Ay'a İnen Astronotlar Daha mı Erken Öldü? İstatistiksel Bir İnceleme

Ay'a ayak basan insan sayısı sadece 12. Bu kişiler, tarihte başka hiç kimsenin deneyimlemediği bir şey yaşadı: farklı bir gökcisminde, farklı bir dünyada yürümek. Ancak bu benzersiz deneyimin uzun vadeli etkileri hakkında hiç düşündünüz mü? Özellikle de bu kişilerin yaşam süresini etkileyip etkilemediğini?

Bu makalede, Ay'a inen astronotların ortalama ölüm yaşlarını, yalnızca Ay yörüngesine girip inmeden geri dönen astronotlarla karşılaştırdık. Amacımız, Ay yüzeyine inmenin insan sağlığı üzerinde uzun vadeli bir etkisi olup olmadığını anlamaya çalışmaktı.

Veriler

Ay'a inen 12 astronottan 8'i vefat etmiştir:

Neil Armstrong: 82 yaşında (2012)

Pete Conrad: 69 yaşında (1999)

Alan Bean: 86 yaşında (2018)

Alan Shepard: 74 yaşında (1998)

Edgar Mitchell: 85 yaşında (2016)

James Irwin: 61 yaşında (1991)

John Young: 87 yaşında (2018)

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Eugene Cernan: 82 yaşında (2017)

Ay'a inenlerin ortalama ölüm yaşı: Yaklaşık 78.5 yıl

Ay yörüngesine giren ancak inmeyen 9 astronottan 6'sı vefat etmiştir:

Frank Borman: 95 yaşında (2023)

William Anders: 90 yaşında (2024)

Michael Collins: 90 yaşında (2021)

Richard Gordon: 88 yaşında (2017)

Stuart Roosa: 63 yaşında (1994)

Alfred Worden: 90 yaşında (2020)

Ay'a inmeyenlerin ortalama ölüm yaşı: Yaklaşık 86 yıl

Analiz

Veriler ilk bakışta Ay'a inmeyenlerin daha uzun yaşadığını gösteriyor. Ay'a inenler ortalama 78.5 yıl yaşarken, sadece yörüngeye girenler ortalama 86 yıl yaşamış. Bu, yaklaşık 7.5 yıllık bir fark anlamına geliyor.

Peki bu fark rastgele olabilir mi? Bunu anlamak için istatistiksel bir t-testi uyguladık. Bu test, iki bağımsız grup arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını anlamaya yarar.

Agora Bilim Pazarı

PALMETRE AYT EŞİT AĞIRLIK 5 DENEME SINAVI

(12. SINIF BİRİNCİ DÖNEM KONULARINI İÇERİR.)

Devamını Göster

₺375.00

Satın Al Tüm Ürünler

t-değeri: -1.34

p-değeri: 0.21

Bu p-değeri, genellikle kabul edilen anlamlılık sınırı olan 0.05'in epey üzerinde. Yani, bu fark istatistiksel olarak anlamlı değil. Başka bir deyişle, bu fark büyük olasılıkla rastgele ortaya çıkmış bir fark.

Muhtemel Sebepler ve Spekülasyonlar

Yine de farkı gösteren veriler ilgi çekici. Peki Ay'a inmek neden daha kısa bir ömürle ilişkilendirilmiş olabilir? İşte bazı spekülatif nedenler:

Artmış radyasyon maruziyeti: Ay yüzeyinde, yörüngedeki uzay aracına kıyasla daha fazla kozmik radyasyona maruz kalınabilir.

Daha yoğun fiziksel ve psikolojik stres: Ay yüzeyine inmek, daha riskli ve zorlu bir görev olduğundan stres düzeyi yüksek olabilir.

Küçük örneklem etkisi: Elimizdeki örnek sayısı çok az (n=12 ve n=9), bu nedenle tesadüflerin etkisi büyük olabilir.

Sonuç

Ay'a inen astronotların yaşam süresinin ortalama olarak daha kısa olduğu görülüyor, ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlı değil. Bu durum, daha çok örneklem sayısının düşük olması ve bireysel farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir.

Yine de, bu cesur insanların hem bilimsel hem istatistiksel olarak nasıl iz bıraktığını görmek her zaman ilgi çekici. Bu tarz çalışmalar, insanlığın uzaya olan yolculuğunda sağlık ve yaşam üzerine düşünmek için de güzel bir fırsat sunuyor.