Derealizasyon/Depersonalizasyon Nedir?

Bazen hayat bir anda garipleşir. Çevreniz sisli, renkler soluk, sesler uzak… Sanki bir film sahnesindesiniz. Ya da kendi bedeninize dışarıdan bakıyormuşsunuz gibi. İşte bu hisler derealizasyon ve depersonalizasyon olarak bilinir. Derealizasyon ve Depersonalizasyon genellikle ergenlik çağlarında veya yoğun stres, travmaya bağlı olarak; prefrontal korteksin aşırı kontrolü, limbik sistemin (özellikle amigdala) baskılanması, TPJ ve parietal bölgelerde algı bozukluğu gibi bir ağ bozukluğu sonucunda ortaya çıkar. Derealizasyon, kendini gerçek bir hayatta hissetmemesi, sanki kendini bir filmdeymiş gibi görmesi durumuna denir. Depersonalizasyon ise derealiazasyon ile bağlantılı olarak kişinin kendi hayatını bir film gibi izlemesi kendine yabancılaşması durumuna denir.

İkisi arasındaki fark

Derealizasyon → Çevreye yabancılaşma

Depersonalizasyon → Kendine yabancılaşma

Bu iki durum birlikte de görülebilir ve buna Depersonalizasyon-Derealizasyon Bozukluğu denir.

Derealizasyon ve depersonalizasyon genellikle tek başlarına görülmezler. Yaygın olarak depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, yaygın anksiyete bozuklukları, sosyal fobi vb. psikiyatrik hastalıklarla eşlik eder. Çözüm olarak ise tüm duyuları harekete geçirecek eylemler yapılmalıdır. Örneğin kokusu keskin olan bir cisim olan limonu önce koklamak, sonra dokunmak, ellerimizle dokunduğumuzda çıkan sesi dinlemek daha sonrasında tadına bakmak derealizasyon ve depersonalizasyon yaşayan bir bireyi o an için rahatlatabilir.

Derealizasyon ve depersonalizasyon, korkutucu hisler yaratabilir ama tehlikeli değildir. Genellikle beynin aşırı stres karşısında kendini koruma mekanizmasıdır.

Uzun sürüyor veya günlük yaşamı etkiliyorsa, profesyonel destek almak en iyi yoldur.^[1]