Afrika'daki Maymunlar, 30 Milyon Yıl Kadar Önce Doğal Sallar Üzerinde Güney Amerika'ya Geçti!

Günümüzde, Güney Amerika'da yaşayan kapuçin ve yünlü maymun gibi maymunların atalarının, Yeni Dünya'ya, bitki ve topraktan oluşan "yüzen adalar" üzerinde, Atlantik Okyanusu boyunca yüzerek geldiği biliniyor. Yapılan yeni bir çalışma, bu yolculuğu yapan tek primatların onlar olmadığını ortaya çıkardı. Peru'da bulunan bir fosil, farklı ve soyu tamamen tükenmiş bir primat familyasının da 30 milyon yıldan fazla bir süre önce benzer şekilde bir yolculuk yaptığını ortaya atıyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde paleontolog olarak görev yapan Erik Seiffert, Peru ve Brezilya sınırına yakın Juruá Nehri kıyısında yarasa, kapibara ve erken Yeni Dünya maymunlarının fosillerin bir karışımını bulunduran bir fosil bölgesi keşfetti. Bunun yanında, Seiffert ve ekibi, sadece Afrika'da yaşadığı düşünülen ikinci bir primat grubuna dair kanıtlar da buldular.

Dişler, Tür Tespiti İçin Eşsiz Bulgulardır!

Science dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu ikinci primat grubuna dair bulunan ve dört adet dişten oluşan fosil bulguları, doğal dayanıklılıkları neticesinde milyonlarca yıl korunabildi ve memelilerin evrimsel süreci içerisinde çok fazla değişiklikliğe uğramaları sebebiyle bulgulanan dişler büyük keşiflere kapı aralayabildi. Bu fosiller, bu ölçekler dahilinde memeli fosil kayıtlarının önemli bir parçasını oluşturuyor.^[1] Öyle ki bulunan tek bir azı dişi dahi, bir fosilin türünü belirlemek için bir grup kaburga kemiği veya bir bacak kemiğinden daha faydalı olabilmektedir.

Peru'da bulgulanan primat dişlerinin soyu tükenmiş bir maymun grubu olan Parapithecid qatrania'ya ait olduğunu ileri süren Seiffert ve ekibi, konu hakkında şunları söylüyor:

Eğitimsiz gözler, bu primatları günümüzdeki Yeni Dünya maymunlarına benzetecektir. Ancak dişin, kafatasının ve bacak kemiğinin ayrıntılarına inildikçe önemli farklar gözlemlenmekte; dişin üzerindeki çıkıntı ve çukurlar hangi fosilin hangi familyaya ait olduğuna dair güvenilir fikirler sunmaktadır.

Seiffert, yeni bulunan azı dişlerinin Mısır'ın Fayyum bölgesinde bulunan, kendisinin de çalıştığı alanlarda bulgulanmış Parapithecid qatrania cinsinin azı dişlerine büyük oranda benzediğini ifade ediyor. Bu bulgu ile bu cinsin yaklaşık 32 milyon yıl kadar önce Güney Amerika'da da bulunduğu anlaşılıyor. Araştırmacılar bu diş ile temsil edilen yeni türe Ucayalipithecus perdita adını verdiler.

Wake Forest Üniversitesi'nde paleoprimatolog (nesli tükenmiş primatlar ve primatların kökeni üzerinde çalışan bilim insanı) olan Ellen Miller, konu hakkında şunları söylüyor:

Böyle bir biçim ve boyuta sahip bir Qatrania dişinin başka bir tür memelide, hatta bir maymunda dahi evrimleşmiş olması ve bu zaman diliminde yaşamış olması çok mümkün değil.

Ucayalipithecus'ların tarih öncesi Afrika'daki en yakın akrabalarından uzakta, Güney Amerika'da bir anda ortaya çıkmaları, Yeni Dünya maymunlarının atalarının bir zamanlar yapmış olduğu Atlantik aşırı yolculuğu bu maymunların da yaptığını işaret ediyor. Ancak bu primatların yaptığı, kasıtlı bir yolculuk değildi; bu yolculuğu kayıklar inşa edip de insanlar gibi bilinmeyen yerlere yelken açarak yapmamışlardı. Tamamen tesadüfen meydana gelen, şansa ve dünyanın 32 milyon yıl önce bambaşka bir yer olması sayesinde yapılmış bir yolculuktu.

Smithsonian

Maymunlar Atlas Okyanusu'nu Nasıl Aştı?

Eskiden, Geç Eosen dönemi olarak bilinen bir dönemde, Afrika ve Güney Amerika birbirine önemli derecede yakındı. İki kıta arasında kalan Atlas Okyanusu'nun mesafesi şimdikinin yaklaşık yarısı kadardı ve Antarktika'da yaşanan buzullaşma, deniz seviyesinin de düşmesine sebep olarak, geçitin kısalmasını sağlamıştı. Yani bu dönemdeki okyanus seviyesi iki kıta arasında geçiş yapılabilecek durumdaydı. Miller bu konu hakkında şunları söylüyor:

Günümüzde birçok insan primatların uzun, hatta ortalama mesafeleri dahi aşamayacağına inanıyor. Ancak bu türde mesafe aşımları geçmişte meydana geldi ve şu anda da yaşanmakta. Tenrek ve lemur gibi hayvanlar 420 kilometreyi aşan bir mesafeyi doğal raftlar üstünde kat ederek Afrika'dan Madagaskar'a gelmiş; kimi küçük kertenkeleler ise doğal sallar üzerinde adalar arası yolculuklar yapmışlardır.^[2]

Dünyanın diğer bölgelerinde karşılaştırılacak başka primat fosillerinin olmaması bu iddiaya bir destek oluşturmaktadır. Eğer Yeni Dünya maymunlarının ataları veya Ucayalipithecus Avrupa'ya yayılmış olsaydı ve güneye gelmeden önce Kuzey Amerika'ya geçmiş olsalardı ya da güneyden, Antarktika üzerinden dolaşmış olsalardı, yolculuklarını kanıtlayan fosiller bırakmış olacaklardı. Buna ek olarak Seiffert'in de belirttiği üzere, primatların Atlas Okyanusu boyunca yolculuk yaptığı dönemlerde dünya soğumaktaydı ve Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da birçok eski primat türünün nesli tükenmekteydi.

Maymunlar Raftlar Üzerinde Okyanusları Aşabilir mi?

Seiffer, bir açıklamasında şöyle diyor:

Kabul etmeliyim ki Panama Kanalı'nda bitki ve toprak karışımından oluşan bir adacığın yüzdüğü bir video görene kadar bu sal konusuna ben de şüpheyle yaklaşıyordum. Bu adacığın üzerinde ağaçlar vardı ve belki meyve vermiş bile olabilirlerdi.

Bu konudaki hipotez, Afrika kıtasının Atlantik kıyısında yaşayan maymunların şiddetli fırtınalar tarafından savrulup kendilerini denizde bulduklarını; tutunabildikleri toprak yığını ve bitki birikintilerine sıkıca tutunup, bunları doğal bir platform olarak kullanarak akıntılarla okyanusun diğer tarafına taşındıklarını öne sürmektedir. Yeni kıtaya vardıklarında sağ kalan maymunlar kendilerine uygun yeni bir yuva bulmuş ve hızla çoğalmaya başlamışlardır.

Sonuç

Seiffert'e göre Ucayalipithecus'ların keşfi, Güney Amerika'daki primat evriminin tarihinde büyük bir bölümün gözden kaçırıldığını göstermektedir. Bu maymunların Güney Amerika'nın iç kesimlerinde keşfedilmesi, kıtaya vardıktan sonra yayıldıklarını ve Yeni Dünya maymunlarının habitatlarına girdiklerini gösteriyor. Yani Qatrania, Yeni Dünya maymunlarının atalarıyla kol kola yaşamış, rekabet etmiş, Güney Amerika'nın bitki ve hayvan evriminde rol oynamıştır. Miller, konu hakkında şunları söylüyor:

Bu araştırma, primat biyocoğrafyası alanında ezberleri bozacak bir araştırmadır. Tarih öncesi çağlarda primatlar okyanusları defalarca aşmış, yeni yerlere yolculuklar yapmışlardır. Paleontologlar bu yolculukların kanıtlarını fosil kayıtlarındaki dağılımlarla takip edebilir. İnanıyorum ki daha fazla paleontolog "Tamam, bu yolculukların mümkün olduğunu biliyoruz, ancak ne şartlar altında gerçekleşmesini bekleriz?" sorusunu sorarak, bu yolculukları modellemeye ilgi duyacaktır.