Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?

5 dakika
36,204
Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?
Tüm Reklamları Kapat

Aşağıda, 12 milyon yıl öncesinden kalma reçine içinde hapsolmuş bir mantis (peygamber devesi) görüyorsunuz.

12 milyon yıllık mantis
12 milyon yıllık mantis
Pinterest

Bazı bilim dışı ve bilim düşmanı kaynaklarda bu tarz fosiller, modern canlılar ile yan yana koyulup "Bakın hiç değişmemiş, demek ki evrim yalan." demek için kullanılır. Bu, yalanların en düşük seviyeli olanlarından birisidir; çünkü sadece insanlığın en değerli kolektif birikimi olan bilimi ve bilimin metodolojisini ayaklar altına almakla kalmaz, aynı zamanda doğrudan doğruya bu iddiaya maruz kalan insanları da (yani sizleri de, bizleri de) aptal yerine koymayı hedefler.

Yukarıdaki mantis örneği üzerinden gidelim. Böyle bir iddiayla karşılaştığınız zaman kendinize sormanız gereken ilk soru şudur: "Ben, bir mantisin anatomisine hakim biri miyim?".

Tüm Reklamları Kapat

Mantis Genel Anatomisi
Mantis Genel Anatomisi
US Mantis
Mantis uzuv anatomisi
Mantis uzuv anatomisi
US Mantis
Mantis Vücut Modeli Parametreleri
Mantis Vücut Modeli Parametreleri
Bioinspiration & Biomimetics

Çünkü eğer bir alanda uzmanlığınız yoksa, o alanın ilgilendiği unsurun sahip olduğu farkları (bu farklar ne kadar ufak veya ne kadar büyük olursa olsun) tespit etmeniz mümkün olmayabilir.

Bunu ufak bir test ile gösterelim: Yazımızın başında bunun bir mantis olduğunu zaten belirttik. Ama "mantisler" dediğimiz canlı grubunun, aslında Mantodea isimli bir takıma işaret ettiğini ve bu taksonomik takım altında 15 farklı aile, 430 cins, 2300 tür mantis olduğunu söylemedik. Hatta bu canlının mantis değil de başka bir tür olduğunu da söyleyebilirdik - ve muhtemelen kandırmamız çok da zor olmazdı. Ama bu canlı, gerçekten de bir mantis. Pekala, şimdi size soru: Madem mantisler 12 milyon yıl içinde hiç değişmemiş, bu mantisin bu 2300 türden hangisi olduğunu belirleyebilir misiniz?

Bekliyoruz...

...

Tüm Reklamları Kapat

Gördünüz mü?

Bir entomolog (böcek bilimci), en azından belli bir fikre sahip olacaktır. Belki tek bir bakışta spesifik türü bilemeyecektir; sonuçta entomoloji de sadece "bakmak" ile yapılan bir bilim değildir - birçok ölçüme, incelemeye, analize ihtiyaç duyar. Ancak bir entomolog, en azından coğrafi lokasyon, jeolojik zaman, ekolojik durum gibi faktörlerden yola çıkarak, sizin veya bizim aksimize kısa sürede olasılıkları dikkate değer miktarda daraltacaktır. Örneğin eğer fosilin çıkarıldığı yer neotropik bir bölge ise Acanthopidae ailesinden olacağını öngörebilir veya Karayipler'den çıktıysa Epaphroditidae olduğunu düşünebilir. Ama yok eğer Kuzey Afrika'da bulunduysa Empusidae ailesinden olması olasıdır; fakat Güneydoğu Asya'da bulunduysa muhtemelen Metallyticidae olurdu. Öte yandan entomolog olmayan bizler, bu fosile üstünkürü 10 saniye değil, 20 yıl bile aralıksız olarak baksak, bunca uğraşın sonucunda en ufak fikre sahip olamazdık. Çünkü yetkin değiliz!

Birkaç mantis türünün evrimsel akrabalık ilişkilerini gösteren filogenetik harita...
Birkaç mantis türünün evrimsel akrabalık ilişkilerini gösteren filogenetik harita...
Mantodea Research

Bize her sincap, her goril, her çam ağacı, her bakteri aynı gelebilir. Bu, onların aynılığından değil, bizim o konudaki cehaletimizdendir. Sincaplar üzerine uğraşan bir mamalog için her bir sincap türü bambaşkadır; hatta aynı türün farklı bireyleri arasındaki farklar bile tabiri yerindeyse kabak gibi bellidir. Halbuki bize 58 cins altında toplanan 285 farklı sincap türünün hepsi aynı gelir: Yemiş peşinde koşan kıllı, dişlek ve komik kuyruklu bir hayvan... Benzer şekilde, Jane Goodall gibi köklü ve on yıllarını primatlara ayırmış bir primatologun bir gorile bakış açısıyla, hayatında gorili anca fotoğraflarda, belgesellerde veya hayvanat bahçelerinde üstünkörü görmüş bir kişinin algısı, kavrayışı ve tespitleri bir olabilir mi? Bizler Gorilla gorilla türü ile Gorilla beringei türleri arasındaki farkı bile ayırt edebilir miyiz? Kaldı ki, Gorilla gorilla gorilla, G. g. diehli, G. beringei beringei, G. b. graueri gibi alt türleri ayırt edebilelim! "Çam ağacı" dediğinizde gözünüzün önünde aynı ağaç canlanır; ama "çam" dediğimiz canlının Pinoideae alt ailesinin halk arasındaki adı olduğunu ve 126 ayrı çam ağacı türü olduğunu biliyor muydunuz? Bakteriler ise apayrı bir dünya... Mikroskop altında bakteri ile arkeyi, hatta bakteri ile paramesyumu bile ayırt etmekte zorlanabilecek olan bizler, on milyonlarca bakteri türü olduğunu öğrendiğimizde "Hepsi aynı canlı işte." deme cüretini nasıl kendimizde buluruz?

Mantislere geri dönelim... Mantisler yaklaşık 120 milyon yıldır var olan bir aile. Yani bundan 100-120 milyon yıl kadar önce de karşınıza çıksa "mantis" diyebileceğiniz türler bulunuyordu. Çünkü her canlı grubu, geride bıraktığımız son birkaç on bin yılda evrimleşmiş olmak zorunda değildir - hele ki koskoca ailelerden bahsediyorsak. Kafanız karışırsa "memeliler"i düşünün: 250 milyon yıl kadar önce evrimleşmiş bir sınıftan söz ediyoruz ve günümüzde halen ilk memelileri andıran ornitorenk gibi canlılar yaşıyor. Bu demek değil ki memeliler ilk ortaya çıktığından beri hiç evrimleşmedi! Eğer bu doğru olsa, insan, balina, ayı, koyun gibi sayısız tür nasıl ortaya çıkardı? 200 milyon yıl öncesine de gitmiş olsanız, "memeli" olarak kategorize edeceğiniz, kıllı ve doğuran hayvanlar bulmanız mümkün olurdu. Bu, memelilerin hiçbir zaman evrimleşmediği anlamına gelmez!

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Mantisler için de durum böyledir. 12 milyon yıl öncesinden kalma bir fosil, mantislerin evrimsel sürecinin sadece %10'una tekabül etmektedir. Bu süreçte mantisler altında da sayısız farklı dallar evrimleşti. Ancak mantisler hiçbir zaman yok olmadı. Dolayısıyla bulunan fosillerin, bu fosil türlerin torunlarına ve kuzenlerine benzer olması çok normal! Her canlının farklı miktar ve hızlarda evrimleştiği asla unutulmamalıdır. Önemli olan, bu sürecin genel evrim yasalarına uyuyor olmasıdır.

Sonuç

Uzun lafın kısası... Bazen bizlerden, aslen yapamayacağımız (çünkü yapmaya yetkin olmadığımız) şeylerin istenmesi gururumuzu okşar. "Tabii ya, ne var bunda, tabii ki yapabilirim!" diye düşünebiliriz. Aslında asla ayırt edemeyeceğimiz türlerin aynı canlı olduğu yargısına varabiliriz. Bu nedenle de soruyu soran kişinin art niyetli bir şekilde inşa ettiği kapanına düşüveririz.

Siz siz olun, bu tuzağa düşmeyin. Evrim tarihi, evrim mekanizmaları, paleontolojik verilerin analizi, hatta spesifik canlı gruplarının anatomik, morfolojik, fizyolojik özellikleri hakkında yeterince derin bilgilere sahip olmadan, evrimsel sürecin ve anatomik benzerliklerin miktarı konusunda lütfen yargılara varmayın.

Şunu da asla unutmayın: Sizi zokaya düşürmek isteyen evrim düşmanı bilim karşıtlarının da bu konuda en ufak bir fikri yok. Ne dediklerinin, ne yaptıklarının farkında bile değiller. Tek arzu ettikleri, evrimi bir araç olarak kullanıp, sizi kendi inanç sistemlerine çekebilmek. Yoksa bilime, evrime, gerçeklere önem verdikleri yok.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
27
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 35
  • Bilim Budur! 16
  • Muhteşem! 11
  • Umut Verici! 6
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • İnanılmaz 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Grrr... *@$# 3
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:57:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7430

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?. (22 Ekim 2018). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7430
Bakırcı, Ç. M. (2018, October 22). Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7430
Ç. M. Bakırcı. “Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 22 Oct. 2018, https://evrimagaci.org/s/7430.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Reçine İçinde Milyonlarca Yıldır Korunan Türler Hiç Değişmemiş mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 22, 2018. https://evrimagaci.org/s/7430.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close