Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
10 dakika
12,450
  • Biyoloji
  • Klinik Psikoloji
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al

Alkol; neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Sakinleştirici ("sedatif"), aşırı mutluluk verici ("öforik"), uyuşturucu ("narkotik") ve tedavi edici ("terapötik") yönleriyle, yüzyıllardır insanların yaygın olarak kullanageldikleri maddelerden biridir. Tarih boyunca alkol, keyif verici etkisi dolayısıyla insanların duygu durumunu değiştirerek rekreasyonel amaçlarla, ilkel çağlarda dini amaçlarla ve Orta Çağ'da "hayat iksiri" olarak görülüp terapötik amaçlarla tüketilmiştir. Zaman içerisinde alkol, toplumların kural ve kabullerine bağlı olarak teşvik edilmiş, kısıtlanmış veya yasaklanmıştır (örneğin İslam dininde haram kılınmış olması gibi). Kültürün evrimi, alkol kullanımına yönelik bakış açıları ve uygulamalarını da zamanla değiştirmiştir.

Aslında alkol tüketimi Homo sapiens türünde başlamamıştır; insanın ataları ve özellikle de primatlar içerisindeki sayısız kuzeni, dallarından düştükten sonra bakterilerce fermente edilmiş meyveleri tüketerek vücutlarına alkol almışlardır (ve alkolün fizyolojik etkilerini deneyimlemişlerdir). İnsanlar arasında kontrollü alkol üretimi ise; tahıl, meyve suyu ve bal gibi çeşitli kaynakların fermentasyon yoluyla alkole dönüştürülmeleri sonucu elde edilmeleriyle başlamış ve Sanayi Devrimi'nden günümüze artan bir ivmeyle devam etmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

1700'lü yılların başında yaşanan İngiliz Tarım Devrimi (veya İkinci Tarım Devrimi) ile birlikte tahıl ve meyvelerin ihtiyaçtan fazla üretilebilmesi, alkollü içeceklere olan ilgiyi arttırmıştır. 1800'lü yılların ikinci yarısında ise alkol tüketimi, ahlâksal bir aksama olarak değerlendirilmiş ve Protestan Kiliseleri içki içme davranışını "günah", alkolü ise "uğursuz" olarak nitelendirerek halkı alkolden uzaklaştırmaya çalışmıştır. Tarihsel süreçte Hipokrat başta olmak üzere sayısız hekim, fizyolojik sistem bozukluklarına sebep olması nedeniyle alkolün insan sağlığına zararlarından bahsetmiştir.

Alkol tüketiminin kötüye kullanımı ve alkolizme bir hastalık olarak yaklaşma fikri ise ancak 19. yüzyıl ve sonrasında gündeme gelmiştir. Günümüzde alkol tüketiminin eriştiği boyut çarpıcıdır: Birçok insan, kullandığı alkol miktarını veya tüketim süresini ayarlayamamakta ve alkole bağımlı hale gelmektedir. Bu kişiler alkolden uzaklaşmaya çalışsalar da başarısız olabilmekte ve buna bağlı olarak oluşan akut-kronik bağımlılık dolayısıyla alkol tüketimi, artık önemli bir halk sağlığı tehdidi haline gelmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Modern tıbbın gelişimi boyunca alkolizm farklı şekillerde tanımlanmıştır: Örneğin E. M. Jellinek, 1960'da alkolizmi "kişinin kendisine ve/veya bulunduğu çevreye zarar verecek miktarda içme davranışı göstermesi" olarak tanımlamış ve 5 grupta incelemiştir. Ancak bağımlılık davranışı üzerine çalışan araştırmacılar olan Prof. Dr. Griffith Edwards ve Milton Gross'un 1976'da yayınladıkları alkol bağımlılığı ile ilgili bir çalışmada alkolizm, "Alkol Bağımlılığı Sendromu" adı altında tanımlanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (İng: "World Health Organization" veya kısaca "WHO"), 1977 yılında bu davranışçı modeli benimsemiştir. Bu kabul ile birlikte terminolojik açıdan incelenirse; ruhsal ve bedensel emareleri çıkış noktası kabul edip ayrı bir antite (tıpta klinik tablo) olarak ele alan Prof. Dr. Magnus Huss’un ilk kez 1876'da kullandığı "alkolizm" terimi; sınırları belli olmayan, yetersiz tanımıyla yalnızca gündelik yaşam dilinde veya bilimsel olmayan literatürle sınırlı kalmıştır. Bu nedenle söyleyebiliriz ki "alkolik" kelimesinin tıbbi anlamda kullanımı hatalıdır.

İçme Davranışı Olarak Alkol Bağımlılığı Sendromu (ABS) Nedir?

Alkol Bağımlılığı Sendromu (ABS), bağımlı bireyde beliren ruhsal, bedensel ve bilişsel değişimler ile tanımlanmaktadır. Sendromun en bariz ve merkezi kriteri ("ana tanımlayıcı kriteri"), alkole karşı duyulan arzudur.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Normal şartlar altında beynin ödüllendirme mekanizması doğal yolla uyarıldığı zaman, tekrara gerek duyulmayan, doğal bir hoşnutluk hali oluşur. Ancak diğer bağımlılık yapıcı maddelerde de olduğu gibi alkol kullanımında beyin doğal olmayan bir şekilde uyarılır ve bağımlı bireye sahte bir hoşnutluk hali verir. Bu tür hoşnutluğun süresi sınırlı ve geçicidir. Bu yüzden, bu türden olan uyarımlarda, uyarıcının tekrardan kullanımı arzulanır. Alkole karşı duyulan bu istek, sık sık tekrarlayan aralıklarla oluşabileceği gibi, kişinin denetleyemediği ve karşı konulmaz dürtülere varan bir güç ve şiddette de gelişebilir.

Aynı zamanda Alkol Bağımlılığı Sendromu'nun yalnızca alkol ve ilişkili parametrelerle sınırlı olmadığı; biyolojik, psikolojik, sosyolojik ve genetik temelleri olan multidisipliner/çok branşlı bir etken topluluğuyla birlikte oluştuğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla alkol bağımlılığı sadece aşırı alkol tüketimine indirgenmemeli, çok daha karmaşık ve bütüncül bir şekilde ele alınmalıdır.

İçme Davranışı Gözlemlenebilirdir!

Eğer alkol bağımlılığı olan kişilere; içme davranışı, sahip oldukları bağımlılığın tanısı ve tedavisiyle ilgili klinik sorular yöneltecek olursanız, genellikle farklı hasta öyküleri (anamnezi) duyarsınız; ancak bunları bütüncül olarak incelediğinizde, her birinde tekrarlayan örüntüler ve çok benzer belirtiler olduğunu görürsünüz. İşte bu örüntüler, psikiyatrinin ana uğraş alanlarından birisidir: Psikiyatri, ruhsal ve davranışsal bozukluk olarak nitelendirdiği her olguyu, fenomenolojik yaklaşım (veya Görüngü Bilimi) olarak da adlandırılan psikiyatrik bir taksonomiyle tanımlar. Fenomenolojik yaklaşım, bozukluğu tanımlarken, öncelikli olarak kişide beliren değişiklikleri, görüngüleri, incelemektedir.

Psikiyatrik bozuklukları tanımlamada kuramsal bir açıklama getirmeden, yalnızca belirtilerden yola çıkan Dünya Sağlık Örgütü’nün 1992’de yaptığı uluslararası ruhsal ve davranışsal bozukluklar sınıflandırması ICD-10 (1 Ocak 2022'de ICD-11 yürürlüğe girecektir) ve Amerikan Psikiyatri Birliği'nin 2013'te yayınladığı ruh sağlığı ve hastalıkları tanı ve istatistik kitabındaki DSM-V tanı ölçütleri yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hastaya Alkol Bağımlılığı Sendromu tanısı koyulurken, ICD-10 ve DSM-V sınıflama sistemlerinin esasında yer alan 7 görüngüden (yani klinik belirtilerin görünümünden) yararlanılır. Bu belirtilerin tamamı veya sırasıyla belirmesi aranmazken; en az üçünün bile kişideki varlığı, bir kişiyi "bağımlı" olarak niteleyebilmek için yeterli kabul edilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Alkol Bağımlılığı Sendromu’nun 7 Klinik Belirtisi Nedir?

Aşağıda açıklanacak ve kişinin içme davranışı sürecini tanımlamakta kullanılan bu 7 unsur bir araya gelerek, sendromun klinik şiddetini ve seyrini oluşturmaktadır. Yani herkes bu 7 unsuru aynı şekilde veya aynı şiddette deneyimlemeyebilir. Aynı şekilde bu 7 madde, alkol-dışı maddelerin kötüye kullanımlarını tanımlamakta da kullanılabilirler; dolayısıyla "içme" yerine "soluma" gibi benzeri davranışları da koyabilir ve diğer bağımlılıklarınızı gözden geçirebilirsiniz.

1. Kişinin İçme Repertuarının Daralması

Sosyal içici konumundaki kişinin plânlanmamış ve uzun aralıklara denk düşen alkol tüketme düzeni değişir. Süreç içerisinde, bağımlılığın oluşmasıyla, kişinin içme sıklığındaki ve tükettiği içki miktarındaki yönelimi akşamdan akşama, günden güne veya haftadan haftaya değişen stereotipik tekrarlar şeklinde rutinleşir. Bu durum, kişinin günlük olarak yerine getirdiği sorumluluklarının; mesleki, toplumsal ve boş zamanlarındaki olağan davranış repertuarının içine girer ve zamanının büyük bir bölümünü kaplamaya başlar. Bu repertuar daralmasında kişinin belli bir ürün (rakı, bira, şarap vs.) veya markaya devamlı olarak yönelmesi de karşılaşılan bir durumdur.

2. Kişinin İçki Arama Davranışının Yoğunluğu

Kişinin günlük rutin davranışları arasında alkolü elde etme ve kullanma amacı önem kazanır. Kişi var olan rol, ödev ve sorumluluklarını ikinci veya üçüncü plâna atmaya başlar. Eşi ve çocuklarıyla, hatta çevresiyle olan ilişkileri ve iletişimi giderek artan bir şekilde sekteye uğrar. Normalde geleneksel ahlâki sınırlara sahip kişi, alkole sahip olabilmek için yalvarmaya, ödünç para almaya ve hatta çalmaya uzanan davranış bozuklukları gösterebilir. Artık kişideki haz (doyum) etkisini yaratan, şiddetli alkole ulaşma dürtüsüdür.

3. Kişide İçmeye Bağlı Olarak Toleransın Artması

Alkol, merkezi sinir sistemi (İng: "central nervous system" veya kısaca "CSS") üzerine etkidiğinde, vücudun maruz kalınan alkol miktarına bağlı olarak homeostatik bir tepkiyle duyarlılığını azaltmasıdır. Tekrarlayan dozlarda alkol tüketimine devam eden kişi, oluşmasını beklediği keyif, gevşeme, sarhoşluk gibi etkilerin bir sonraki seferde de ortaya çıkabilmesi için, daha yüksek miktarda alkol tüketimine gereksinim duyar. Klinik açıdan yaklaşılırsa, bağımlı kişinin doz-yanıt eğrisinde alkole karşı artan bir dayanıklılık meydana gelir. Tolerans oluşturmuş kişi çok yüksek miktarda alkollüyken bile işini yapabilirken, bu miktar bağımlı olmayan normal bir kişide ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir. Özetle; tolerans oluşumuyla her defasında daha ve daha fazla miktarda alkol tüketimi söz konusudur.

Tüm Reklamları Kapat

4. Kişide Tekrarlayan Kesilme Belirtileri

Alkolün yokluğunda, tüketilen miktarının azaltılmasıyla veya tamamen bırakılmasıyla kişide rahatsızlık veren yoksunluk belirtileri görülür. Hayvan deneyleri ile gerçekleştirilen çalışmalarda da alkol yoksunluk sendromunun gerçekliği teyit edilmiştir. Anksiyete, huzursuzluk, uykusuzluk, baş ağrısı, tremor (titreme), terleme, bulantı, kusma, tinnitus (kulak çınlaması), hiperakuzi (ses ve gürültüye karşı aşırı duyarlılık), deliryum tremens (akut beyin yetmezliği/ensefalopatisi) gibi geniş spektrumda baş gösteren belirtiler başlarda hafif, aralıklarla veya küçük yeti yitimleriyle deneyimlenebilir. Oluşan çoklu semptomlar içerisinden; tremor, terleme, bulantı ve duygu durum bozuklukları 4 anahtar semptom olarak görülmektedir. Tipik olarak sabahları kişinin uyanmasıyla veya direkt kişinin uyanmasına sebep olarak ortaya çıkan bu çoklu semptomlar, gün içinde devam eden aralıklarla da görülebilir. Yukarıda da bahsi geçen her klinik belirti/görüngü gibi kesilme belirtileri de taşıdığı psikolojik ve fizyolojik özellikleriyle biyolojik temellidir.

5. Kişinin Kesilme Belirtilerini İçerek Önlemesi/İyileştirmesi

Kişi, kendinde beliren bu kesilme belirtilerini yatıştırmanın veya denetleyebilmenin tek yolunun tekrar alkol almak olduğunun farkına varır. Örneğin kişi güne içme isteğiyle başlayabilir. Ayarlanmış, tekrarlayan alkol alımları ve dakik bir zamanlamayla kişi kan alkol düzeyindeki düşüşü engellemektedir.

6. Kişinin İçme Davranışının Dürtü Halini Alması/Aşerme ve Öznel Farkındalık

Kişi dürtü halini almış içme davranışının farkında ancak kendinde algıladığı aşerme düzeyindeki içme sorununu "kontrol kaybı" gibi akılcı sebeplerle tariflemektedir. Bu dönemde alkolle yoğun bir beyinsel birliktelik yaşayan kişi, aşermenin yol açtığı anksiyeteyi yenemez ve hızla alkol elde etmeye ve kontrolsüz içki tüketimine yönelir.

7. Kişinin İçmeyi Bıraktıktan Sonra Yeniden İçmesi Halinde Bağımlılığın Yeniden Kurulması

Kişi kendi isteğiyle ya da ayaktan/yatarak detoks gibi tıbbi müdahaleler ile alkol kullanımından vazgeçebilir. Böylece bir perhiz dönemi (abstinens periyodu) başlar ve 10 gün gibi kısa bir sürede kesilme belirtilerinin ve toleransın önü alınabilir. Kişi abstinens dönemi geçirse bile, az ve kontrollü içeceğine kanaat getirerek, kuru kalma evresinden, yeniden alkol kullanmaya geçiş yaparsa hemen hemen üç haftalık bir süre içerisinde bağımlılık kendini tekrar eder. Yeni bir bağımlılığın kurulması değil, bırakıldığı yerden bağımlılığın hafıza tazelemesi söz konusudur. Hücrelerdeki öğrenilmiş bilgi güncellenmektedir. Çünkü yeni bir içme davranışının geliştirilebilmesi için en az 6 aylık bir sürenin geçmesi gerekmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
YIKICI POLİTİKA

Negri’nin hapislik ve sonrasındaki sürgün yıllarında kaleme aldığı Yıkıcı Politika yirmi birinci yüzyıla yöneltilmiş bir işaret fişeğidir. Bugünden bakıldığında, geçmişteki geleceği gözler önüne seren ve İmparatorluk ile Çokluk eserlerinin temellerinin atıldığı bir eser olmanın çok ötesindeki öngörüleriyle de bir baş yapıttır.

İtalyan işçici geleneğinin (operaismo) emeğin kurucu ve otonom gücüne vurgusu devam ettirilmekle birlikte, yüzyılın sonunda toplumsal mücadelelerde cisimleşen toplumsal işçinin doğuşu üretimin ve ekolojinin değişen niteliğinde aranır. Negri’ye göre toplumun her sathına yayılmış bu kurucu özne, entelektüel emeğin baskın üretim biçimi olduğu toplumsal fabrika koşullarının her fırsatta altını oyar. Bu yıkıcı uğrağın en belirgin özelliği ise, adeta Gezi ve benzeri birçok direnişin ortak öğesi, kolektif neşede ifadesini bulan proleter entelektüel öznelliklerdir.

Negri, 68’in mirasçısı olduğunu düşündüğü 86 öğrenci olaylarından hareketle devrimci teorisini hareketin içerisinde ve ötesindeki öngörüleriyle doğrular. Bu anlamda günümüzde hemen her ülkede rastladığımız faşizan ve otoriter pratiklerin kökleri nükleer devlet kavramsallaştırmasıyla ifade edilirken, ekolojik yıkımın nedenleri de yine sermayenin gerçek boyunduruk evresinin kaçınılmaz bir sonucu olarak değerlendirilir. Gerçek boyunduruk evresinde değerin ölçülemez boyutlara varan üretkenliği, Negri’ye göre, ancak ve ancak enflasyonist saldırılarla yeniden boyunduruk altına alınmaya çalışılır. Kapitalizmin son yüzyılda geçtiği evrelerin titizlikle ele alındığı çalışmanın asıl derdi, yine ve her zaman olduğu gibi, politik olanın otonomisinin nasıl kurulacağı, yani örgütlenmedir. Negri, tam da bu noktada, farklı siyasi geleneklerle hesaplaşmaya girerek, yıkıcı kuruculuğun temeli olarak barış mücadelesine çubuk büker. Devrimci bir teorisyenin hücresinden yirminci birinci yüzyılın ayak sesleri yankılanmaktadır .

Çevirisi tekrardan gözden geçirilip Negri’nin yeni önsözüyle genişletilmiş olan bu baskı, sadece geçmişin bir muhasebesi olarak değil, aynı zamanda bugünü anlamak için önemli bir rehberdir.

Devamını Göster
₺71.00
YIKICI POLİTİKA

Bu Belirtilere Dikkat Edin!

Bağımlılığın tanımlanmasında bu görüngülerin/klinik belirtilerin eşdeğere sahip belirtiler olduğu söylenemeyeceği gibi; ayrı ayrı önem ve etkiye sahip oldukları su götürmez bir gerçektir. Aynı zamanda sendromun, süreç içinde bireysel ve kültürel etmenlerle farklı görünümlere sahip olacağı da göz önünde bulundurularak, her bireyin kendi klinik tablosu içerisinde özgül olarak değerlendirilmesi elzemdir.

Sendrom tanısı konulabilmesi için 7 görüngünün aynı anda tanımlanmasından ziyade en az 3 tanesinin varlığının arandığı unutulmamalıdır. Tanı koyma esnasında her bağımlı bireyin kendi klinik tablosu içerisinde özgül olarak değerlendirilmesi rasyonel bir yaklaşım olacaktır. Alkol bağımlılığını karikatürize eden; burnu ve gözleri kızarık, kiloca zayıf, elinde tremor ve sigara yanıkları olan her insanın alkol bağımlısı olduğuna yönelik bir genelleme hatalıdır (benzer şekilde, her alkol bağımlısında bu tür bir tablonun oluşmak zorunda olmadığı da hatırlanmalıdır). Her alkol bağımlısı kişi aynı fiziksel belirtilere sahip olmadığı gibi, her kişinin bağımlılık öyküsü de farklıdır.

Sonuç

Alkol; kronik, kontrolsüz ve aşırı miktarlarda kötüye kullanımı ile halk sağlığı sorunları arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Alkol bağımlılığı; ilişkili olduğu fiziksel ve ruhsal sağlık sorunları, ortaya çıkan klinik tabloları, aile bütünlüğünü bozması, mesleki-ekonomik şartları olumsuz etkilemesi, kişinin suça ve intihara yönelmesi gibi sonuçlarıyla da çok boyutlu bir sorundur.

Yapılan çalışmalarda, alkol bağımlılığının sadece toplumdan dışlanmış kişilerle sınırlı kalmayan; yoğunluklu olarak emekli ve memur kesimde kümelenen ve en vasat düzlemde bile toplumun hemen her kesimini ilgilendiren bir sorun olduğu görülmüştür.

Aileleri veya yakın akrabaları arasında alkol kötüye kullanımı hikâyesi olan kişilerin yakınlık derecesi irdelendiğinde ise, bunların ailedeki baba veya dayı gibi bireyin rol modelliğini üstlenen eril otorite figürlerinin olduğu görülmüştür. Bu sonuç, alkol kullanmaya başlamakta sosyal öğrenmenin en temel iki ortamı olan aile ve akran grubunun önemini de yinelemektedir.

Alkol bağımlısı kişilerin intihar eğiliminde daha riskli gruba düştüğü ve tedirgin, irritabilite veya huzursuz duygu durumunun hâkim olduğu hastalarda öfke yönetiminde yaşanan zorlanmaların aile içi şiddeti de beraberinde getirmesi, aile yaşantısında bozulmalara ve kişinin toplumdan izole olmasına neden olmaktadır.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
26
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Bu yazımızda sözü edilen akademik makalenin yöntemi veya sonuçları ile ilgili bir sorunuz veya sorununuz mu var? Aşağıda, akademik makalenin yazarlarının iletişim adreslerini bulabilirsiniz.

Evrim Ağacı sadece bilimsel bir çalışmayı duyurmak ile mükelleftir; araştırmayı, araştırmacıları veya araştırmanın sonuçlarını savunmaz. Akademik bir makalenin sonuçlarını geçersiz kılmanın ana yöntemi, orijinal çalışmanın yöntemi, sonuçları veya tartışması ile ilgili hatalı noktaları tespit etmek ve bunu hakemli dergilerde yayınlamaktır. Bu yapılacak olursa, Evrim Ağacı o çalışmaları da memnuniyetle duyuracak ve/veya bu çalışmayı güncelleyecektir.

Makalenin Yazışmadan Sorumlu Yazarı:

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 15
  • Bilim Budur! 6
  • Umut Verici! 5
  • Üzücü! 4
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Korkutucu! 2
  • Güldürdü 1
  • Grrr... *@$# 1
  • İnanılmaz 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • S. Özcan. Alkol Bağımlılığı Sendromu Hastalarında Klinik Gidiş Ve Buna Dair Karşılaştırmalı Bir Çözümleme. (5 Mayıs 2017). Alındığı Tarih: 16 Mart 2021. Alındığı Yer: YÖK Ulusal Tez Merkezi | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/03/2023 13:00:29 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10275

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Eğilim
Atmosfer
Karar Verme
Sars Mers
Yeşil
Nobel Ödülü
Makine
Çeviri
Toprak
Görme
Türlerin Kökeni
Seçilim
Kök Hücre
Test
Zehirli Mantar
İnsan Türü
Kanat
Besin Değeri
Şehir
Beslenme Davranışı
İklim
Kimya Tarihi
Ağız Sağlığı
Argüman
Hidrotermal Baca
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Özcan, et al. Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?. (22 Mart 2021). Alındığı Tarih: 24 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10275
Özcan, S., Bakırcı, Ç. M. (2021, March 22). Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 24, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10275
S. Özcan, et al. “Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 22 Mar. 2021, https://evrimagaci.org/s/10275.
Özcan, Sinem. Bakırcı, Çağrı Mert. “Alkol Bağımlılığı Sendromu Nedir? Alkol Tüketiminin Bağımlılığa Dönüştüğünü Erkenden Fark Edebilmek İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 22, 2021. https://evrimagaci.org/s/10275.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.