Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz?

3 dakika
7,841
Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz? Fortune
Tüm Reklamları Kapat

Psikedelik, yani "hayal gördüren" maddelerin yaratıcılık üzerindeki etkileri üzerine yapılan bir deney, aslında yaratıcı şekilde kurulmuş bir aldatmacaydı.

Otuz üç cesur gönüllü, psikedelik maddelerin yaratıcılık üzerindeki etkileri üzerine yapılan bir deneyde yer almayı kabul etti. Titiz tıbbi taramalardan geçtikten sonra, gönüllüler özel olarak hazırlanmış bir hastane odasına kabul edildi ve her birine 4 miligramlık dozlar halinde sentetik halüsinojen verildi.

15 dakika içinde algıda çarpıklık, duygudurum değişiklikleri ve bazen de endişe gibi farklı etkiler hissetmeye başladılar. Birçok katılımcı, daha önceki çalışmalarda orta veya yüksek dozda LSD ya da başka psikedelik maddeler alan insanlarda görülenden daha güçlü değişiklikler yaşadıklarını bildirdiler.

Tüm Reklamları Kapat

Sonunda, üç buçuk saat sonra deney sona erdi ve maddenin etkisi geçti. Baş araştırmacı gönüllüleri bir araya topladı ve her şeyin incelikle düşünülmüş bir aldatmaca olduğunu açıkladı. Aldıkları, sadece plasebo haplardı.

Bu muhteşem hikaye, Jay A. Olson öncülüğünde McGill Üniversitesi'nden araştırmacıların Psychopharmacology dergisinde yayımlanan makalesinden alındı. Buna “olmayan şeyle kafayı bulmak” deniyor: plasebo psikedelikler ve bağlamsal faktörler.

İyi Bir Aldatmaca İçin Sıkı Çalışıldı!

Makalede, araştırmacıların bu madde alımı çalışmasında inandırıcı bir atmosfer yaratmak ve plasebo etkisini kolaylaştırmak için nasıl büyük bir çaba harcadıkları da yer alıyor. Örneğin, çalışmanın yapıldığı Montreal Nöroloji Enstitüsü'ne geldikten sonra, katılımcıların hepsi beyaz giymiş çok sayıda araştırmacı (gerçekten ihtiyaç duyulandan daha fazla) tarafından karşılandı ve deney odası hastane güvenliği tarafından korundu. Bunların hepsi aslında gösterinin bir parçasıydı.

Araştırmacılar aynı zamanda bunun bir aldatmaca olduğunu bilen, ama katılımcıymış gibi davranan sahte denekler de kullandılar. Çalışma, her birinde yaklaşık 16 gerçek gönüllü ve yedi gizli sahte deneğin bulunduğu iki deney oturumundan oluşuyordu.

Tüm Reklamları Kapat

Psikedelik madde partisinin içindeymiş gibi hissettiren, deneyin yapıldığı oda
Psikedelik madde partisinin içindeymiş gibi hissettiren, deneyin yapıldığı oda
Discover Magazine

Sahte denekler en başından itibaren farklı beklentiler oluşturmaya çalıştılar. Lobide beklerken, "Arkadaşım bu deneye geçen hafta katıldı ve muhteşem zaman geçirdiğini söyledi." gibi laflar ettiler. Deney sırasında, sahte deneklere gerçek katılımcıları "hızlandırmaları ve yönetmeleri" talimatı verildi - yani bu “madde etkisi”ni başkalarının onlara söylediği şekilde taklit edecek ve abartmak zorunda kaldılar.

Aldatmaca Ne Kadar Başarılıydı?

Bu dikkate değer ve muhtemelen bildirilen en ayrıntılı plasebo etkisi çalışması. Ama bu aldatmaca ne kadar işe yaradı? Yazarlar, gerçeği açıkladıktan sonra bazı katılımcıların hayrete düştüklerini söylüyorlar. Bununla birlikte, %35'i bilgi verilmeden hemen önce sorgulandıklarında plasebo aldıklarından “emin” olduklarını söyledi. Sadece %12'si gerçek bir psikedelik ilaç aldıklarından “emin” ve bu da aldatmacanın sadece kısmen başarılı olduğunu gösteriyor.

Katılımcılardan bazıları “psikedelik etkiler” anketinde çok güçlü şeyler hissettiklerini bildirdi. Ancak, bildirilen etkilerin “içgörü” ve “mutluluk” gibi daha soyut şeyler olduğunu fark ettim. Hiçbir katılımcı, güçlü doz bir yana, düşük doz LSD alımında bile görülen halüsinojenik maddelerin gerçek etkilerine (karmaşık ya da olmayan şeyleri görmek gibi) eşit bir şey yaşadıklarını bildirmediler.

Yani bana öyle geliyor ki, bu deney, yalnızca bazı “psikedelik” etkilerin ayrıntılı bir plasebo çalışması ile üretilebileceğini gösteriyor, hepsinin değil.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Son olarak, bu detaylı bir şekilde kurgulanmış hileli deney etik miydi? Olson ve diğer araştırmacılar, deneyden sonra tüm katılımcıların tamamen bilgilendirildiklerini ve aldatıldıklarını öğrendiklerinde bile verilerinin kullanılmasına izin verdiklerini söylüyorlar. Çalışma etik kurulundan gerekli onayı da aldı.

Çalışmanın herhangi bir şekilde etik dışı olarak adlandırılabileceğini düşünmüyorum, ancak bunun gibi çok fazla çalışma yürütmenin akıllıca olup olmayacağını merak ediyorum. Bu tür çalışmalar çok fazla yayımlanırsa, gönüllüler bu madde deneylerinden birinde olduklarından şüphelenebilir - bu da deneyin tüm amacını yerle bir edebilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
45
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Bilim Budur! 19
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 14
  • Tebrikler! 7
  • Muhteşem! 5
  • Güldürdü 5
  • İnanılmaz 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Grrr... *@$# 1
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/12/2024 22:19:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8663

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Diş Hekimliği
Akademik
Kütle
Beslenme Biçimi
Şizofreni
Yayılım
Yıldızlar
Mühendislik
Bebek Doğumu
Tercih
Ses
Neandertaller
Kimyasal Bağ
Kamuflaj
Hindistan
Doğal Seçilim
Küresel Isınma
Nöroloji
Tıp
Tohum
Asteroid
Yeni Doğan
Yaşam
Oyun
Diş Hastalıkları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Neuroskeptic, et al. Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz?. (9 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 11 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8663
Neuroskeptic, -., Kayhan, M., Bakırcı, Ç. M. (2020, May 09). Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz?. Evrim Ağacı. Retrieved December 11, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8663
-. Neuroskeptic, et al. “Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Melis Kayhan, Evrim Ağacı, 09 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8663.
Neuroskeptic, ---. Kayhan, Melis. Bakırcı, Çağrı Mert. “Halüsinojen Maddeler ve Psikedelik Yaratıcılık: Beynimizi mi Kandırıyoruz, Kendimizi mi Kandırıyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Melis Kayhan. Evrim Ağacı, May 09, 2020. https://evrimagaci.org/s/8663.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close