Annenin Beslenmesi, Yavrunun DNA'sının Geleceğini Belirliyor!

Gökbilimcileri (astronomları), astrologlarla karıştırılmak kadar çileden çıkaran bir şey yoktur. Kaderinizin doğum gününüzde yıldızların nasıl dizilmiş olduğuna göre belirleniyor olması kesinlikle bilim değildir. Yeni yapılan bir araştırmaya göre, astroloji zırvalarıyla hiçbir alakası olmayan; ancak yine de doğduğunuz zamanla ilgili olan bambaşka bir unsur, geleceğinizi gerçekten etkiliyor olabilir.

Bilim insanları, Nature Communications dergisinde yayınladıkları araştırmada, Gambiya'da yılın kurak aylarında doğan çocukların hayat boyu sağlıklarını her bakımdan etkileyen bir DNA değişimi yaşadıklarını raporladı. Ancak yıldızların kaderimizi yönettiğini ispatlamak bir yana, araştırma, annenin yaşadığı çevrenin ve özellikle gebe kaldığı dönemdeki beslenme şeklinin, çocuğuna ait genlerin yaşam boyu davranışında yoğun etkisi olduğunu gösteriyor. Örneğin aç olarak gebe kalan bir annenin çocuğu, zor zamanlarda kaloriyi uzun süre kullanmayı sağlayacak genetik süreçleri hızlandırmaktadır. 

Gambiya'da yağmurlu mevsimde, besin değeri yüksek sebzelerin bulunduğu zamanda gebe kalınan bebekler; kurak zamanda kalorinin bol ancak besin değerinin düşük olduğu dönemde doğan bebeklerle mukayese edildiğinde gen davranışı bakımından bariz farklılıklar taşıyordu.

Farklı mevsimler bebeklerin genomlarında 6 kısmı etkiledi. Bu değişiklikler asıl DNA kodunu, yani gen haritamızı oluşturan C, G, T ve A'ları etkilemiyordu. Onlar yerine, DNA'nın nasıl çalıştığını düzenleyen ve DNA üzerinde bulunan “eklenti moleküller”de önemli değişimlere neden oluyordu. Epigenetik işaretler adı verilen bu eklentiler, dizilimde bir değişikliğe sebep olmuyor, fakat faaliyetini değiştirip kimi zaman aşağı çekiyor. 

Bilim insanları henüz Gambiyalı bebeklerde bulunan bu düzenlemelerin önemli sonuçlar doğurup doğurmadığını bilmiyor. Ancak Tina Hesman Saey'in Mart 2013'teki From Great Grandma To You (Büyük Büyükanneden Sana) adlı makalesinde belirtmiş olduğu başka çalışmaların sonuçlarına göre bu düzenlemeler sadece görünüşte değil. 

Örneğin 1944-1945 yılları arasında süren korkunç Hollanda kıtlığı, beslenmenin epigenom üzerindeki etkileriyle ilgili çalışmalar yapabilmeye olanak sundu. Kıtlık dönemi kışında hamile olan annelerden doğan kişiler, insanda büyüme ve metabolizmayı düzenleyen IGF2 adlı gende değişikliklere sahipti ve bilim insanları bu değişikliklerin etkisinin 60 yıldan fazla sürdüğünü buldu. 

Bazı başka araştırmalar ise bunun tam zıddı olarak, Amerika'da daha yaygın olan bir durum üzerinde yoğunlaştı: Obez anne babaların çocukları. Obez annelerin çocuklarının obez olma olasılığı daha yüksek; bazı bilim insanlarına göre bunun sebeplerinden bazıları epigenetik değişiklikler. Babalar da bu işten sıyrılmış sayılmaz. Bilim insanlarının 2013 yılı raporuna göre obez babaların kızları IGF2 geni üzerindeki belli kısımların çok azına sahipler. 

Bugüne kadar epigenetik üzerindeki diğer çalışmaların çoğu potansiyel olarak zararlı şeyler üzerinde yoğunlaştı. Stres, sigara, alkol ve kirletici maddelerin tamamının gen davranışlarını etkiledikleri gösterildi. 

Ancak haberler sadece karanlık değil. Devam eden bir araştırmadan gelen istisna haberler de var. Örneğin fareler üzerindeki bir çalışmada gebelik süresince bazı genlerin iyi yönde davranış değişikliğe uğradığı gözlendi. 

Bu çalışmaların pek çoğu etkileri nesiller boyu takip etmedi, bu yüzden bu değişikliklerin sonsuza kadar sürüp sürmediği bilinmiyor. Ancak belli çevre koşullarının, örneğin yeterli gıda bulunup bulunmadığının genetik tarihimizi etkileyebildiği düşünülüyor.

Tüm bunlar gen davranışlarınızın yıldızlarda yazılı olmadığını söylemek için anlatıldı. Çocuklarınızın ya da onların çocuklarınınki de. Astrolojide söylenenin aksine genler buradaki, Dünya üzerindeki etkilere karşı o kadar hassastır ki kaderimizi yönlendirebilir.