Alice Harikalar Diyarında Sendromu: Bir Lewis Carroll Kurgusunun Gerçek Oluşu!

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Alice Harikalar Diyarında Sendromu, aslında tam da kulağa geldiği gibidir. Lewis Carroll'un hemen her birimizin zihninde yer edinmeyi başaran eseri, bu sendroma sahip bireylerin gerçekliğine dönüşmektedir. Alice Harikalar Diyarında Sendromu, bireylerin beden algısını çarpıtmaktadır. Bireyler kendi beden parçalarını veya çevrelerindeki nesneleri, olduğundan farklı algılamaktadırlar. Şekil, boyut, hareket veya renk gibi; nesnelere ya da kendimize dair farkındalık oluşturmamıza katkı sağlayan özelliklerde bozulmalar meydana gelmektedir. Karıştırıcı bir nörolojik durum olan bu sendrom aynı zamanda işitme, dokunma ve zaman algısında da değişikliklere neden olabilmektedir.

Bireyler; mikropsi yani nesneleri olduğundan daha küçükmüş gibi algılama, makropsi yani eşyaları olduğundan daha büyük görme, teleopsi yani eşyaları kendinden daha uzaktaymış gibi algılama ve pelopsia yani nesneleri kendine çok yakında görme gibi deneyimler yaşamaktadır. Aynı zamanda işitsel halüsinasyonlar da sendromun bir parçası olabilmektedir. Bu tip halüsinasyonlar işitilen seslere yönelik algının da çarpıtılmasından kaynaklanmantadır. Algıdaki bu değişimler, garip müzik veya seslerin duyulmasına neden olmaktadır.

Belirttiğimiz gibi Alice Harikalar Diyarında Sendromu'nda algılar değişse de sendrom henüz sineztezi ile henüz ilişkilendirilmemektedir. Bu sendromla yaşayan bireyler, deneyimledikleri bu algı değişimlerinin gerçek olmadığının da bilincinde. Yani aslında bu bireylerin gerçek ile aralarındaki bağlantı kopmamaktadır. Her ne kadar gerçeklik algısı tamamen yok olmasa da sendrom, bireylerin hayatını akut olarak ciddi anlamda etkileyebilmektedir.

Belirti ve Semptomlar

Sendrom ilk defa Caro Lippman tarafından tanımlandı. Kendisinin hastalığı tanımlamasından sonra, hastalık hakkında pek yeni bulgu keşfedilmediği de söylenebilir. Yani o zaman fark edilen semptomlar, bugün de aynen geçerli diyebiliriz. Alice Harikalar Diyarında Sendromunun semptomları arasında şunlar var:

• Bireyin kendi bedenine dair algısının değişmesi
• Bulantı, baş dönmesi ve ajitasyon
• İşitsel halüsinasyonlar
• Yanılsamalar
• Nesnelere dair algının değişmesi
• Mikropsi
• Makropsi
• Teleopsi
• Pelopsia

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Sendrom kesin sebebi henüz bilinmiyor olsa da, nedenlerine yönelik farklı teoriler mevcut. Akla gelen ilk nedenlerden biri, migren. Hatta kendisi de bir migren hastası olan Lewis Carroll'un bu sendromu deneyimlediğine dair spekülasyonlar da var. 30 yıl boyunca, 28 migren hastasının takip edildiği bir çalışmada, 7 bireyin Alice Harikalar Diyarında Sendromu ile ilişkilendiren semptomları tecrübe ettikleri ortaya koyuldu. Yapılan bazı çalışmalar ise migren için kullanılan ilaçlardan kaynaklı olarak ortaya çıktığı düşünülen vakaların da var olduğunu ifade etmektedir.

EBV (Epstein-Barr Virüsü) kaynaklı iltihapların da potansiyel nedenler arasında olduğu düşünülmektedir. Bu iltihap, beynin fonksiyonel dokularında şişliklere neden olabildiği gibi bölgesel kan akışını da azaltabilmektedir. Bu gibi değişimler algıda değişikliklere neden olabilmektedir. Bireyler sendroma dair semptomlar gösterebilmektedir. Sendrom ayrıca epilepsi, serebral lezyonlar, meskalin gibi psikoaktif maddeler nedeniyle zehirlenme veya şizofreni ile de ilişkilendirilmektedir.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Alice Harikalar Diyarında Sendromu'na yönelik standart bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavi planları migren profilaksisinden ve takiben düşük tiramin-migren diyetinin uygulanmasından oluşabilmektedir. Kombine tedaviler uygulanmantadır. Bu kombine tedaviler; antikonvülsanları, antidepresanları, kalsiyum kanal blokerlerini ve beta blokerlerini içerebilmektedir. Yeni yaklaşımlarda transkraniyal manyetik stimülasyon da kullanılabilmektedir. En etkili metodun belirlenebilmesi için ise daha detaylı araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Semptomların genellikle birkaç hafta veya birkaç ay içerisinde yok olduğu bilinmektedir. Bazı bireyler semptomları sadece gün içerisinde 10 saniye ila 10 dakika kadar sürecek şekilde deneyimlediklerini söylemektedir. Bu açıdan semptomlar, nispeten kısa süreli diyebiliriz. Durum böyle olsa da bireyler akut anlamda ciddi olarak bu semptomlardan etkilenebilmektedir. Sendromun akut fazında hassas çalışma gerektiren işlerin gerçekleştirilmesi mümkün olmamaktadır. Nesnelere ve bedene dair algının bozulması pek çok eylemi zorlaştırmaktadır.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Alice Harikalar Diyarında Sendromu hakkında genel popülasyonu kapsayan bir veri olmasa da farklı çalışmalar mevcut. Sendromun çocuklar arasında daha yaygın olduğu bilinmektedir ve nadir hastalıklar arasında değerlendirilmektedir. Yapılan klinik bir çalışmaya göre migren hastalarının yaklaşık %15 kadarının bu sendromu yaşadığını iddia etmektedir.

1480 ergen üzerinde yapılan bir diğer araştırma, yaşamları boyunca mikropsi ve/veya makropsi deneyimi yaşamış olanların kadınlarda %6.2 ve erkeklerde %5.6 olduğunu ortaya koydu. 3224 lise öğrencisi ile yapılan bir diğer çalışmada ise 6 aylık yaygınlık oranları incelendi. Bu incelemede oranlar mikropsi için %3.8, makropsi için ise %3.9 olarak belirlendi.

Etimoloji

"Alice Harikalar Diyarında Sendromu" ismini ortaya atan ilk kişi ise Dr. John Todd. Bu nedenle aynı zamanda Todd Sendromu olarak da bilinmektedir. Semptomlar göz önüne alındığında, Lewis Carroll ve onun büyük eseri Alice Harikalar Diyarında hemen akla gelmektedir. İşte bu eser ve sendrom arasındaki benzerlik, ismin ortaya nasıl çıktığını açıklamaktadır.