Beyin bedensel işlevleri denetler ve bilinci sağlar. Bu hassas organ travma, felç ve tümörler gibi çok çeşitli rahatsızlıklardan ve olaylardan etkilenebilir. Belirtiler ve etkiler, hangi beyin alanlarının etkilendiğine bağlıdır.
Beyin, vücudun duyu ve motor sinirlerine omurilik tarafından bağlanır. Beyin ve omurilik zarlarla (meninks) sarılıdır ve beyin omurilik sıvısı adı verilen özel bir sıvı ile beslenir. Ortalama bir yetişkin beyni yaklaşık bir ila iki kilo ağırlığındadır.
Nöronlar
Beyin, nöron adı verilen özel hücrelerden oluşur ve elektriksel uyarılar bir nörondan diğerine gönderilir. Bir nöronun üç temel kısmı vardır:
Hücre gövdesi
Uzun bir “kuyruk” (akson)
Diğer nöronlara bağlanan küçük çıkıntılı dallar (dendritler)
Her bir nöronun yaklaşık 10.000 ila 100.000 nörona bağlı olması durumunda, yaklaşık 100 milyar nöron ağı oluşturulabilir. Bu karmaşık devre, insan beynini tüm vücut sistemlerini denetleyecek ve farkındalık, yargılama, düşünce gibi daha yüksek fonksiyonları kontrol etmesini sağlayacak kadar karmaşık hale getirir.
Beynin Ana Bileşenleri
Beyin, çoklu katlardan oluşan yumuşak, jelatinimsi bir organdır. Beynin ana bileşenleri şunlardır:
Beyin sapı
Beyincik
Talamus
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Beyin korteksi
Korpus Kallosum
Beyin Sapı
Beyin sapı, beyin ve omurilik arasındaki köprüdür. Mesajlar beyinden vücudun duyusal ve motor sinirlerine aktarılır. Beyin sapının üç kısmı şunları içerir:
Medulla oblongata: Solunum, kalp atışı ve sindirim gibi otonom sinir sistemi işlevlerinden sorumludur.
Pons: Uykuyu, uyanıklığı ve nefes almayı düzenler.
Orta beyin: İşitme ve görme reflekslerini denetler (irkilme tepkisi) ve hareketi düzenlemek için önemli olan beyin kimyasalını, dopamini üretir.
Beyincik
Beyincik beyin sapının arkasında bulunur. Hareket, koordinasyon ve denge gibi motor becerilerden sorumludur.
Talamus
Talamus beyin sapının üstünde bulunur. Vücuttan gelen duyusal bilgiler talamus tarafından sıralanır ve bu da bilgileri beyin korteksindeki en uygun ‘alıcı istasyonlara’ yönlendirir.
Beyin Korteksi ve Homefersinler[1]
Beyin yüksek bilişsel fonksiyonlarda rol oynar. Beynin en büyük bölümü olan cerebrum, beynin sağ ve sol hemisferlerin iki yarısına kendinlerine özgü şekli veren yapıdır. Korteks 3 mm kalınlığında bir nöron tabakasıdır ve bu da “gri maddeyi” oluşturur.
Beyin korteksi kendi üzerine katlanmaktadır; bu, beynin karakteristik girinti ve çıkıntılarını oluşturur. Nöronlar ve uzak çekirdekler arasındaki bağlantılar, “beyaz maddeyi” oluşturan sayısız akson tarafından sağlanır. Sağ ve sol hemisferler ayrıca dört lob’a bölünmüştür. Bunlar şunları içerir:
Frontal lob: Alnın arkasında bulunur. İşlevleri arasında bilinç, düşünce, duygular, dil ve bellek bulunur.
Parietal lob: Başın üstünde ve arkasında bulunur. Bu loblar duyusal sinirlerden bilgi işler ve gönüllü harekete katkıda bulunur.
Temporal lob: Her iki kulağın üzerinde bulunur. İşlevleri arasında bellek, yüz tanıma, karmaşık nesnelerin tanınması ve çoklu duyusal entegrasyonlar vardır.
Oksipital lob: Başın arkasında bulunur. Başlıca işlevi duyusal bilgilerin gözlerden yorumlanmasıdır.
Korpus Kallosum
İki yarım küre, korpus kallosum adı verilen kalın bir sinir lifi bandı ile bağlanmıştır. Beyin küreleri, bu "köprü" sayesinde birbirleriyle iletişim kurabilirler.
Diğer Önemli Yapılar
Beynin diğer yapıları şunlardır:
Hipotalamus:Talamusun altında bulunur. Bu yapı sıcaklık, susuzluk, açlık, uyku ve libido dahil olmak üzere birçok bedensel süreci düzenlemede önemli bir rol oynar. Hipofiz bezi olan başka bir beyin yapısıyla el ele çalışır. Hipofiz bezi, endokrin (hormonal) sistemin “ana bezi” olarak kabul edilir.
Limbik sistem:Hipokampus ve amigdala dahil olmak üzere çeşitli yapılardan oluşur. Beynin bu ilkel alanı öfke, mutluluk ve cinsel arzu gibi temel duygulardan sorumludur.
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ DİLGEM. Beyin Ve Beyinin Yapısı. (28 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 31 Temmuz 2023. Alındığı Yer: DİLGEM | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/06/2025 06:01:59 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15207
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Ankara Savaşı'nda Yıldırım Bayezid'in yakalanışı
Neden Kadın Bilim İnsanı Sayısı Erkeklere Göre Daha Az?
Türkülerde Gizlenen Tehlike: Çocuk İstismarının Kültürel Yansımaları
Challenger Uzay Mekiği Faciası
Rett Sendromu
Thales’in Tahmin Ettiği, Med-Lidya Savaşını Bitiren Güneş Tutulması
