Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir?

8 dakika
5,614
Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir? Phys.org
Tüm Reklamları Kapat

Lise düzeyinde eğitim görmüş herkes Öklid uzayına aşinadır; çünkü lise geometrisi Öklid'in kurduğu uzaya dayanır. Günümüzde ise geometri çok farklı bir hal almıştır; çok farklı tipte geometriler vardır (küre üzerinde, hiperbol üzerinde, rasyonel boyutlarda vs.).

Bu yazıda bu geometriler arasında rölativiteye (Einstein'ın Görelilik Teorisine) ilham vermiş Lorentz-Minkowski uzayından bahsedeceğiz. Öklid'in kurduğu uzaydan çok farklı olmayıp ikisi de R3={(x,y,z)∣x,y,z∈R}ℝ^3=\text{\textbraceleft}(x,y,z)| x,y,z∈ℝ\text{\textbraceright} kümesi üzerine kurulmuş geometrilerdir, ikisi de Hilbert uzayıdır.

Ancak üzerine cilt cilt kitaplar yazılan ve günümüz fiziğini baştan sona değiştiren Lorentz-Minkowski uzayının; geride kalmış, artık çoğu alan tarafından terk edilmiş Öklid uzayından tek farkı, bir eksi işaretine sahip oluşudur.

Tüm Reklamları Kapat

Norm Nedir?

Norm uzunluk kavramının genelleştirilmiş halidir, aslında bir fonksiyondur. Örneğin 3'ün uzunluğunu, 3 sayısının 0'a olan uzaklığı olarak tanımlanır. Bu kavramı genele yaymak için norm kavramı kullanılır.

Tanım (Norm):

XX boş olmayan bir küme ve x,y,z∈X,α∈Rx,y,z ∈X, \alpha∈ℝ olsun. ∥.∥:\Vert . \Vert : XX x X→R+∪{0}X→ℝ^+\cup\text{\textbraceleft}0\text{\textbraceright} fonksiyonu:

  1. 0 ">∥x∥>0\Vert x \Vert >0 ve x=0x=0 ise ∥x∥=0\Vert x\Vert = 0
  2. ∥αx∥=∣α∣∥x∥\Vert \alpha x \Vert =|\alpha|\Vert x \Vert
  3. ∥y+x∥≤∥y∥+∥x∥\Vert y+x \Vert ≤ \Vert y\Vert+\Vert x \Vert (üçgen eşitsizliği)

koşulları sağlanıyorsa bu fonksiyona "norm" adı verilir. (X,∥.∥)(X, \Vert . \Vert) uzayına da normlu uzay denir.

Metrik Nedir?

Metrik kelime anlamıyla ölçü demektir. Matematikteki metrik tanımı da, ölçmenin ta kendisidir. Lise matematiğinde ölçme mutlak değer fonksiyonu ile yapılır, metrik ise bir küme üzerinde herhangi bir ölçü tanımlar ve böylece ölçmek kavramını genişletir.

Tüm Reklamları Kapat

Tanım (Metrik):

XX boş olmayan bir küme ve x,y,z∈Xx,y,z∈X olsun ve d:Xd:XxX→R+∪{0}X→ℝ^+\cup\text{\textbraceleft}0\text{\textbraceright} fonksiyonu

  1. d(x,y)≥0d(x,y)≥0 eşitliğin sağlanması için y=xy=x olmalı.
  2. d(x,y)=d(y,x)d(x,y)=d(y,x)
  3. d(x,y)≤d(x,z)+d(y,z)d(x,y)≤d(x,z)+d(y,z) (üçgen eşitsizliği)

koşullarını sağlıyorsa bu fonksiyona XX üzerine "metrik" denir. (X,d)(X,d) uzayına ise metrik uzay adı verilir.

Biraz irdelenecek olursa, metrik fonksiyonunun bir kümenin iki elemanı arasındaki mesafe kavramını açıkladığı görülebilir. Bu bölümü irdelemek isteyen okuyucular ileri okumalar kısmında metrik uzay ve ölçü teorisi üzerine kaynak bulabilir.

Lorentz uzayı da Öklid uzayı da bir metrik uzaydır. Dahası, ikisi de Hilbert uzayıdır, yani üzerlerinde iç çarpımdan doğan bir metrik vardır. Şimdi de iç çarpım kavramını tanımlayalım. Daha sonra norm, metrik ve iç çarpım üzerine bir kanıtsav vereceğiz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

İç Çarpım

İç çarpım, çarpma işleminin genellemesidir diyebiliriz; ama aslında tam olarak öyle değil.

İç çarpım çarpma işleminin genellemesidir diyebiliriz ama aslında tam olarak öyle değil.
İç çarpım çarpma işleminin genellemesidir diyebiliriz ama aslında tam olarak öyle değil.
İmgur

İç çarpım, bir kümenin kartezyen çarpımının bir fonksiyonudur, neyi tanımladığı onu ne olarak tanımladığınıza göre değişir. Ancak bir fonksiyona iç çarpım diyebilmemiz için aşağıdaki özellikleri sağlamalıdır:

Tanım (İç Çarpım):

XX boş olmayan bir küme x,y,z∈X,α∈Rx,y,z∈X ,\alpha ∈ℝ olsun. :X"><.,.>:X<.,.>:X x X→RX→ ℝ olsun. Bu fonksiyon

  1. ="><x,y>=<y,x><x,y>=<y,x>
  2. = \alpha "><αx,y>=α<x,y><\alpha x,y> = \alpha <x,y>
  3. =+"><x,y+z>=<x,y>+<x,z><x,y+z>=<x,y>+<x,z>

şartlarını sağlıyorsa iç çarpım fonksiyonu adını alır. )">(X,<.,.>)(X,<.,.>) uzayı da iç çarpım uzayı diye adlandırılır.

Önemli not: Yazımızdaki iki uzay da gerçek sayılar üzerine olduğu için burada  kümesini üç boyutlu gerçek uzayın bir alt kümesi olarak alıyoruz. Yukarıdaki üç tanımın da kompleks sayılara genelleştirilmiş versiyonlarını okumak isterseniz İleri Okumalar bölümünden kaynak bulabilirsiniz.

Bu üç tanımı birbirine karıştıracağız ve iç çarpımdan norm, normdan metrik üretebileceğimizi göstereceğiz.

Kanıtsav: )">(X,<.,.>)(X,<.,.>) iç çarpım uzayı ve xx,yy bu uzayın elamanları olsun. }">∥x∥=<x,x>\Vert x\Vert = \sqrt{<x,x>} ile tanımlanan fonksiyon normdur. Ayrıca d(x,y)=∥x−y∥d(x,y)=\Vert x-y \Vert fonksiyonu da bir metriktir.

Tüm Reklamları Kapat

Kanıt: Yukarıdaki tanımlardan biraz cebirsel manipülasyonlarla görülebilir.

Artık iç çarpımdan bir norm bir normdan da bir metrik uzay doğduğu bilgisine sahibiz. 19. yüzyılın sonlarında Hendrik Lorentz ve Hermann Minkowski bu ilginçliğin farkına vardı ve yeni bir metrik tanımladı: Lorentz-Minkowski metriği. Tabii bu metriği tanımadan önce Öklid metriğini tanımamız gerekiyor.

Üç Boyutlu Öklid Uzayı

Geometrinin babası Öklid, geometrik kavramları inşa ederken ilk olarak uzaklık kavramını tanımlamıştır. Öylesine güçlü bir tanımdır ki hala kullanırız. En ilkel versiyonu ise mutlak değerdir.

Tüm Reklamları Kapat

Tanım (Öklid Uzayı):

x,y∈R3x,y∈ℝ^3 olsun ve (R3,d)(ℝ^3,d) metrik uzayındaki metrik d(x,y)2:=(∑i=13(xi−yi)2)d(x,y)^2:=(\sum_{i=1}^{3}(x_i-y_i)^2) ile verilsin. Burada x=(x1,x2,x3),y=(y1,y2,y3)x=(x_1,x_2,x_3), y=(y_1,y_2,y_3) olarak tanımlanır. İşte bu metrik uzayı Öklid uzayının ta kendisidir. Yukarıda tanımlanan fonksiyonun metrik olup olmadığına dair ikna olalım. Bir iç çarpım tanımlayalım, aslında bu tanımlayacağımız iç çarpımı, vektör cebrinden biliriz: nokta çarpımı.

Tanım (Nokta Çarpımı):

x=(x1,x2,x3),y=(y1,y2,y3)∈R3x=(x_1,x_2,x_3),y=(y_1,y_2,y_3)∈ℝ^3 olsun , =\sum_{i=1}^{3}x_iy_i">x.y:=<x,y>=∑i=13xiyix . y:=<x,y>=\sum_{i=1}^{3}x_iy_i fonksiyonu bir iç çarpımdır. Yukarıda tanımlanan metriğin bu iç çarpımdan doğduğu da açıktır, dolayısıyla gerçekten bir metrik tanımlamış olduk.

Artık Öklid metriği hakkında bilgilerimiz de var. Lorentz-Minkowski uzayını tanımamamız için hiçbir neden yok.

Lorentz-Minkowski Uzayı

Lorentz ve Minkowski üç boyutlu uzaydaki elemanları uzaysal, zamansal, ışıksal olmak üzere üç kategoriye ayırabileceklerini düşünmüşler ve buna uygun bir metrik tanımlamışlardır. Bu metrik uzayı R−13ℝ_{-1}^3 olarak göstereceğiz, alttaki -1'in anlamı metrik tanımından sonra açık hale gelecek.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Cinsellik Üzerine (3 kitap)

Arzunun Sınırları

Kötü Yasalar, İyi Seks ve Değişen Kimliklerin Yüzyıllık Tarihi

Eric Berkowitz

Sekse dair teamüllerimiz nasıl değişti ve seks hukukunu nasıl etkiledi?
Neyin yasal, neyin yasak olduğunu belirleyen insan kendi hayatını bu yolla nasıl düzenledi?
Gazeteci, yazar, hukukçu Eric Berkowitz seks hukuku ve seksin politik çıkarlar doğrultusunda yönetilmesi bahsine bir önceki kitabı Seks ve Ceza’da bıraktığı yerden, yirminci yüzyıldan devam ediyor.

Arzunun Sınırları’nda seksin aile, iktidar, ırkçılık, sömürgeleştirme, cinsiyet ve kimlik mefhumlarıyla ikircikli ilişkisini yirminci yüzyıldan çarpıcı örnekler eşliğinde nüktedan bir dille aktaran Berkowitz, “cinsel devrim”, mağduru korumaktan uzak tecavüz yasaları, eşcinsel hakları mücadelesi, modern psikiyatrinin hukuk üzerindeki etkisi, insan ticareti ve sanal seks haberleri üzerinden bu ilişkinin izini günümüze kadar sürüyor.

“Bu kitabın her bölümü farklı bir dizi yasayı ele alıyor ancak her biri, toplum tarafından kabul edilebilir cinsel davranışlar bütününe dayanarak güçlünün güçsüzün bedeni üzerinde kurduğu iktidara sesleniyor. Cahil dindar gruplar tarafından ‘kurtarıldıktan’ sonra üzerine kilit vurulup istismar edilen fahişeleri, Nazi döneminde Alman sevgilisi olduğu için ‘üstün ırkı kirlettiği’ gerekçesiyle öldürülen Yahudileri, beyazlarla cinsel ilişkiye girdiği için linç edilen Afrikalı Amerikalıları, akıl hastanelerinde lobotomi ‘tedavisi’ gören eşcinselleri, ‘uçkuru gevşek’ olduğu için zorla kısırlaştırılan siyah genç kadınları, oyun arkadaşlarıyla deneysel keşifte bulunduğu için tehlikeli seks suçlusu yaftası yapıştırılan küçücük çocukları, cinsel içerikli kısa mesaj paylaşmaktan çocuk pornocusu diye hapse atılan ergenleri kapsıyor. Seks suçlusu olmak çoğu zaman yanlış yerde veya yanlış zamanda yakalanmak, yanlış sınıf ya da ırkın mensubu olmak, hayatlarımızdan geçmekte olan bir ahlak vesvesesine ters düşmek talihsizliğinden ibaret.”

Seks ve Ceza

Eric Berkowitz

Yatak odasından mahkeme salonuna seks hukukunun hayret verici tarihi…

Kraliyet metresleri, eşcinsel at arabası yarışçıları, Ortaçağ travestileri, cadılar, keçi seviciler, rahibe fahişeler ve Londralı kiralık oğlanlar gibi aykırı oyuncuların renklendirdiği seks tarihinde bir çağ ve toplumda hoşgörülen davranışlar bir ötekinde en ağır şekilde cezalandırıldı. Ancak seks dürtüsü antik çağlardan beri kendini dizginlemeye çalışan her türlü girişime karşı koydu. Seks ve Ceza, dört bin yıllık cinsellik, din ve mülkiyet üçgeninin açılarının çok da değişmediğini gösteriyor bizlere.

“Elbette tecavüz, zina, ensest ve seks hukuku alanına giren diğer tüm meseleler insanlığın varoluşundan beri vuku bulmuştur. Değişen tek şey, insanların birbirlerinin bedenlerini kontrol etmek için kullandıkları yöntemler ve bu yöntemleri kullanma gerekçeleridir.”

Eric Berkowitz Antik Mezopotamya’da zina yapan bir kadının kazığa oturtulmasından başlayıp 1895’te Oscar Wilde’ın “büyük ahlaksızlık” suçuyla hapis cezası aldığı döneme kadarki seks hukukunun uzun tarihini gözler önüne seriyor.

Seks ve Ceza, mahkeme tutanaklarıyla tarihi belgelerde yer alan gerçek insanların hayatlarından yola çıkarak insanlık tarihine ayna tutarken, insan ruhunun karanlık taraflarını ortaya çıkarıyor. Berkowitz zaman zaman tüyler ürperten, zaman zaman hayal gücünü zorlayan bir yolculuğa davet ediyor okurları.

Seksin Doğası

Dr. Carin Bondar

“Seks dostlukla mı ilgilidir? Aşkla mı? Tutkuyla mı? Üremeyle mi? Cevap, çok sayıda biyolojik ve ekolojik unsura bağlı olarak bunların hepsi ya da hiçbiri olabilir. Emin olabileceğimiz tek bir konu varsa o da seksin dünya üzerindeki her canlının varoluşu için elzem olduğudur. İnsanlar için seks rahatlama, eğlence, gıda ve yaşam demektir.”

Dr. Carin Bondar

Biyolog ve başarılı bir doğa belgeseli programcısı Dr. Carin Bondar, hayvanlar âleminde gözlemlenen çeşitli cinsel davranışları ele aldığı bu çalışmasında primatlardan balinalara, çakallardan salyangozlara, ötücü kuşlardan yırtıcılara hayvanların üreme döngülerinde insanların cinsel yaşamını renksiz gösteren ve onunla şaşırtıcı paralellikler taşıyan pek çok detayı bulabileceğimiz ansiklopedik bir gezintiye çıkarıyor okuru.

Seksin Doğası doğada eşleşebilecek partner bulmak, başarıyla çiftleşebilmek ve sonucunda dünyaya gelecek yavruları büyütebilmek için ne mücadeleler verildiğini ve bize bugün garip gelen pek çok detayın aslında ne kadar doğal olduğunu görme fırsatı veriyor.

“Dostlarım, dışarıda acımasız bir dünya var. Hazırsanız acımasız olduğu kadar iç gıdıklayan, heyecan veren, korku uyandıran, mide bulandıran, aynı zamanda çekici ve akıl almaz bu dünyaya, Seksin Doğası’na giriş yapıyoruz.”

Devamını Göster
₺871.00
Cinsellik Üzerine (3 kitap)

Bir metrik doğurmak için önce bir iç çarpım tanımlayalım. x=(x1,x2,x3),y=(y1,y2,y3)∈R−13x=(x_1,x_2,x_3),y=(y_1,y_2,y_3)∈ℝ_{-1}^3 verilsin. Bu uzayda iç çarpımı =x_1y_1+x_2y_2-x_3y_3"><x,y>=x1y1+x2y2−x3y3<x,y>=x_1y_1+x_2y_2-x_3y_3 olarak tanımlayalım. Tabii bunun iç çarpım olduğunu göstermeyi okuyucuya ödev olarak bırakıyoruz. Normu da |">∥x∥2=∣<x,x>∣\Vert x \Vert^2 = |<x,x>| ve metriği de d(x,y)=∥x−y∥d(x,y)=\Vert x-y \Vert olarak tanımlıyoruz. Burada mutlak değerleri koymamızın sebebi artık pozitif tanımlı bir iç çarpımımız yok (bir elemanın normunun negatif olmasını beklemediğimizden dolayı). Pozitif tanımlı bir iç çarpıma sahip olmaması bu uzayı esneten bir etken. Elemanlarının kendileriyle iç çarpımları negatif hatta sıfır olabiliyor hem de elemanın kendisi sıfır olmadan. Bu kavram karmaşasından dolayı yeni yeni eleman tipi tanımları yapılabiliyor.

Uzaysal, Zamansal ve Işıksal Kavramları

Lorentz-Minkowski uzayında tanımlanan iç çarpımdan dolayı Öklid uzayındaki gibi tek tip bir eleman yok. Uzaysal, zamansal ve ışıksal olmak üzere 3 farklı tip var.

  1. >0"><x,x>>0<x,x> >0 ise xx elemanı uzaysaldır.
  2. <0"><x,x><0<x,x> <0 ise xx elemanı zamansaldır.
  3. x≠0x\neq0 iken =0"><x,x>=0<x,x>=0 ise x elemanı ışıksaldır.
Lorentz-Minkowski uzayı
Lorentz-Minkowski uzayı
Research Gate

Bu üç tip eleman sınıfı bizim Lorentz-Minkowski uzayını üç bağımsız bölgeye ayırmamızı sağlar, tıpkı Öklid uzayındaki gibi; ancak bir farkla, bu üç bölgede de uygulanan geometri birbirinden tamamen farklıdır. Örneğin ışıksal elemanlar arasında açı kavramı bulunamazken zamansal ve uzaysal bölgelerde elemanlar arasındaki açı hiperbolik fonksiyonlar ile belirlenir. Bir mega evren içerisinde birbirinden 3 farklı paralel evren düşünelim. Lorentz-Minkowski uzayı böyle çalışır.

Einstein bu uzayı kullanarak içinde yaşadığımız bu uzayda da 3 tip eleman olduğunu (ışıksal, zamansal, uzaysal) düşünerek ve zaman boyutunu da ekleyerek 3 uzaysal boyut+1 zamansal boyut kavramını ortaya atmıştır; bunu 3 boyutlu değil 4 boyutlu Lorentz-Minkowski uzayından esinlenerek yapmıştır (burada değişen bir şey yoktur ve tanımlar aynıdır). Işığı da ne zamansal ne uzaysal bir boyut olarak düşünmüştür. (Işıksal boyut gizemi hala tam olarak çözülememiş bir eleman olarak çözülmeyi beklemektedir.)

Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!

Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...

O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...

O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.

Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
Destek Ol
₺50/Aylık
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
32
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu Makale Sana Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Tebrikler! 5
  • Bilim Budur! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • İnanılmaz 1
  • Üzücü! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 02/04/2025 13:17:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8731

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Taşdemir, et al. Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir?. (18 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 2 Nisan 2025. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8731
Taşdemir, M., Özdil, A. Ş. (2020, May 18). Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved April 02, 2025. from https://evrimagaci.org/s/8731
M. Taşdemir, et al. “Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 18 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8731.
Taşdemir, Mert. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Bir Eksi Neyi Değiştirir ki? Lorentz-Minkowski Uzayı ile Öklid Uzayı Arasındaki Fark Nedir?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, May 18, 2020. https://evrimagaci.org/s/8731.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close