadan temiz çevreye hiç bir zararı olmayan(çünkü açığa çıkan atık sadece su buharı) bir enerji elde edebiliriz.

Sonuç olarak bakıldığı zaman füzyon alanındaki gelişmeler bize biraz daha dayanmamızı söyler nitelikte. Bu yüzden enerji üretmek için yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak Hidrojen üretmek zahmetli olsa da mantıklı. O yüzden Dünya'nın Türkiye'nin de ileriki dönemde bu yönteme geçeğini düşünebiliriz. Asıl soruyu cevaplamak gerekirse Türkiye'ye bir çözüm olarak Hidrojen kullanabiliriz ama bunu kullanmadan önce yenilenebilir enerji kaynaklarını arttırmamız lazım. Bu yönde çalışmaların sürdüğünü biliyoruz ve bir gün eğer Hidrojen üretmeye geçersek bu bizim enerji ihtiyacımızı çok olmasa da karşılar. Diğer bir sonuçta füzyon tepkimeleri yakın zamanda bulunursa bu yöntemlere gerek kalmadan direkt ve hızlı bir şekilde elektrik ve enerji üretebileceğiz. Bu gerçekleşene kadar yenilenebilir enerji kullanmak en mantıklı iş olur...