Antibiyotik sonrası dönemde miyiz?
Antibiyotiklerin artık etkili olmadığı bir nokta varsa, bir uzman "zaten o noktaya geldiğimizi" söylüyor.
Yaklaşık 80 yıl önce penisilin yaygın olarak kullanılmaya başlandıktan hemen sonra bakteriler antibiyotik ilaçlardan nasıl kaçabileceklerini bulmaya başladı. O zamandan beri tehlikeli mikroplar ve insanlar arasındaki silahlanma yarışı tüm hızıyla sürüyor. Yeni bir çalışma, insanların bu savaşı kaybetmeye devam ettiğini gösteriyor.
Ulusal Alerji Enstitüsü'nde araştırma doktoru olan Christina Yek, "Çok yavaş ilerleyen antibiyotik direnci salgınını göz ardı etmek kolaydı" ancak günümüzün artan oranları ve sorunu çözen yeni antibiyotiklerin eksikliği nedeniyle bu durumun değişmesi gerektiğini söylüyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, bazı mikropların antibiyotiklere karşı direnci, küresel halk sağlığı sorunlarının en önemlilerinden biri olmaya devam ediyor. Bu organizmalar her yıl dünya çapında yaklaşık 5 milyon insanı öldürüyor. ABD'de, hastanede edinilen veya başka bir yerden alınanlar da dahil olmak üzere, her yıl 2,8 milyondan fazla antimikrobiyal dirençli enfeksiyon meydana geliyor. Mikroplar antibiyotiğe dirençli hale geldiğinde doktorlar enfeksiyonu kolayca tedavi edemiyor
Yale Tıp ve Tıp Fakültesi'nden bulaşıcı hastalıklar doktoru Rick Martinello, "Geçmişte, artık [etkili] antibiyotiklere sahip olmadığımız bir antibiyotik sonrası döneme girmekten bahsetmiştik, ancak birçok açıdan zaten bu noktadayız" diyor. enfeksiyon önleme programının direktörü. "Antibiyotiklerin faydası olmazsa, o kişi için sonuçlar daha kasvetli olur... ölümler, uzun süreli enfeksiyonlar, daha uzun hastanede kalışlar."
Hastane kaynaklı enfeksiyonlar artıyor
Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve Bulaşıcılar Derneği'ndeki diğer NIH araştırmacıları tarafından bu baharda sunulan bir ön rapora göre, hastanelerde dirençli mikroplara yakalanan kişilerin sayısı, COVID-19 salgını sırasında yüzde 32 arttı ve bu durum her 10.000 hastaneye yatışta 38 kişiyi etkiledi. Barselona/İspanya'daki hastalıklarda oranlar o zamandan bu yana bir miktar düştü ancak salgın öncesi seviyelerin üzerinde kalmaya devam ediyor.
En büyük artışlar, karbapenem adı verilen yaygın olarak reçete edilen bir antibiyotik sınıfına dirençli mikroplarda meydana geldi. Çalışma, bu sınıf antibiyotiklerin, birçok ciddi hastane enfeksiyonunun nedeni olan Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa ve Enterobacterales başta olmak üzere çok sayıda dirençli bakteriyle karşılaştığını buldu.
Hastalık Kontrol Merkezleri, ilk yıl içinde 29.400'den fazla kişinin antimikrobiyal dirençli enfeksiyonlardan öldüğü ve neredeyse yarısının mikropları hastanelerden aldığı pandemi sırasında normalden yüksek oranlarla gözlemlendiği ilk kez gündeme getirdi.
Dirençli enfeksiyonları olan hastaların yüzdesinin önceki başlangıç değerlerine döneceğini umuyordu. Ancak şu ana kadar hastane kaynaklı dirençli enfeksiyonların seviyesinde düşüşe rastlanmadı.
Sosyal açıdan savunmasız olanlar en fazla risk altında
NIH raporu, ülke çapında sigorta şirketlerinden ve tıbbi sistemlerden toplanan iki milyon hastaneye kabulle ilgili verileri içeriyordu. Araştırmacılar ayrıca bu enfeksiyonlara karşı en savunmasız grupları belirlemeye çalıştı.
Kronik hastalıkları veya daha akut hastalıkları olan kişilerin dirençli bir enfeksiyona yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu buldular.
Ayrıca Hispanikler ve daha düşük gelir ve eğitim seviyesine sahip kişilerde de oranlar arttı. Verilerde öne çıkan şey, sosyal açıdan daha savunmasız kişilerin daha fazla risk altında olduğu belirtiliyor.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Benzer şekilde, Duke Üniversitesi ve diğer araştırmacılar tarafından aynı uluslararası toplantıda sunulan ayrı bir özet, ABD'de karbapenem dirençli Enterobakterler geliştiren siyah kadınların ölüm oranının, aynı duruma sahip beyaz kadın veya erkeklere göre daha yüksek olduğunu buldu. Bu kadınların hastaneye kaldırılmadan önce damar veya böbrek hastalığına yakalanma olasılıkları daha yüksekti.
Herhangi bir yerden edinilen dirençli mikroplar endişe vericidir, ancak hastanede edinilenler özellikle endişe vericidir. Birincisi, bu mikroplar genellikle daha öldürücüdür ve daha fazla sayıda antibiyotiğe karşı dirençli olabilir; bu nedenle yüksek düzeyde sakatlık ve ölümle ilişkilendirilirler.
Mikroplar, kateterler, intravenöz yollar ve/veya cerrahi açıklıklar dahil olmak üzere hastane müdahaleleri yoluyla hastanın vücuduna girebilir.
Cureus dergisinde yayınlanan bir inceleme makalesine göre, dirençle ilgili diğer risk faktörleri arasında sağlık kuruluşunda daha uzun süre kalmak ve son üç ay içinde antibiyotik almış olmak yer alıyor.
Tıpta ve tarımda aşırı kullanım
Bilim adamları yıllardır direncin, antibiyotiklerin gelişigüzel ve aşırı dağıtımı yoluyla yayıldığını biliyor ancak bu, durumu yeterince değiştirmedi. Sağlık hizmetlerinde aşırı kullanımın yanı sıra antibiyotikler veterinerlik ve tarım endüstrilerinde de sıklıkla kullanılmaktadır. Martinello, "Antibiyotikler tavuklarda ve ineklerde büyümeyi teşvik edici olarak kullanılabilir ve ayrıca armut ve elma ağaçlarına da antibiyotik püskürtülür" diyor.
Antibiyotiklere maruz kaldığında vücuttaki birçok bakteri ve mantar öldürülür, ancak doğuştan dirence sahip olanlar yalnızca hayatta kalıp çoğalmakla kalmaz, aynı zamanda bu özelliği diğer organizmalara da aktarırlar. Zamanla bazı mikroplar yalnızca bir antibiyotiğe değil birçok antibiyotiğe karşı direnç sağlayacak genler biriktirir. Bu tür çoklu ilaca dirençli mikropların tedavisi özellikle zordur.
Yak, bu durumlarda "hastalar, sinerji oluşması umuduyla birden fazla antibiyotiğin selamını alıyor... ancak genel olarak bakıldığında, bu hastalar enfeksiyonlarından iyileşmiyor ve birçoğu muhtemelen enfeksiyonlarından ölüyor" diyor.
İlaçları birleştirmek bazı hastalara yardımcı olabiliyor. Örneğin Cureus incelemesine göre, antibiyotik avibaktam'ın seftazidim tedavisine eklenmesi, P. aeruginosa'ya karşı etkinliğini yüzde 65'ten yüzde 94'e çıkardığını bildirdi.
Gereksiz antibiyotik kullanımınızı en aza indirmek
Bilim insanları etkili olabilecek yeni ilaçlar aramaya devam ediyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki araştırmacılar yakın zamanda yeni bir antibiyotik sınıfına yol açabilecek belirli bir bakteriyel enzime müdahale etmenin yeni bir yolunu keşfettiler. Diğer yöntemler ise potansiyel tedavileri belirlemek için yapay zekaya yöneliyor.
Bu arada birçok hastane dirençli enfeksiyonları en aza indirmek için protokoller oluşturdu. Bunlar arasında el hijyeni, cihaz dezenfeksiyon rejimleri ve hastane temizliğinin iyileştirilmesi gibi enfeksiyonları önlemeye yönelik stratejiler yer almaktadır.
Hastanede yatış sırasında antibiyotik reçeteleme süresinin de uygun olduğu şekilde kısaltılmasını içerir. Antibiyotiklerin azaltılması, ölüm oranlarını artırmadan hastanede kalış süresini kısaltabilir.
Yek, hastaları toplum muayenehanelerinde gören doktorların bazen hastaları yatıştırmak için yaptıkları gereksiz reçetelere de direnmeleri gerektiğini söylüyor.
“Antibiyotikler her zaman doğru çözüm olmayacaktır” diyor. Sinüzit adı verilen burun rahatsızlığı alerjiden kaynaklanıyor olabilir; gribe bir virüs neden olur. Bunların hiçbiri antibiyotiklerle düzelmez. Bakteriyel bir enfeksiyonunuz varsa ve doktorunuz çok sayıda mikrop türüne karşı geniş spektrumlu bir antibiyotik reçete ediyorsa, daha hedefe yönelik bir ilacın etkili olup olmayacağını sorun, diyor.
Martinello ayrıca antibiyotik içerme olasılığı daha düşük olan organik gıdaların satın alınmasını ve gıda şirketlerine bunların hayvanlarda ve tarımda kullanımını azaltmaları için baskı yapılmasını da savunuyor.
Martinello, "Bu ilaçlara büyük saygı duymamız gerekiyor ve özellikle kötüye kullanıldıklarında zamanla faydalarının kaybolabileceğini anlamamız gerekiyor."
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- M. D. Landau. Antibiyotik Sonrası Dönemde Miyiz?. (17 Haziran 2024). Alındığı Tarih: 19 Haziran 2024. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 23/12/2024 09:12:56 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17911
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.