Aşırı Alkol Tüketimi ve Bilinç Kaybı: Ne Kadar Alkol İçmek Zararlıdır?
Alkol, Hangi Noktada Bağımlılık Yapıcı ve Ölümcül Hale Geliyor?
Aşırı içki içme ve aşırı alkol tüketimi, yalnızca bilinç kararması gibi tehlikeli durumlara değil, uzun süreli sağlık sorunlarına da yol açabilen riskli davranışlardır.
Eğer daha önce alkol kaynaklı bir bilinç kararması geçirdiyseniz, içki kültürünün sıradan bir parçası diyerek bunu yabana atması kolay olabilir veya sürekli olan bir şey değilse, size önemli bir şey yok gibi gelebilir. Fakat, bu riskli aşırı içki içme ve aşırı alkol tüketimi davranışı, ne sıklıkla gerçekleştiği fark etmeksizin, yalnızca tehlikeli durumlara değil, aynı zamanda uzun süreli sağlık sorunlarına da yol açabiliyor.
Hastalık Korunma ve Önleme Merkezi (CDC), alkollü kazalar ve karaciğer kanseri gibi kronik sağlık sorunları dahil alkol kaynaklı sebeplerden her yıl yaklaşık 88.000 insanın hayatını kaybettiğini tespit etmiştir. Ayrıca, 20-64 yaş arası bireylerdeki ölümlerin %10’unun nedeni aşırı içki tüketimidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde aşırı içki içme, yoğun alkol kullanımının en yaygın, maliyetli ve ölümcül biçimidir.
Aşırı içki tüketiminin hayatınızda nasıl sonuçlar doğurabileceğini daha iyi anlamak, alkol kullanımının nihayetinde alışkanlığa veya bağımlılığa yol açabilecek problematik boyutlarını önlemeye yardımcı olabilir.
Aşırı İçki Tüketimi Nedir?
Makul veya düşük riskli alkol kullanımının ne olduğuna dair tanımlamalar bulunsa da, birçok sağlık uzmanı aslında güvenli bir alkol tüketimi miktarı olmadığını iddia edebiliyor. Gelgelelim, söz konusu "zararsız" içki tüketimi miktarı olduğunda, 2015-2020 Amerikan Diyet Kılavuzu, kadınlar için günde 1; erkekler için günde 2 standart içkiye kadarını kabul ediyor.
Bir kişinin karaciğeri saatte 1 standart içki veya 17.74 mL (0.6 ons) saf alkolü işlemden geçirebilir. Genellikle şunlar 17.74 mL saf alkol içermektedir:
- 350 mL bira veya %5 alkol oranına sahip tek bir şişe.
- %7 alkol oranlı 236 mL malt likörü.
- %12 alkol oranlı 147 mL şarap.
- 44.36 mL sert likör veya % 40 alkol oranına sahip tek bir shot.
Madde Kullanımı ve Akıl Sağlığı Hizmetleri İdaresi (SAMHSA) iki saatlik bir süre içinde aşırı içki tüketimini, kadınlar için 4 veya daha fazla alkollü içecek ve erkekler için 5 veya daha fazla alkollü içecek olarak sınıflandırıyor. Hastalık Korunma ve Önleme Merkezi (CDC)’ye göre aşırı içki tüketimi, ABD’de, 2010 yılında devlete 249 milyar dolara mâl olmuş ve sağlık hizmeti harcamalarına, işyeri verimliliğinde kayıplara ve yargılama giderlerine sebep olmuş ciddi fakat önüne geçilebilir bir sorun.
Aşırı İçki Tüketiminin Hastalık Etkileri
Ülke çapında, 6 yetişkinden 1’i ayda yaklaşık 4 kez aşırı içki tüketmekte ve yıllık toplam 17 milyar aşırı içki tüketimi olmakta. Bu yetişkinlerin %90'ından fazlası geçtiğimiz 30 günde aşırı içki tükettiğini bildiriyor.
Aşırı içki tüketimi ayrıca:[1], [2], [3], [4], [5]
- Kronik hastalıklar (örneğin, inme, kalp, karaciğer hastalığı, birtakım kanser hastalıkları, hipertansiyon),
- Şiddet,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
- Hafıza ve öğrenme sorunları,
- İstenmeyen gebelik ve kötü gebelik sonuçları (örneğin düşük, ölü doğum, ani bebek ölümü sendromu, fetal alkol spektrum bozuklukları),
- Alkol kullanım bozukluğu
dahil birçok sağlık sorunu ile ilişkilendirilmektedir.
Aşırı içki tüketimi ölüme yol açabilen alkol zehirlenmesi riskini de artırmaktadır. Alkol zehirlenmesinin bariz belirtileri arasında şiddetli zihin bulanıklığı, yavaş veya düzensiz soluk alıp verme, ciltte mavileşme, düşük vücut ısısı, kusma, nöbet ve soğuk veya ıslak cilt yer alıyor. Eğer birisinin alkol zehirlenmesi geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, derhal 112’yi arayın.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Bilinç Kararması Nedir?
Bilinç kararması, hafıza kaybı (alkolde) için kullanılan genel bir terimdir ve birinci sırada yer alan sebep, kan alkol düzeylerindeki ani yükseliştir. Buna bazen alkol kaynaklı bellek yitimi de denilmektedir.
Bilinç kararması gerçekleştiğinde, kişi konuşmak gibi diğer becerileri sürdürürken, uzun süreli yeni anılar oluşturmada sorunlar yaşar. Bunlar, çoğunlukla aşırı içki tüketiminden kaynaklanan kan alkol düzeyindeki ani yükselişin sonuçlarıdır. Bununla birlikte, alkolün hafıza üzerindeki etkisi, bir bilinç kararması veya kısmi kararmaya neden olacak BAC seviyesi dahil olmak üzere farklı kişiler arasında değişiklik gösterebilir - ki bazı insanlar hiçbir zaman bilinç kararması yaşamamaktadır.
Genellikle, bir kişinin kan alkol düzeyinin bilinç kaybına neden olması için yasal sınırın iki katı yani en az %0,16'ya ulaşması gerekir. Yine de, alkol sadece birkaç içkiden sonra da hafıza kaybına yol açabilmektedir ve bir kişi ne kadar çok içerse, bozulma o kadar artmaktadır.
Bilinç Kararması Nasıl Gerçekleşir?
Ayıkken anılar duyusal "girdi dönüşüm kodlaması" adı verilen işlem aracılığıyla kısa süreli bellekte işlenir, sonra da benzer bir işlem ile uzun süreli belleğe tanışır. Bir kişi bir şeyi hatırladığında, beyni uzun süreli bellekten o anıyı bulup çıkarır ve kişi olayı yeniden yaşarken, anıyı kısa süreli belleğe çevirir. Araştırmalar, alkolün kısa süreli ve uzun süreli bellek depolama arasındaki aktarım kodlamasına ve bilgi bulup çıkarmaya engel olduğunu ve bir kişinin olaysal belleğini bozduğunu gösteriyor.
Bilinç Kararmasının Türleri
Alkol kaynaklı bilinç kararmalarının iki türü vardır: tek parça tamami kararma ve kısmi (parça parça) kararma. Tek parça tamami kararma, hiçbir şekilde geri düzelmeyecek hafıza kaybına yol açar. Kısmi (parça parça) kararma ise daha yaygındır ve neler olduğunu birden hatırlayamayabilirsiniz demektir; fakat belli ipuçları anıların geri gelmesini tetikleyebilir.
Bilinç kararması ve bayılma arasında da bir fark vardır. Bir kişi bayıldığında, her ne kadar kendi ile konuşulması veya kendisine dokunulması gibi uyarıcılara tepki vermesi pek mümkün olmasa da, uykuya benzer bir hal içerisinde bilinci kaybeder. Bir kişinin bilinci karardığında ise, kararlar vermeye, sohbeti sürdürmeye ve hatta içmeye devam edebilir. Bilinci açık gibi görünür; fakat neler olduğunu hatırlamayacaktır. Bu son derece tehlikelidir çünkü kişi araba sürmeye kalkışabilir, korunmasız cinsel ilişkiye girebilir veya kalıcı hasara veya ölüme bile sebebiyet verebilecek riskli davranışlar sergileyebilir.
En Çok Kimler Alkol Kaynaklı Bilinç Kararması Riski Altındadır?
Kadınlar erkeklerden daha fazla; genç yetişkinler ise daha yaşlı yetişkinlere nazaran daha büyük bir risk altındadırlar. Alkol dağıtımını ve cinsler arasında metabolizmayı etkileyen hormon farklılıkları, vücut yapısı ve fiziksel boyut, kuvvetle muhtemel neden kadınların bilinç kararması yaşamaya daha eğilimli olduklarının sebebidir. Bilinç kararmaları içki içip uyku hapı ve kaygı giderici ilaçlar kullanan kişilerde bulunan çok daha düşük kan alkol düzeylerinde meydana gelmektedir.
Genellikle, ergenlik çağındaki kişiler ve genç yetişkinler arka arkaya aşırı içki tüketmeye daha meyillidir ki bunu yaptıklarında, her seferinde daha fazla içme olasılıkları daha yüksektir. Madde Kullanımı ve Akıl Sağlığı Hizmetleri İdaresi’nin 2017 Ulusal Madde Kullanımı ve Sağlık Araştırmasına göre, 12-20 yaş arası bireyler arasında, tahmini 4.5 milyon kişi geçtiğimiz son bir ay içerisinde en az 1 kez aşırı içki tüketimi gerçekleştirmiş ve 0.9 milyon kişi de 5 veya daha fazla gün içerisinde aşırı içki tüketmiştir.
Yapılan bir araştırma ayrıca üniversite öğrencilerinin %50’sini bir noktada alkolden olduğu bildirilen bilinç kararması geçirdiğini ve %40’ının önceki yılda da bilinç kararması yaşadığını bildirdiğini tespit etmiştir. Bu çok riskli üstelik gençleri ve hastalık, duygudurum bozuklukları, cinsel istismar, fiziksel şiddet ve hastanelik olma gibi hukuki, maddi, akademik ve kişisel sonuçlara uğratmaktadır.
Aşırı İçki Tüketimi ve Bilinç Kararması Bağımlılık Belirtileri Midir?
Aşırı içki tüketimi alkol kullanım bozukluğu ile aynı şey olmamakla birlikte, sıklıkla çok fazla içki içmek bağımlılığa sebep olan alkolizm riskini artırmaktadır. Önceden alkol kaynaklı bilinç kararmaları, problemli içki tüketiminin bir erken uyarıcı belirtisi ve alkolizmin ilk üç belirtisi arasında yer almaktaydı.
Artık anlaşılıyor ki bilinç kararmaları doğrudan bir bağımlılık belirtisi olmamakla birlikte, bunlar alkol bağımlılığının erken evrelerindeki bir kişinin sağlam bir göstergesidir. Yetişkinlerde, kadınlar için günde 3 (veya haftada 7’den fazla); erkekler için günde 4 içkiden fazlası (veya haftada 14’ten fazla) aşırı veya riskli içki tüketimi olarak kabul edilmektedir.
Düzeltmeler: Bu yazının önceki bir versiyonunda, orijinal kaynakta alkolle ilişkilendirilen sorunlar arasında sayılan "şiddet" ("violence") sözcüğü, hatalı bir şekilde "tecavüz" olarak çevrilmiştir. Her ne kadar akademik literatür genelinde alkol tüketimi ile cinsel taciz/tecavüz vakaları arasında belirgin ve güçlü bir korelasyon tespit edilmiş olsa da, her korelasyonun nedensellik bildirmediği ve cinsel taciz/tecavüz vakalarının asıl suçlusunun suçu işleyen taraf olduğu hatırlanmalıdır. Bu çeviri hatasının yaratmış olabileceği olumsuz etkilerden ötürü özür dileriz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 13
- 7
- 6
- 3
- 2
- 2
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Alcohol.org | Arşiv Bağlantısı
- ^ CDC. Drinking Too Much Alcohol Can Harm Your Health. (23 Mart 2023). Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
- ^ K. D. Shield, et al. (2014). Chronic Diseases And Conditions Related To Alcohol Use. Alcohol Research : Current Reviews, sf: 155. | Arşiv Bağlantısı
- ^ K. S. Wilson, et al. (2014). Association Between Alcohol Use And Sexually Transmitted Infection Incidence Among Kenyan Women Engaged In Transactional Sex. AIDS and Behavior, sf: 1324-1329. doi: 10.1007/s10461-013-0648-0. | Arşiv Bağlantısı
- ^ J. Daw. Substance Abuse Linked To Learning Disabilities And Behavioral Disorders. Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: APA | Arşiv Bağlantısı
- ^ CDC. Alcohol Use During Pregnancy. (2 Aralık 2022). Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
- NIH. Sexual Assault And Alcohol: What The Research Evidence Tell Us. Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: NIH | Arşiv Bağlantısı
- K. Lorenz, et al. (2016). Alcohol And Sexual Assault Victimization: Research Findings And Future Directions. Aggression and Violent Behavior, sf: 82-94. doi: 10.1016/j.avb.2016.08.001. | Arşiv Bağlantısı
- S. E. Ullman. (2003). A Critical Review Of Field Studies On The Link Of Alcohol And Adult Sexual Assault In Women. Aggression and Violent Behavior, sf: 471-486. doi: 10.1016/S1359-1789(03)00032-6. | Arşiv Bağlantısı
- National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Alcohol And The Brain: An Overview. Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: NIH | Arşiv Bağlantısı
- A. M. White, et al. (2003). What Happened? Alcohol, Memory Blackouts, And The Brain. Alcohol research & health : the journal of the National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. | Arşiv Bağlantısı
- National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA). Interrupted Memories: Alcohol-Induced Blackouts. Alındığı Tarih: 8 Temmuz 2023. Alındığı Yer: NIH | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/12/2024 15:23:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9646
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Alcohol.org. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.