Bel Fıtığı Nedir? Spinal Disk Hernisi Neden Oluşur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Disk hernisi ("omurga fıtığı" veya "omur fıtığı"), genellikle omurgaya aşırı yüklenme ya da travma nedeniyle omurlar arasındaki yastıklama ve bağ dokusunun yaralanmasıdır. Sırt ağrısı, vücudun farklı bölgelerinde ağrı veya duyum ve fiziksel sakatlık ile sonuçlanabilir. Birazdan daha detaylıca göstereceğimiz gibi bir omurilik diski, daha sert, kauçuksu bir dış halka içine yerleştirilmiş yumuşak, jöle benzeri bir merkeze (çekirdeğe) sahiptir ve çekirdeğin bir kısmı, halkada oluşan bir yırtık nedeniyle dışarı çıktığında, disk çıkıntısı (İng: "bulging") oluşur.

Omurga fıtığı sıklıkla, anulus fibrosus olarak bilinen dış halkanın yaşa bağlı dejenerasyonu ile ilişkilidir, ancak normalde travma veya kaldırma ya da bükme ve gerilme ile tetiklenir.^[1]Omur gövdelerinde, arka uzunlamasına olan bağın (ligaman) ön boyuna olan bağa göre göreceli darlığı nedeniyle, yırtılma neredeyse her zaman posterolateral, yani arka/yan taraflardadır.^[1] Disk halkasındaki bir yırtık, iltihaplanmaya neden olan kimyasalların salınmasına neden olabilir ve bu da sinir kökü sıkışması olmasa bile şiddetli ağrıya neden olabilir.

OrthoNeuro

Disk hernisi normalde, anulus fibrosusun en dış katmanlarının hala sağlam olduğu, ancak disk basınç altındayken şişebildiği, önceden var olan bir disk çıkıntısının daha ileri bir gelişimidir. Herniasyonun aksine, merkezi kısmın hiçbiri dış katmanların ötesine geçmez. Çoğu küçük herni birkaç hafta içinde iyileşir. Disk hernisi, çıkıntı, şişkinlik veya disk yırtılması ile ilişkili ağrı için anti-inflamatuar tedaviler genellikle etkilidir. Şiddetli herniler kendiliğinden iyileşmeyebilir ve ameliyat gerektirebilir.

Herniasyonun Aşamaları

Herniasyonun 4 aşaması vardır:

1. Dejenere disk
2. Prolapse disk
3. Rüptüre disk
4. Sekestre disk

Aşama 1 ve 2 tamamlanmamış ya da eksik olarak adlandırılırken, 3 ve 4 tam herni olarak tanımlanır. Herniasyondan kaynaklanan ağrı, nörolojik defisit anlamına gelen bir radikülopati ile birleştirilebilir. Nörolojik defisit, karıncalanma, uyuşma gibi duyusal değişiklikleri ve(ya) zayıflık ya da refleks kaybı gibi motor değişiklikleri içerebilir. Bu değişikliklere, iç disk malzemesinden gelen basınçla oluşturulan sinir sıkışması neden olur.

Kore Chiropractic & Wellness

Anatomi

Fıtığı anlamak için omurga ve omur anatomisini biraz tanımakta fayda var: Omurganız, vücudunuzun merkezi destek yapısıdır; kas-iskelet sisteminizin farklı kısımlarını birbirine bağlar; oturmanıza, ayakta durmanıza, yürümenize, bükülmenize ve eğilmenize yardımcı olur. Omurları yastıklayan diskler, yaş veya yaralanma ile sıkışarak disk herniasyonuna (fıtık) neden olabilir. Egzersizler, omurgayı destekleyen çekirdek kasları güçlendirebilir ve sırt yaralanmalarını ve sırt ağrısını önleyebilir.

Omurganın Ana Bölümleri

Sağlıklı bir omurganın S şeklini oluşturan üç doğal eğrisi (servikal, torasik ve lomber) vardır. Bu eğriler, ağırlığın eşit dağılımına ve hareket esnekliğine izin vererek, vücudunuzdaki şokları emer ve omurganızı yaralanmalara karşı korur:

1. Servikal (boyun): Omurganın üst kısmında yedi omur bulunur (C1 - C7). Bu boyun omurları, başınızı döndürmenize, eğmenize ve sallamanıza izin verir. Servikal omurga; lordotik eğri adı verilen, içe doğru bir C şekli yapar.
2. Torasik (orta sırt): Omurganın göğüs veya torasik kısmında 12 omur bulunur (T1 - T12). Kaburgalarınız torasik omurgaya yapışır. Omurganın bu bölümü, kifotik eğri adı verilen geriye doğru, bir C şekli oluşturmak için hafifçe bükülür.
3. Lomber (bel): Beş omur (L1 - L5), omurganın alt kısmını oluşturur. Lomber omurganız, omurganın üst kısımlarını destekler. Pelvise bağlanır ve vücudunuzun ağırlığının çoğunu ve ayrıca kaldırma ve taşıma stresini taşır. Lomber omurgada birçok sırt problemi ortaya çıkar. Lomber omurga, C şeklinde bir lordotik eğri oluşturmak için, içe doğru bükülür.
4. Sakrum: Bu üçgen şeklindeki kemik kalçalara bağlanır. Beş sakral omur (S1 - S5), bebek anne karnında gelişirken birleşir, yani hareket etmezler. Sakrum ve kalça kemikleri, pelvik kuşak adı verilen bir halka oluşturur.
5. Kuyruk Sokumu: Dört kaynaşmış omur, omurganın alt kısmında bulunan bu küçük kemik parçasını oluşturur. Pelvik taban kasları ve bağları kuyruk sokumuna yapışır.

Cleveland Clinic

Omurganın Ara Bölümleri

• Omur: Omurga, omurilik kanalını oluşturan 33 yığılmış omurdan oluşur. Omurilik kanalı, omuriliği ve sinirleri barındıran ve onları yaralanmalardan koruyan bir tüneldir. Çoğu omur, hareketleri sayesinde bir dizi harekete izin verir. En alttaki omurlarsa (sakrum ve kuyruk sokumu) birbirine kaynaşmıştır ve hareket etmezler.
• Faset Eklemler: Bu omurga eklemleri, omurların birbirine kaymasına izin veren kıkırdağa (kaygan bir bağ dokusu) sahiptir. Faset eklemler, bükülmenize ve dönmenize izin verir ve esneklik ve stabilite sağlar. Bu eklemler artrit geliştirebilir ve sırt ağrısına veya boyun ağrısına neden olabilir.
• Omurlar Arası Diskler: Bu düz, yuvarlak "yastık"lar, omurların arasına oturur ve omurganın amortisörleri gibi davranır. Her disk, esnek bir dış halka (halka) ile çevrili yumuşak, jel benzeri bir merkeze (nükleus pulposus) sahiptir. Omurlararası diskler sabit basınç altındadır. Fıtıklı, ynai hernie olmuş bir disk, çekirdeğin jel maddesinin bir kısmının dışarı sızmasına izin vererek yırtılabilir. Disk hernisi ("şişkin diskler", "disk kayması" veya "yırtılmış diskler" olarak da adlandırılır) ağrılı olabilir.
• Annulus Fibrosus: Bu, diskin sert, esnek dış halkasıdır.
• Nucleus Pulposus: Bu, diskin yumuşak, jöle benzeri merkezidir.

Ortho Info

• Omurilik ve Sinirler: Omurilik, omurilik kanalından geçen bir sinir sütunudur. Kordon, kafatasından alt sırta kadar uzanır. Otuz bir çift sinir, vertebral açıklıklardan (nöral foramenler) ayrılır. Bu sinirler beyin ve kaslar arasında mesajlar taşır.
• Yumuşak Dokular: Ligamentler, omurgayı yerinde tutmak için omurları birbirine bağlar. Kaslar sırtı destekler ve hareket etmenize yardımcı olur. Tendonlar kasları kemiğe bağlar ve harekete yardımcı olur.

Belirti ve Semptomlar

Tipik olarak, fıtık semptomları vücudun sadece bir tarafında görülür. Hernie bir diskin semptomları, fıtığın konumuna ve ilgili yumuşak doku türlerine bağlı olarak değişebilir. Bunlar, yaralanan tek doku diskse çok az ağrı veya hiç ağrı olmamasından, şiddetli ve amansız boyun ağrısına veya hernie materyal tarafından tahriş olmuş veya etkilenmiş sinir köklerinin hizmet ettiği bölgelere yayılan bel ağrısına kadar değişebilir. Hastalar uyluklarda, dizlerde veya ayaklarda tanımlanamayan ağrılarla başvurdukları için, hernie olan diskler genelde hemen teşhis edilmez.

1. Servikal omurgadaki bir disk hernisi, boyun ve kollarınızda ağrıya neden olabilir. Şunları deneyimleyebilirsiniz:
2. Boynunuzu hareket ettirirken ağrı,
3. Omuz bıçağının yanında ağrı,
4. Koldan aşağı, parmaklara doğru uzanan ağrı,
5. Omuz, dirsek, önkol veya parmaklarda uyuşma.
6. Lomber omurgadaki bir disk hernisi, sırt ve bacaklarda ağrıya neden olabilir. Genellikle siyatik olarak adlandırılır; bunun nedeni, diskin bacağınızdan aşağı inen siyatik siniri itmesidir. Belirtiler şunları içerebilir:
7. Bacakta, kalçada veya kalçada ağrı veya bu alanlarda uyuşukluk,
8. Baldırın arkasında veya ayak tabanında ağrı veya uyuşma,
9. Tek bacakta güçsüzlük.
10. Torasik omurgada, omuriliğin çevresinde çok az ekstra boşluk vardır. Bu bölgede oluşan bir disk hernisi son derece ciddi olabilir. Bazı durumlarda bu bölgede oluşan hernisin ilk belirtisi bel altı felçtir. Neyse ki, torasik omurgada disk hernisi, lomber omurgadaki kadar yaygın değildir.

Semptomların ne kadar kötü olduğu, diskin ne kadarının sinire baskı yaptığına bağlıdır. Hernie bir diskten kaynaklanan ağrı, aktif hareket ettiğinizde genellikle daha kötüdür ve dinlenirken iyileşir. Öksürme, hapşırma, oturma, araba kullanma ve öne eğilme ağrıyı daha da kötüleştirebilir; çünkü bu hareketler, sinire daha da fazla baskı yapar. Ağrılı disk fıtığı olan kişiler genellikle ağrıyı azaltmak için pozisyon değiştirmeye çalışırlar.

Tipik olarak, semptomlar vücudun sadece bir tarafında görülür; ancak bir fıtık çok büyükse ve omurilik veya cauda equina içindeki her iki taraftaki sinirlere baskı yaparsa, vücudun her iki tarafı da etkilenebilir ve bu tür fıtıklar genellikle ciddi sonuçlar doğurabilir. Cauda equina sıkışması, kalıcı sinir hasarına veya felce neden olabilir; bu da bağırsak ve mesane kontrolünün kaybı ve cinsel işlev bozukluğu ile sonuçlanabilir. Bu bozukluğa Kauda Ekuina Sendromu denir.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Hernie bir disk, çoğunlukla omurgadaki doğal, yaşa bağlı aşınma ve yıpranmanın sonucudur ve disk dejenerasyonu olarak adlandırılır. Çocuklarda ve genç yetişkinlerde diskler, yüksek su içeriğine sahiptir. İnsanlar yaşlandıkça disklerdeki su içeriği azalır ve diskler daha az esnek hale gelir. Diskler küçülmeye başlar ve omurlar arasındaki boşluklar daralır. Bu normal yaşlanma süreci, diskleri şişme, yırtılma gibi durumlara yatkın hale getirir. Yaşlanma harici riskleri arttırabilecek diğer faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

• Ağır nesneleri kaldırmak,
• Aşırı kilo,
• Hareketsiz bir yaşam tarzı,
• Sigara,
• Uzun süreler aynı pozisyonda oturmak.

Örneğin ayakta dururken veya uzanırken olduğu gibi omurga düz olduğunda, iç basınç disklerin tüm kısımlarında eşitlenir. Bir şeyleri kaldırmak üzere çöktüğünüzde veya eğildiğinizde, disk üzerindeki iç basınç 1,2 bar'dan (17 psi) 21 bar'ın (300 psi) üzerine çıkabilir. Disk içeriğinin omurilik kanalına doğru çıkıntı yapması (İng: "prolapse disk") sıklıkla, oturma veya öne eğilme sırasında diskin ön mide tarafı sıkıştırıldığında ve içeriği (Lat: "nucleus pulposus") sıkıca gerilmiş ve inceltilmiş zara karşı bastırıldığında meydana gelir. Gerilme ve artan iç basınçtan kaynaklanan zarın incelmesinin birleşimi, çevreleyen zarın yırtılmasına ("rüptüre disk") neden olabilir. Diskin jöle benzeri içeriği daha sonra omurilik kanalına geçerek, omurilik sinirlerine baskı yaparak yoğun ve potansiyel olarak sakatlayıcı ağrı ve diğer semptomlara neden olabilir.

Enflamasyon (Yangı, İltihap)

Disk hernisinden kaynaklanan sırt ağrısının her zaman yalnızca omurilik veya sinir köklerinin sıkışmasına bağlı olmadığı, ayrıca kimyasal inflamasyondan da kaynaklanabileceği giderek daha fazla kabul edilmektedir.^{[2], [3], [4]} Sırt ağrısında spesifik bir inflamatuar aracıya işaret eden kanıtlar vardır: tümör nekroz faktörü alfa (TNF) olarak adlandırılan inflamatuar bir molekül, yalnızca hernie bir disk tarafından değil, aynı zamanda faset eklemleri tarafından disk yırtılması durumlarında ve spinal stenozda da salınır. Ağrı ve iltihaplanmaya neden olmasının yanı sıra TNF, disk dejenerasyonuna katkıda bulunabilir.^[5]

Teşhis Yöntemleri

Hastanın Tıbbi Geçmişi ve Fiziki Muayene

Spinal disk hernisi teşhisi, bir uygulayıcı tarafından hastanın tıbbi öyküsü ve semptomları temelinde ve fizik muayene ile yapılır. Bir değerlendirme sırasında, örneğin spondilolistezis, dejenerasyon, tümörler, metastazlar ve yer kaplayan lezyonlar gibi benzer semptomlara sahip diğer olası nedenleri doğrulamak veya ekarte etmek ve ayrıca potansiyel tedavi seçeneklerinin etkinliğini değerlendirmek için testler yapılabilir.

Fizik muayenede, zayıflıklara ve duyu bozukluklarına ve bunların miyotom ve dermatomal dağılımına özellikle dikkat edilmelidir. Muayene eden kişi bu noktada omurilik disfonksiyonunun herhangi bir belirtisine de dikkat etmelidir.

Omurgada hernie olan disklerin karakteristik bulguları vardır. Hasta muhtemelen, genellikle kaldırma veya bükülme nedeniyle tetikleyici bir yaralanmayı hatırlayacaktır. Ayrıca ağrı, "keskin" veya "yanıcı" olarak tanımlanabilir. Sıkıştırılmış sinir kökünün dağılımında genellikle ağrının radyasyonu vardır. Uyuşma ve karıncalanmanın yanı sıra sinir kökü yolu boyunca duyu azalması da meydana gelebilir. Daha ciddi vakalarda, ayakta dururken zayıflık veya dengesizlik hissi onaylanabilir.

Intradural (Omurilik) Disk Hernisi

İntradural disk hernisi, %0.2-2.2 insidansı ile nadir görülen bir disk hernisi şeklidir. Ameliyat öncesi görüntüleme tanı için yardımcı olabilir, ancak doğrulama için ameliyat sırasındaki bulgular gereklidir.

Servikal (Boyuna Ait) Disk Hernisi

Hastanın Tıbbi Geçmişi

Servikal omurgada bulunan C6-7 omurları, çoğunlukla radikülopati olmak üzere semptomlara neden olan en yaygın herniasyon diskidir. Bu hastalarda tıbbi öykü, başlıca şikayeti, semptomların başlangıcını, ağrının nerede başlayıp yayıldığını ve geçmiş tedavilerin olup olmadığını içermelidir.^[6]

Fiziki Muayene

Fizik muayenede, zayıflıklara ve duyu bozukluklarına ve bunların miyotom ve dermatomal dağılımına özellikle dikkat edilmelidir. Muayene eden kişi bu noktada omurilik disfonksiyonunun herhangi bir belirtisine de dikkat etmelidir.

Servikal omurgadaki hernie bir disk tarafından basıya bağlı soliter sinir lezyonunun tipik bulguları şunlardır:

• C5 Sinir: Boyun, omuz ve skapula ağrısı, lateral kol uyuşması ve omuz abdüksiyonu, dış rotasyon, dirsek fleksiyonu ve önkol supinasyonu sırasında güçsüzlük. Etkilenen refleksler biceps ve brakiyoradialis'tir
• C6 Sinir: Boyun, omuz, kürek kemiği ve yan kol, önkol ve el ağrısı ile birlikte yan önkol, başparmak ve işaret parmağı uyuşması. Omuz abdüksiyonu, dış rotasyon, dirsek fleksiyonu ve önkol supinasyonu ve pronasyonu sırasında güçsüzlük yaygındır. Etkilenen refleksler biceps ve brakiyoradialis'tir.
• C7 Sinir: Boyun, omuz, orta parmak ağrıları ile işaret, orta parmak ve avuç içi uyuşmaları standarttır. Dirsek ve bilekte güçsüzlük yaygındır, radyal ekstansiyon sırasında güçsüzlük, önkol pronasyonu ve bilek fleksiyonu oluşabilir. Etkilenen refleks trisepstir.
• C8 Sinir: Boyun, omuz ve medial önkol ağrısı, medial önkol ve medial elde uyuşma. Parmak ekstansiyonu, bilek (ulnar) ekstansiyonu, distal parmak fleksiyonu, distal başparmak fleksiyonu ile birlikte ekstansiyon, abdüksiyon ve adduksiyon sırasında güçsüzlük yaygındır. Hiçbir refleks etkilenmez.
• T1 Sinir: Ağrı boyun, orta kol ve önkolda sık görülürken, uyuşma ön kol ve ön kolda yaygındır. Başparmak abdüksiyonu, distal başparmak fleksiyonu ve parmak abdüksiyonu ve adduksiyon sırasında zayıflık oluşabilir. Hiçbir refleks etkilenmez.

Lomber (Bele Ait) Disk Hernisi

Hastanın Tıbbi Geçmişi

Lomber omurgada, hernie bir disk belirli bir miyotomla sınırlı duyusal ve motor anormallikler dahil semptomlarla ortaya çıkabilir. Bu hastalarda tıbbi öykü, başlıca şikayetleri, semptomların başlangıcını, ağrının başladığı ve yayıldığı yeri, geçmiş tedavilerin olup olmadığını içermelidir.

Fiziki Muayene

Dikkatli bir nörolojik muayene, kompresyon seviyesinin lokalize edilmesine yardımcı olabilir. Farklı seviyelerle ilişkili duyu kaybı, güçsüzlük, ağrı yeri ve refleks kaybı aşağıda açıklanmıştır.

Lomber omurgada hernie bir disk tarafından basıya bağlı soliter sinir lezyonunun tipik bulguları şunlardır:

• L1 Sinir: Kasık bölgesinde ağrı ve duyu kaybı yaygındır. Kalça fleksiyon zayıflığı nadirdir ve hiçbir gerilme refleksi etkilenmez.
• L2-L3-L4 Sinirleri: Uyluğun ön kısmına ve alt bacağın iç kısmına yayılan sırt ağrısı; ön uylukta ve bazen medial alt bacakta duyu kaybı; kalça fleksiyonu ve adduksiyon zayıflığı, diz ekstansiyon zayıflığı; azalmış patellar refleks görülür.
• L5 Sinir: Sırt, kalçaya yayılan, yanal uyluk, yanal baldır ve sırt ayağı, ayak başparmağı; lateral baldırda, ayağın dorsumunda, birinci ve ikinci parmak arasındaki ağ boşluğunda duyu kaybı; kalça abdüksiyonu, diz fleksiyonu, ayak dorsifleksiyonu, parmak ekstansiyonu ve fleksiyonu, ayak inversiyonu ve eversiyonunda güçsüzlük; azalmış semitendinosus/semimembranosus refleksi görülür.
• S1 Sinir: Sırt, kalçaya yayılan, yan veya arka uyluk, baldır arkası, yan veya ayak plantar; ayağın baldır arkası, lateral veya plantar yüzünde duyu kaybı; kalça ekstansiyonunda zayıflık, diz fleksiyonu, ayağın plantar fleksiyonu; Aşil tendonu; Medial kalça, perineal ve perianal bölge; üriner ve fekal inkontinansın yanı sıra cinsel işlev bozukluğu ile zayıflık minimal olabilir.
• S2-S4 Sinirleri: Bacağın veya perinenin arka yüzüne yayılan sakral veya kalça ağrısı; medial kalça, perineal ve perianal bölgede duyusal eksiklik; bulbokavernöz refleks yokluğu, perianal refleks görülür.

Düz Bacak Kaldırma Testi

Düz bacak kaldırma genellikle lomber bölgedeki olası disk herniasyonu için bir ön test olarak kullanılır. Bir varyasyon, hasta otururken bacağını kaldırmaktır.^[7] Ancak bu, testin duyarlılığını azaltır.^[8] 2010'da yayınlanan bir makale, düz bacak kaldırma testinin, tendon reflekslerinin yokluğu veya kas zayıflığı dahil olmak üzere bireysel tanı testlerinden izole yapıldığında çok da doğru sonuç vermediğini göstermiştir.^[9]

Agora Bilim Pazarı

Dünya Küresi: Pembe, 20 cm, Işıklı

Çocuklarımızın odalarını süsleyen “Işıklı Pembe Dünyam Küre” hem bir eğitim materyali hemde şık bir aksesuar olarak kullanabilirsiniz.

• Harita Türü: Çocuklar İçin Siyasal
• Çap: 20 santimetre
• Işık Durumu: Işıklı

Devamını Göster

₺632.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Omurga Görüntüleme

• X-ray Görüntüleme: Geleneksel düz röntgenlerin diskler, kaslar ve sinirler gibi yumuşak dokuları görüntüleme yetenekleri sınırlıdır; ancak yine de tümörler, enfeksiyonlar, kırıklar vb. gibi diğer olasılıkları doğrulamak veya dışlamak için kullanılırlar. Sınırlamalarına rağmen, X-ışınları, hernie bir diskin varlığı şüphesini doğrulamada nispeten ucuz bir yöntem olarak görülebilir. Bir şüphe bu şekilde güçlendirilirse, nihai doğrulamayı sağlamak için başka yöntemler kullanılabilir.
• Bilgisayarlı Tomografi Taraması (BT): Omurganın kemik yapılarını incelemek için en hassas görüntüleme yöntemidir. BT görüntüleme, kalsifiye hernie disklerin veya kemik kaybı veya yıkımıyla sonuçlanabilecek herhangi bir patolojik sürecin değerlendirilmesine olanak tanır. Sinir köklerinin görüntülenmesi için yetersiz olduğundan radikülopati tanılarında uygun değildir.^[10]
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Şüpheli bir lomber disk hernisini doğrulamak için altın standarttır. %97'lik bir tanı doğruluğu ile ve yumuşak doku görselleştirmedeki önemli yeteneği nedeniyle hernie bir diski görselleştirmek için en hassas çalışmadır. MRI ayrıca diğer görüntüleme modalitelerinden daha yüksek gözlemciler arası güvenilirliğe sahiptir. Postoperatif lomber radikülopatileri değerlendirirken, aksi kontrendike olmadıkça, MRI'ın kontrastla yapılması tavsiye edilir. MRI, lomber disk hernisinin inflamatuar, malign veya inflamatuar etiyolojilerini ayırt etmede BT'den daha etkilidir. Hasta önemli ağrı, nörolojik motor defisit ve kauda ekina sendromu gibi göreceli belirtiler gösterdiğinde, değerlendirmenin nispeten erken döneminde (<8 hafta) endikedir.
• Difüzyon Tensör Görüntüleme, sinir kökündeki mikroyapısal değişiklikleri tespit etmek için kullanılan bir MRI dizisi türüdür. Bel fıtığının sinir köküne bası sonrası meydana gelen değişiklikleri anlamada faydalı olabilir ve cerrahi müdahale gerektiren hastaları ayırt etmede yardımcı olabilir. Lomber disk herniasyonu nedeniyle yüksek radikülopati şüphesi olan, ancak MRI tarafması şüpheli veya negatif olan hastalarda, sinir iletim çalışmaları endikedir.^[10] T2 ağırlıklı görüntüler, spinal kanaldaki çıkıntılı disk materyalinin net bir şekilde görüntülenmesini sağlar.
• Miyelografi: Kontrast maddenin çevredeki beyin omurilik sıvısı boşluklarına enjeksiyonunu takiben spinal kanalın röntgeni kontrast maddenin yer değiştirmesini ortaya çıkaracaktır. Disk hernileri, tümörler veya kemik çıkıntıları gibi omurilik veya sinirler üzerinde baskıya neden olabilecek yapıların varlığını gösterebilir. Miyelografi, yabancı maddelerin enjeksiyonunu içerdiğinden, artık çoğu hasta için MRI taramaları tercih edilmektedir. Miyelogramlar, özellikle BT taraması ile birleştirildiğinde, hala yer kaplayan lezyonların mükemmel ana hatlarını sağlar. BT miyelografi, MRI için kontrendikasyonları olan hastalarda hernie diskleri görselleştirmek için tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Ancak, invaziv olması nedeniyle, eğitimli bir radyologun yardımına ihtiyaç vardır. Miyelografi, omurilik sonrası baş ağrısı, meningeal enfeksiyon ve radyasyona maruz kalma gibi risklerle ilişkilidir. Çok dedektörlü BT taramasındaki son gelişmeler, tanısal düzeyini neredeyse MRI'ya eşit hale getirmiştir.^[10]
• Transkraniyal Manyetik Simülasyon (TMS): Miyelopatinin varlığı ve şiddeti, bir nöral uyarının piramidal yolları geçmesi için gereken süreyi ölçen, serebral korteksten başlayıp servikal, torasik veya lomber omuriliğin ön boynuz hücrelerinde biten bir nörofizyolojik yöntem olan transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) aracılığıyla değerlendirilebilir. Bu ölçüme, merkezi iletim süresi denir. TMS, doktorlara şu konularda yardımcı olabilir:
• Miyelopatinin var olup olmadığı belirlenebilir.
• Miyelopatinin bulunduğu omuriliğin seviyesini belirlenebilir (bu, iki veya daha fazla servikal disk hernisi olan hastalarda olduğu gibi, klinik semptom ve bulgulardan ikiden fazla lezyonun sorumlu olabileceği durumlarda özellikle yararlıdır).^[11]
• Servikal omurga cerrahisinden önce ve sonra miyelopatinin zamanla ilerlemesini değerlendirilebilir.
• Piramidal sistem hasarının farklı nedenlerinin ayırıcı tanısında da yardımcı olabilir.^[12]

Sinir Testleri

Elektromiyogramlar ve sinir iletim çalışmaları, elektriksel uyarıların sinir dokusu boyunca ne kadar iyi hareket ettiğini ölçer. Bu, sinir hasarının yerini belirlemeye yardımcı olabilir.

• Sinir iletim çalışmaları: Bu test, cildinize yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla elektriksel sinir uyarılarını ve kaslarınızdaki ve sinirlerinizdeki işleyişi ölçer. Çalışma, sinirden küçük bir akım geçtiğinde sinir sinyallerinizdeki elektriksel uyarıları ölçer.
• Elektromiyografi (EMG): Bir EMG sırasında doktorunuz, cildinizden çeşitli kaslara bir iğne elektrotu sokar. Test, kaslarınızın kasılmış hâldeyken ve dinlenirken elektriksel aktivitesini değerlendirir.

Ayırıcı Tanı

Spinal disk hernisi için ayırıcı tanılar şunları içerir:

• Diskal kist,
• Mekanik sırt ağrısı,
• Dejenratif spinal stenoz,
• Epidural apse,
• Epidural hematom,
• Metastaz,
• Diyabetik amiyotrofi,
• Nörinom,
• Osteofitler,
• Kauda Eukina sendromu,
• Sinovyal kist.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Konservatif Tedaviler

Disk hernisine bağlı akut servikal ve lomber radikülopatiler öncelikle cerrahi olmayan tedavilerle tedavi edilir. Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, kısaca NSAID'ler ve fizik tedavi birinci basamak tedavi yöntemleridir. Semptomların ilk başlangıcında fizik tedavi önerilmez. Çoğu disk hernisi vakası, semptomların başlamasından birkaç hafta sonra düzelir; bu nedenle semptomlar en az üç hafta sürene kadar fizik tedaviye başlanması önerilmez.

Konservatif tedavide başarısız olan veya nörolojik defisiti olan hastaların zamanında cerrahi konsültasyona ihtiyacı vardır.^{[13], [14], [15]}

Siklobenzaprin veya oral kortikosteroidler gibi kas gevşeticilerin kullanımına ilişkin sınırlı kanıt vardır.^[16] Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlara yanıt vermeyen şiddetli ağrı vakaları için opioid analjezikler garanti edilir. Ancak ilacın yan etki profili, risk ve yararları hasta ile tartışılmalı ve opioidler mümkün olan en kısa süre için reçete edilmelidir.

Translaminar epidural enjeksiyonlar ve seçici sinir kökü blokları, konservatif tedaviye yanıt vermeyen ve en az dört ila altı haftadır semptomları olan hastalar için ikinci basamak yöntemlerdir. Üç aydan uzun epidural enjeksiyonların etkinliğine dair sınırlı kanıt vardır, ancak tekrar enjeksiyonlar da sıklıkla düşünülür.^{[17], [18]}

İlaç Tedavisi

Reçetesiz İlaçlar

Analjezik OTC ilaçları ağrıyı azaltan ilaçlardır ve ağrıdan kurtulma sağlarlar. Asetaminofen, ağrıyı gidermeye yardımcı olabilen ancak iltihabı azaltmayan bir analjeziktir. NSAID'ler, inflamasyonu ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olmak için çalışır. Reçetesiz NSAID örnekleri arasında ibuprofen, naproksen sodyum ve aspirin bulunur. Doktorunuz reçeteli bir NSAID'e geçmeden önce, eşdeğer güçte reçetesiz bir ilaç önerebilir.

Reçeteli İlaçlar

• Steroid Olmayan Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAID): Doktorunuz boyun, sırt ve(ya) ilgili ekstremite ağrınızı (örneğin bacak ağrısı, siyatik) yönetmenize yardımcı olması için reçeteli bir NSAID ilacı önerebilir. Bu ilaçlar şunları içerir:
• Anaprox (naproxen)
• Celebrex (celecoxib)
• Daypro (oxaprozin)
• Feldene (prioxicam)
• Indocin (indomethacin)
• Mobic (meloxicam)
• Naprosyn (naproxen)
• Vimovo (naproxen/esomeprazole)
• Voltaren-XR (diclofenac)
• Opiyatlar: Akut ağrıyı (şiddetli, kısa süreli ağrı), epizodik veya kronik ağrıyı (6 ay veya daha uzun süren ağrı) yönetmeye yardımcı olmak için opioid ağrı kesici ilaçlar verilebilir. Bazen narkotik ilaçlar olarak adlandırılan opioidler, bağımlılık ve kötüye kullanım potansiyeli olan güçlü ilaçlardır. Siz ve reçete yazan doktorunuz, ilaç dozunun ve tedavi süresinin tedavi hedefinize ulaşmasına yardımcı olmak için birlikte çalışırsınız. Opiyat ilaç türleri şunları içerir:
• Duragesic (fentanil cilt bandı)
• Vicodin (hidrokon/asetaminofen)
• Dilaudid (hidromorfon)
• Demerol (meperidin)
• MS Contin (morfin)
• OxyContin (oksikodon)
• Ultram (tramadol)
• Kas Gevşeticiler: Eğer boyun kamçı yaralanması (whiplash) veya diğer spinal zorlanma gibi kas spazmlarınız varsa, doktorunuz bir kas gevşetici reçete edebilir. Bir kas gevşetici ağrıyı azaltabilir ve uyku kalitesini iyileştirebilir. Kas gevşetici ilaç türleri şunları içerir:
• Flexeril (siklobenzaprin)
• Robaxin (metokarbamol)
• Skelaxin (metaksalon)
• Antidepresanlar: Boyun veya sırt ağrısı ile yaşayan bazı insanlar, omurilik yaralanmaları veya sorunları ortaya çıkmadan önce depresyon geliştirir veya depresyona girerler. Fiziksel acının sonuçları, bir kişinin yaşam kalitesini değiştirebilir. İnsanlar birbirlerinden farklıdır, dolayısıyla bir kişinin ağrıyla nasıl başa çıktığı, bir diğerinin nasıl başa çıktığından farklı olabilir. Doktorunuz, kronik ağrının çok katmanlı etkileriyle daha iyi başa çıkmanıza yardımcı olacak bir antidepresan ilaç önerebilir. Bunlar farklı antidepresan ilaç türleridir:
• Trisiklik Antidepresanlar (TCA'lar): Elavil (amitriptilin), Anafranil (klomipramin), Norpramin (desipramin), Tofranil (imipramin), Pamelor (nortriptilin)
• Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI'lar): Prozac (fluoksetin), Celexa (sitalopram), Paxil (paroksetin), Lexapro (essitalopram), Zoloft (sertralin)
• Serotonin-Norepinefrin Geri Alım İnhibitörleri (SNRI'ler): Effexor (venlafaksin), Cymbalta (duloxetine) ve Pristiq (desvenlafaksin)
• Norepinefrin-Dopamin Geri Alım İnhibitörü (NDRI): Wellbutrin (bupropion)
• Kortizon Enjeksiyonları: Ağrınız ağızdan alınan ilaçlarla düzelmezse, doktorunuz omurilik sinirlerinin etrafındaki alana enjekte edilebilecek bir kortikosteroid önerebilir. Spinal görüntüleme iğneyi yönlendirmeye yardımcı olabilir.

Fizik Tedavi

Fizik tedavi genellikle fıtıklaşmış disk iyileşmesinde önemli bir rol oynar. Yöntemleri yalnızca anında ağrı kesici sağlamakla kalmaz, aynı zamanda daha fazla yaralanmayı önlemek için vücudunuzu nasıl koşullandıracağınızı da öğretir.

Çeşitli fizik tedavi teknikleri vardır. Vücudunuzu rahatlatan pasif tedaviler, derin doku masajı, sıcak ve soğuk terapi ve elektrik stimülasyonu içerir. Tedavi programınız genellikle pasif tedavilerle başlayacaktır. Ancak iyileşme süreciniz ilerledikçe, fizyoterapistiniz vücudunuzu güçlendiren ve daha fazla ağrıyı önleyen aktif tedavilere başlamanız için sizi yönlendirecektir.

Pasif Fizik Tedaviler

• Derin Doku Masajı: 100'den fazla masaj türü vardır, ancak fıtıklaşmış bir diskiniz varsa derin doku masajı ideal bir seçenektir. Derin kas gerginliğini ve etkilenen bölgedeki kas hareketini önleyen spazmları gidermek için basınç kullanılır.
• Sıcak ve Soğuk Terapi: Fizyoterapistiniz, kan akışını hızlandırmak için hedef bölgeye ısı uygulayabilir. Isı, uygulandığı bölgedeki kan damarlarını genişletir. Kan damarları genişledikçe, bölgeye daha fazla kan akar ve bu da, beraberinde ek oksijen ve besinleri getirir. Ek olarak, kasları, bağları ve tendonları gevşeterek, onları daha esnek hale getirir. Egzersiz sırasında, özellikle vücudunuzu zorladığınızda, dokularda mikro yırtılmalar olabilir. Soğuk uygulama, bu küçük mikro yırtıkların etkisini azaltmaya yardımcı olur. Kan damarlarını daraltarak, kan akışını azaltır. Bu da, bölgedeki oksijeni azaltarak, iltihaplanmaya neden olan kimyasallara doku tepkisini engellemeye yardımcı olur. Bunlara ek olarak, kas spazmlarını azaltır ve ağrı eşiğini arttırır.
• Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı (TESU): TESU makinesi, kaslarınızı uyarmak için bir elektrik akımı kullanır. Acı verici bir işlem değildir; cildinize bantlanan elektrotlar, sinir yolundaki önemli noktalara küçük bir elektrik akımı göndererek, kas spazmlarını azaltır.

BTL

• Traksiyon: Traksiyonun amacı, yerçekiminin omurga üzerindeki etkilerini azaltmaktır. Kemikleri nazikçe ayırarak disk herniasyonunu azaltmayı hedefler. Hem servikal hem de lomber omurgaya yönelik uygulanabilir.

Aktif Fizik Tedaviler

Aktif tedaviler esneklik, duruş, güç, core bölgesi stabilitesi ve eklem hareketlerine odaklanır. Optimal sonuçlara ulaşmak için bir egzersiz programı da reçete edilebilir. Bu sadece tekrarlayan ağrıyı azaltmakla kalmayacak, aynı zamanda genel sağlığınıza da fayda sağlayacaktır. Fizyoterapistiniz, spesifik teşhisinize ve sağlık geçmişinize dayalı bir program geliştirmek için sizinle birlikte çalışacaktır.

• Core Bölgesi Stabilitesi: Pek çok insan, güçlü bir çekirdeğin omurilik sağlığı için ne kadar önemli olduğunun farkında değildir. Core (karın) bölgesi kaslarınız, sırt kaslarınızın omurganızı desteklemesine yardımcı olur. Bu bölgedeki kaslar zayıf olduğunda, sırt kaslarınıza ekstra baskı uygular.
• Esneklik: Uygun germe ve esneklik tekniklerini öğrenmek sizi aerobik ve kuvvet egzersizlerine hazırlayacaktır. Esneklik, vücudunuzdaki katılığı/sertliği önleyerek daha kolay hareket etmenize yardımcı olur ve sakatlanmaları azaltır.
• Kas Güçlendirme: Kaslarınız, omurganız için harika bir destek sistemidir, bu yüzden güçlü kaslar, daha iyi bir destek sistemi anlamına gelir.

Fizyoterapistiniz, gelecekteki ağrıları önlemeye yardımcı olmak için sırtınızı koşullandırmanın ve güçlendirmenin yollarını size öğretecektir. Bu süreçte sırtınızı nasıl çalıştıracağınızı ve koruyacağınızı öğrenmeniz önemlidir, çünkü fizik tedaviniz bittikten sonra öğrendiklerinizi uygulamazsanız, uzun vadede istediğiniz sonuçları elde edemezsiniz. Omurga sağılığınıza gereken özeni göstererek, olası sırt ağrılarınızı önleyebilirsiniz.

Egzersizler

Disk herniasyonu birkaç farklı yönde ve 23 ayrı omurilik diskinden herhangi birinde meydana gelebilir. Bu nedenle, fizyoterapistinizin hazırlayacağı program sizin durumunuza özel olacaktır. Bununla birlikte, en sık yapılan egzersizlerden bazıları aşağıda listelenmiştir. Bu teknikler, duruş ve karın kaslarınızdaki gücü artırmaya ve omurilik sinirleriniz üzerindeki herhangi bir baskıyı gidermeye odaklanır.

Prone Pozisyonu

Bu egzersiz biraz bel ağrısına neden olabilir, ancak bacak semptomlarınızı daha da kötüleştirmemelidir.

Mobile Physiotherapy Clinic

1. Beş dakika boyunca yüzüstü yatarak başlayın. Bu egzersiz faydalıysa, bu pozisyon bacaklarınızdaki bazı semptomları hafifletmelidir,
2. Bu pozisyonda rahat hissettiğinizde, kendinizi dirsekleriniz üzerinde destekleyerek egzersizi ilerleterek, pozu beş dakikaya kadar tutmaya çalışın.

Dead Bug Egzersizi

24 Life

1. Dizleriniz bükülü ve ayaklarınız yerde olacak şekilde sırt üstü yatın,
2. Karın kaslarınızı kasın, böylece beliniz yere yaslansın,
3. Karnınızı sıkarak, bacaklarınızı yukarıdaki görseldeki gibi yerden kaldırın,
4. Sağ bacağınız ile sol kolunuzu ileri doğru uzatın ve çekin,
5. Sol bacağınız ile sağ kolunuzu ileri doğru uzatın ve çekin,
6. Bacaklarınız ve kollarınız arasında sırayla bu şekilde dönmeye devam edin,
7. Her gün 5 tekrardan oluşan 3 seti tamamlayın.

Ayakta Çekiş

Fitness Volt

1. Bir kapıya bir direnç bandı sabitleyin ve bandın her iki ucunu elinizde tutun,
2. Kollarınız yanınızda, kürek kemiklerinizi sıkarken iki elinizle bandı geriye doğru çekin,
3. Bu hareketi yaparken omuzlarınızı silkmeyin ve boynunuzu öne doğru uzatmamaya dikkat edin,
4. Her gün 10 tekrardan oluşan 3 set gerçekleştirin.

Bird Dog (Kuş-Köpek Hareketi)

Popsugar

1. Ellerinizin ve dizlerinizin üzerine çökün ve karın kaslarınızı sıkarak başlayın, böylece beliniz bir masa üstü gibi düz olsun,
2. Pelvisinizin eğilmesine izin vermeden, diğer bacağınızı arkanızda uzatırken bir kolunuzu da ileri doğru uzatın,
3. Başlangıç ​​pozisyonuna dönmeden önce bu pozisyonu 5-10 saniye korumaya çalışın,
4. Her gün 10 tekrardan oluşan 2 ya da 3 set tamamlamaya çalışın.

Cerrahi Tedaviler

Tüm acil olmayan omurga ameliyatlarında olduğu gibi, ameliyat düşünülmeden önce fizik tedavi, ağrı kesici ilaçlar, tercihen bir anti-inflamatuar veya korse gibi ameliyatsız tedavi denemesi yapılmalıdır. Konservatif tedavinin deneme süresi değişir, ancak genel süre altı haftadan altı aya kadardır. İlaçlar ve fizik tedavi gibi cerrahi olmayan tedavilerin semptomları hafifletmemesi durumunda, omurga cerrahisi önerilebilir. Cerrahi, yalnızca disk hernisi, skolyoz veya spinal stenoz gibi kesin ağrı kaynağının belirlenebildiği durumlarda düşünülür.

Omurga Cerrahisi Ne Zaman Önerilebilir?

Servikal sorunu olan hastaların çoğu, füzyon ve enstrümantasyon gibi omurga cerrahisine ihtiyaç duymaz. Doktorunuzun servikal omurga cerrahisini önermesinin nedenlerinden bazıları şunlar olabilir:

• Ameliyatsız tedaviler ağrı ve diğer semptomların giderilmesine yardımcı olmaz. Bu tedaviler arasında ilaç, spinal enjeksiyonlar ve fizik tedavi yer alır.
• Nörolojik semptomlar ilerleyicidir, kötüleşir ve kolları ve(ya) bacakları içerir. Bu semptomlar uyuşukluk, karıncalanma ve(ya) güçsüzlük içerir.
• Denge sorunları yaşıyor ve yürümekte zorlanıyor olabilirsiniz.
• Genel sağlığınız cerrahi tedaviye elverişlidir.

Hasta Seçiminin Önemi

Yapay diskler, tüm omurga bozukluklarını veya hastaları tedavi etmek için endike olmadığından, yetenekli bir omurga cerrahı tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Yapay bir disk sizin için iyi bir seçimse, cerrahınız implante edilecek cihazın türünü size açıklayacak; cihazın ve prosedürün yararları ve riskleri hakkında bilgi verecektir. Örneğin, mevcut tasarımlar, faset eklemler ve spinal kontur normal olduğunda servikal omurgada yalnızca tek bir seviyede kullanım için onaylanmıştır.

Yapay Disk İmplantı

Yapay diskler, dejeneratif disk hastalığı gibi omurga bozukluklarından zarar gören intervertebral disklerin yerini alacak şekilde tasarlanmıştır. Adından da anlaşılacağı gibi, yapay diskler boyun ve beldeki normal insan disklerine benzer.

Disk replasman cerrahisi, seçilmiş hastalarda spinal füzyona bir alternatif olarak kabul edilir. Spinal füzyon, iki veya daha fazla omur gövdesini kaynaştırır ya da kalıcı olarak birleştirir ve bu seviyedeki hareketi ortadan kaldırır. Yapay disk insan diskinin özelliklerini taklit ederek harekete izin verir. Teoride, disk değiştirme, hareket sırasında stresi paylaşarak diğer diskleri korur.

Birçok farklı yapay disk tasarımı vardır. İmplant bileşimi, sert (metal) ve yumuşak (metal olmayan) malzemeleri içerir:

• Metal gibi paslanmaz çelik,
• Polietilen gibi ametal,
• Ya da bunların kombinasyonu.

Yapay disk, cihazın tipine bağlı olarak tüm intervertebral diskin, yani halka fibrozisin, nükleus pulposusun ve genellikle uç plakaların yerini alır.

Intradiskal Elektrotermoplasti (Minimal İnvaziv Bel Ağrısı Tedavisi)

İntradiskal Elektrotermoplasti, lomber diskojenik ağrıyı veya şişkin bir bel diskinin neden olduğu ağrıyı tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir prosedürdür. Tedavi, şişkin bir intervertebral diskin neden olduğu sinir sıkışmasını ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Uygulama öncesi, tam olarak hangi diskin veya disklerin ağrıya neden olduğunu tespit etmek için diskografi yapılır. Diskografi sırasında, doktor durumunuzu değerlendirebilir ve bu prosedür için aday olup olmadığınızı belirleyebilir.

Intradiskal Elektrotermoplasti genellikle ayakta tedavi bazında gerçekleştirilir. İşlem sırasında sizi rahat ettirmek için sakinleştirici ve lokal anestezi verilir. Damaryoluyla enfeksiyonu önlemek için bir antibiyotik uygulanır. Cerrahınız floroskopik kılavuzluk (gerçek zamanlı röntgen) kullanarak, intervertebral diske bir kateter (esnek tüp) ve elektrot içeren içi boş bir iğne sokar. Kateter, diskin halka fibrozunu çevreler. Elektrot, hasarlı diskte büyüyen ve ağrıya neden olan küçük sinir liflerini yok etmek için yeterince ısıtılır. Isı aynı zamanda fissür adı verilen küçük yırtıkları veya çatlakları kapatır ve diski güçlendirmek için vücudun protein üretimini uyarır.

Komplikasyonlar nadirdir ve enfeksiyon, sinir hasarı veya disk hasarını içerebilir.

İşlemden sonra hayati belirtileriniz izlenir ve birkaç hafta boyunca giymeniz için size bir sırt desteği (veya korse) verilir. İşleminizden sonraki ilk birkaç gün dinlenmeli ve burkulma hareketlerinden veya ağır bir şey kaldırmaktan kaçınmalısınız. İyileşme zaman aldığından ağrı kesici genellikle hemen kullanılmaz. Prosedür uygulandıktan sonraki ilk birkaç gün hastaların artan ağrı yaşaması alışılmadık bir durum değildir. Doktorunuz gerektiğinde ağrı kesici ilaç yazacak veya önerecektir. İşlemden kısa bir süre sonra ağrıyı azaltmak, esnekliği artırmak ve güç oluşturmak için fizik tedaviye başlanır. Hafif esneme hareketleri ve yürüyüş teşvik edilirek, aktivite yavaş yavaş arttırılır.

Diskektomi

Diskektomi, omurganızdaki hernie bir diskin hasarlı kısmını çıkarmak için yapılan cerrahi bir prosedürdür. Hernie bir disk yakındaki sinirleri tahriş edebilir veya sıkıştırabilir. Diskektomi, kollarınıza veya bacaklarınıza yayılan ağrıyı tedavi etmek için en etkilidir. Prosedür, gerçek sırt ağrısı veya boyun ağrısını tedavi etmek için daha az faydalıdır. Sırt ağrısı veya boyun ağrısı olan çoğu insan, fizik tedavi gibi daha konservatif tedavilerle rahatlama bulur. Konservatif tedaviler işe yaramadıysa veya semptomlarınız kötüleşirse doktorunuz diskektomi önerebilir. Diskektomi yapmanın birkaç yolu vardır. Artık birçok cerrah, prosedürü görüntülemek için küçük insizyonlar ve küçük bir video kamera kullanan minimal invaziv diskektomiyi tercih etmektedir.

Nucleus Medical Media

Cerrahlar genellikle genel anestezi kullanarak diskektomi yaparlar, bu nedenle işlem sırasında baygınsınızdır. Hernie diske erişmek için küçük miktarlarda spinal kemik ve bağ çıkarılabilir. İdeal olarak, sadece siniri sıkıştıran disk parçası çıkarılır, bu da basıncı azaltır; ancak diskin çoğu sağlam bırakılır. Diskin tamamının çıkarılması gerekiyorsa, cerrahınızın boşluğu, ölen bir donörden veya kendi pelvisinizden alınan bir kemik parçası veya sentetik bir kemik ikamesi ile doldurması gerekebilir. Bitişik omurlar daha sonra metal donanım ile birlikte kaynaştırılır.

Ameliyattan sonra, sağlık ekibinin ameliyat ve anesteziden kaynaklanan komplikasyonları izlediği bir iyileşme odasına taşınırsınız. Ameliyat olduğunuz gün eve gidecek kadar sağlıklı olabilirsiniz, ancak hastanede kısa bir süre kalmak gerekli olabilir; özellikle önceden var olan ciddi bir tıbbi durumunuz varsa.

İşyerinizde yapmanız gereken kaldırma, yürüme ve oturma miktarına bağlı olarak, iki ila altı hafta içinde işinize dönebilirsiniz. Ağır kaldırma veya ağır makine çalıştırma içeren bir işiniz varsa, doktorunuz işe dönmeden önce altı ila sekiz hafta beklemenizi tavsiye edebilir.

Research Gate

Olası Riskler

Diskektomi güvenli bir prosedür olarak kabul edilir. Ancak herhangi bir ameliyatta olduğu gibi, diskektomi de komplikasyon riski taşır. Potansiyel komplikasyonlar şunları içerir:

• Kanama,
• Enfeksiyon,
• Omurilik sıvısı sızıntısı,
• Omurganın içinde ve çevresinde kan damarlarında veya sinirlerde yaralanma.

Endoskopik Diskektomi

Lomber disk hernisi için mikrodiskektomi ameliyatı geleneksel olarak iki inçlik bir kesi ile gerçekleştirilir. Disk boşluğuna erişmek için kasın çevredeki kemikten soyulması gerekir. Bu, bazı yerel kas hasarına neden olur ve iyileşmeyi uzatabilir. Bu tekniğin genel amacı, açık bir mikrodiskektomininkine oldukça benzer. Endoskopik diskektomi prosedürü, ciltte küçük bir delikten yerleştirilen küçük bir tüp aracılığıyla gerçekleştirilir. Sinirleri ve diski görselleştirmek için özel bir mikro video kamera veya bir mikroskop ve özel aydınlatma kullanılır. Disk malzemesinin çıkarılması özel mikro aletlerle gerçekleştirilir.

Bu prosedürün yararı, lokal travmanın azaltılmasında yatmaktadır. Spesifik olarak bu, kasların, bağların veya diğer yumuşak doku yapılarının hiçbirinin herhangi bir şekilde kesilmediği veya bozulmadığı anlamına gelir. Bu, ameliyattan sonra çok az ağrı ve büyük ölçüde iyileştirilmiş bir iyileşme oranı anlamına gelir. Bu teknik genellikle ayakta tedavi bazında yapılabilir. Birçok hasta sadece birkaç gün içinde işine dönebilir.

Bu teknik sadece belirli tipteki disk hernileri için uygundur; revizyon ameliyatları için uygun değildir.

Mikrodiskektomi

Mikrodekompresyon olarak da bilinen mikrodiskektomi, en yaygın minimal invaziv omurga cerrahisi prosedürlerinden biridir. Mikrodiskektominin temel amacı, sırt ağrınızı hafifletmek için sinirlerinizdeki baskıyı azaltmaktır.

Geleneksel olarak, diskektomiler açık bir teknik kullanılarak gerçekleştirilir. Cerrahınız, omurganızı görebilmesi için sırt kaslarınızın bir kısmını kesmek de dahil olmak üzere nispeten büyük bir kesi yapar. Bu teknik etkili olsa da, önemli kas hasarına neden olabilir ve iyileşme genellikle ağrılı ve yavaştır.

Mikrodiskektomiler, açık diskektomilerle aynı amaca sahiptir, intervertebral diskinizin sinirinize baskı uygulayan ve ağrıya neden olan kısmını çıkarmak. Bununla birlikte, diğer minimal invaziv prosedürlerde olduğu gibi, cerrahlar, sırt kaslarınızdaki yaralanmayı azaltmak için çok küçük kesikler yapmalarına izin veren özel aletler ve görselleştirme araçları kullanır. Başarılı bir mikrodiskektomi, geleneksel bir açık diskektominin başardığını, ancak daha hızlı, daha az ağrılı bir iyileşme ile gerçekleştirmelidir

Mikrodiskektomiden sonra birçok hastanın ağrıları önemli ölçüde azalıyor ve genellikle 2 haftadan kısa sürede normal hayatlarına hızla dönebiliyorlar. Ancak doktorunuz egzersize ve diğer günlük aktivitelerinize ne kadar çabuk dönebileceğiniz konusunda size tavsiyede bulunacaktır.

Olası Riskler

Enfeksiyon ve kan kaybı dahil olmak üzere cerrahinin tipik risklerinin yanı sıra, mikrodiskektomi için başka olası komplikasyonlar da vardır:

• Ağrınız geri gelebilir.
• Diskiniz yeniden hernie olabilir.
• İşleminiz sırasında disk materyalinizin tamamı çıkarılmamış olabilir.
• Omuriliğiniz, sinirleriniz ve kan damarlarınız yaralanabilir.

Minimal İnvaziv Omurga Cerrahisi (MIS)

Minimal invaziv omurga cerrahisi veya MIS, cerrahların cilt delikleri veya 2.5 santimden daha kısa insizyonlar yoluyla birçok spinal prosedürü gerçekleştirmesine olanak tanır. MIS, hernie diskleri, spinal stenozları, bazı spinal deformite tiplerini tedavi etmek için yapılır. Birçok MIS prosedürü ayakta tedavi bazında gerçekleştirilir.

Uzun insizyonlar ve geniş doku bozulması yerine MIS, insizyondan sokulan bir endoskop kullanır. Endoskop, ışıklı bir tüpe ve kamera ekine sahip ince, teleskop benzeri bir alettir. Endoskoptan aletler ameliyat sahasına geçirilerek ameliyat gerçekleştirilir. Işık alanı aydınlatır ve kamera görüntüleri ameliyathanedeki bir monitöre iletir.

Avantajları

Genel olarak, minimal invaziv olarak gerçekleştirilen prosedürlerin sonuçları, uzun insizyonlar ve yumuşak doku retraksiyonu gerektiren açık omurga cerrahisinin sonuçlarını taklit eder. Minimal invaziv omurga cerrahisinin avantajları şunlardır:

• Azaltılmış çalışma süresi,
• Azaltılmış kas retraksiyonu nedeniyle daha az yumuşak doku hasarı,
• Azaltılmış kan kaybı,
• Cerrahi kesiler daha az ağrılıdır ve daha hızlı iyileşir,
• Daha az postoperatif ağrı ile iyileşme daha hızlıdır,
• Daha kısa hastanede kalışYara izleri kozmetik olarak daha memnun edicidir.

Laminektomi

Laminektomi ameliyatı, yaygın bir omurga ameliyatı türüdür. İşlem sırasında, bir omurga cerrahı, alt omurgadan küçük bir kemik bölümünü (lamina olarak adlandırılır) çıkarır. Bu genellikle alt omurgada (lomber laminektomi) kullanılır, ancak boyunda (servikal laminektomi) veya sırtın ortasında (torasik laminektomi) gerekebilir.

Lamina ("kemik kemerler" olarak tanımlanır), omurganın arkasından çıkan kemik parçalarıdır. Ameliyat sırasında bunların çıkarılması, sıkıştırılmış sinirlerden veya omurilikten gelen baskıyı serbest bırakır ve bu da yaşam kalitesinin ve işlevin artmasına neden olabilir.

Lomber laminektomi ameliyatı için, vücudunuzun ön kısmını dikkatlice kaplayan özel bir cihaza yüz üstü yatırılırsınız. İşlem genel anestezi altında yapılır. Cerrah:

• Sırtınızın alt kısmında bir kesi yapar.
• Omurgaya erişmek için kasları ayırır.
• Sinirler veya omurilik üzerindeki gerilimi serbest bırakmak için laminanın (kemik) bir kısmını veya tamamını çıkarır.

Ameliyat genellikle yaklaşık iki saat sürer, ancak daha karmaşık bir prosedürün parçasıysa veya birçok seviyenin ele alınması gerekiyorsa daha uzun sürebilir. Laminektomi (lamina kemiğinin çıkarılması) ve diskektomi (hasarlı disk dokusunun çıkarılması) her ikisi de spinal dekompresyon cerrahisidir. Sağlayıcınız, bir laminektomi prosedürü sırasında bir diskektomi veya başka teknikler (örneğin, spinal füzyon adı verilen iki omurun birleştirilmesi gibi) uygulayabilir.

Olası Riskler

Laminektominin olası komplikasyonları şunları içerir:

• Kanama,
• Enfeksiyon,
• Tıbbi veya anestezi sorunları,
• Kan pıhtıları,
• Sinir hasarı,
• Omurilik sıvısı sızıntısı,
• Bağırsak veya mesane sorunları (idrar kaçırma),
• Kötüleşen sırt ağrısı.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Prognoz, hernie olan diskin durumuna ve pozisyonuna göre değişir. Ancak vakaların çoğu konservatif yönetime yanıt verir. Birçok hernie disk vakası asemptomatiktir ve ileri görüntülemede kasıtsız olarak bulunur, semptomatik vakaların %90'ı yaralanmayı takiben altı haftada düzelir. Cerrahi müdahale hernie diskin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Disk herniasyonu omurgadaki herhangi bir diskte ortaya çıkabilir, ancak en yaygın iki şekli lomber disk hernisi ve servikal disk hernisidir. Birincisi en yaygın olanıdır, bel ağrısına (lumbago) ve genellikle siyatik olarak adlandırılan, bacak ağrısına neden olur. Lomber disk hernisi, servikal disk hernisinden 15 kat daha sık meydana gelir ve bel ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir.

Üst iki servikal intervertebral boşluk, sakrum ve kuyruk sokumunda disk olmadığı için disk hernisinden muaftır. Çoğu disk fıtığı, bir kişi otuzlu veya kırklı yaşlarındayken, çekirdek pulposus hala jelatin benzeri bir madde olduğunda ortaya çıkar. Yaşla birlikte nükleus pulposus değişir (kurur) ve herniasyon riski büyük ölçüde azalır. 50 veya 60 yaşından sonra, osteoartritik dejenerasyon (spondiloz) veya spinal stenoz, bel ağrısı veya bacak ağrısının daha olası nedenleridir. Genel olarak, erkeklerin kadınlardan biraz daha yüksek insidansı vardır.

Önlem Yöntemleri

Bir diskin herniasyonunu önlemek her zaman mümkün değildir. Ancak potansiyel riskleri şu şekilde azaltabilirsiniz:

• Uygun kaldırma tekniklerini uygulayın: Belinizi bükmeden, sırtınızı düz tutarken dizlerinizi bükün. Yükü desteklemek için bacak kaslarınızı kullanın.
• Kilonuzu kontrol edin: Aşırı kilo alt sırt üzerinde baskı oluşturur.
• Postür (duruş) egzersizleri yapın:. Yürürken, otururken, ayakta dururken ve uyurken duruşunuzu nasıl iyileştireceğinizi öğrenin. İyi duruş, omurganızdaki yükü azaltır.
• Esneme hareketlerini uygulayın: Sık sık uzun süre oturuyorsanız, vücudunuz için esneme ve germe molaları vermek özellikle önemlidir.
• Rahat ayakkabılar tercih edin: Yüksek topuklu ayakkabıdan kaçının, bu tür ayakkabılar omurganızı hizadan çıkarır.
• Sigarayı bırakın: Sigara içmek diskleri zayıflatabilir ve onları yırtılmaya karşı savunmasız hale getirebilir.
• Düzenli egzersiz yapın: Omurganızı desteklemek için sırt ve karın kaslarınızı güçlendiren egzersizlere odaklanın. Sırt yaralanmalarını önlemek için sırt kuvvetini artıran egzersizler de kullanılabilir. Sırt egzersizleri, yüzüstü şınav/şınav, üst sırt ekstansiyonu, enine karın germe ve zemin köprülerini içerir. Sırtta ağrı varsa, sırtın stabilizasyon kaslarının zayıf olduğu ve kişinin gövde kaslarını eğitmesi gerektiği anlamına gelebilir.

Etimoloji

Doktorlar durumu tanımalamak için yaygın olarak "disk hernisi" terimini kullanır, ancak halk arasında daha çok "bel fıtığı" yada "fıtık" olarak bilinir.

Yaygın olarak kullanılan diğer terimler arasında "disk çıkması" yada "disk kayması" denilen prolapse disk, disk yırtılması da olarak da kullanılan "rüptüre disk" de bulunur. Yakından ilişkili diğer durumlar arasında disk çıkıntısı (İng: "bulging disc"), radikülopati (Tür: "sıkışmış sinir"), siyatik, disk hastalığı, disk dejenerasyonu, dejeneratif disk hastalığı ve siyah disk (tamamen dejenere olmuş bir omurilik) bulunur.

Omurlar arası diskler, bağlı oldukları iki omur arasında sıkı bir şekilde sıkıştırıldığından ve gerçekte "kayma", hatta yerinden çıkamadıkları için, yaygın olarak kullanılan "disk çıkması" veya "çıkık" terimi bir yanlış isimdir. Disk aslında bitişik omurlarla birlikte büyür ve hepsi küçük derecelerde sıkılabilir, gerilebilir ve bükülebilir. Ayrıca, yırtılabilir, şişebilir, "fıtıklaşabilir" ve dejenere olabilir, ancak "kaymaz". Bununla birlikte, büyüme sırasında, bir omur gövdesi bitişik bir omur gövdesine göre kayabilir; ancak bu, spondilolistezis adı verilen, çok ciddi bir deformitedir.