Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Sercan Akçelik
Sercan Akçelik
1,872 UP
Üye
0

Bilinenin üzerinden bilinmeyene fikir üretmek bizi yanıltır mı?

Bildiğimiz bir durumu, bilmediğimiz bir duruma benzetip sonra bildiğimiz durum üzerinden yaptığımız çıkarımları, bilmediğimiz durum için de kullanmak ne kadar doğrudur? Bana yanlış geliyor ama başka insanların fikirlerini de almak isterim.
921 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ufuk Derin
Skeptik

Tabii ki hatalıdır. Benzetme yapacaksak benzetilecek iki durumun da benzetme yönünü bilmemiz gerekiyor.

Yanlış benzetme safsatası, benzetilen iki konunun asıl konu yani benzetme yönünden benzemediği ya da benzediği bilinmediği halde konu dışındaki tamamen alakasız başka bir özellik açısından benzediği için asıl konu hakkında da benzediğini söyleme hatası olarak tanımlanabilir.

Örneğin "Bulut, pamuk gibi." derken bulutun görüntüsünü biliyoruz, pamuğun da. Bunları görüntü yönünden benzetiyoruz. Ama diğer yandan "Kalemi yapan akıllı bir varlık var, o halde bizim de evrenimizi yapan akıllı bir varlık var." benzetmesi hatalı olacaktır çünkü evrenin bir kalem gibi olduğunu nereden biliyorlar? Sadece ikisi de bir madde olması açısından benziyor diye akıllı bir varlık tarafından yapılma açısından benziyor olmak zorunda mı? Bu benzetmeyi yapanlar öyle olduğunu varsayıyor ama ya değilse? Bilmiyorlar ki benzetebilsinler.

Tüm Reklamları Kapat

Başka bir örnek ise "Devletin yasaları var, doğanın da var. Devletin yasalarını koyan bir akıllı varlık varsa doğa yasalarını koyan akıllı bir varlık var." şeklinde akıl yürüten kişiler... Sadece "yasa" kelimesi olması açısından benziyor diye ikisinin de bilinçli bir varlık tarafından koyulduğu açısından benziyor olmak zorunda mı? Doğa yasalarının devlet yasalarına bu yönden benzeyip benzemediğini bilmiyorlar ki bu çıkarım doğru olsun. Bilmiyorlar ki benzetebilsinler. Dikkatlice incelendiğinde evrenin veya insanın pilot kalemden, doğa yasalarının da benzetme yönünden devlet yasalarından çok farklı olduğu rahatça anlaşılabilir.

590 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Zühtü Mete Dinler
Su Ürünleri Yüksek Mühendisi (Doktora Öğrencisi)

Bilinen bir konudan bilinmeyen bir konuya benzetme yapılması, doğru bir düşünme hareketidir. Bilinmeyeni merak etmek, bildiklerimiz ile olur? Eğer bilinmeyen için vardığın "olabilir" sonuçlar için testler, denemeler yaparsan, merak ettiğin konuyu bilmeye yaklaşırsın. Önemli olan bilmediğin hakkında yaptığın bu düşünme egzersizinden, çıkardığın sonuca varmak için, bildiklerinle doğrulayabileceğin ve her defasında küçük adımlarla yapacağın doğrulama işlemi BİLİM'dir.

Eğer, sadece bildiklerinle, bir bilinmeyen için çeşitli varsayımlar yapıyorsan ve bunu doğrulamak için test yapmıyorsan o zaman bu BİLİM KURGU'dur.

Her ikiside değerlidir. Kendince önemlidir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak senin sorunun ikinci kısmında sorduğun, bilinmeyeni, bilinenlerden yola çıkarak çeşitli çıkarımsamalar yapıp bunu tüm bilinmeyen'e genellemen YANLIŞtır. (Ama eğer bir yazarsan, bilim kurgu yazıyorsan, ve biz senin romanı alıp ilk okuduğumuzda "ammada uçmuş" deriz, ama düşüncelerin milyonda bir tutarsa o zaman "vay bee" deriz. Ama unutma Jules VERNE gibi bilim kurgu yazarları bile uçuk kaçık olduğunu bildiği kurgularında bile bir tutar yol izlemiştir. Örneğin natilius denizaltısını yazdığında ufak tefek deniz altı denemeleri vardı, ama böyle büyük değildi. denizaltının suyun altından atış yapabileceği düşüncesi yoktu, su altında tüplü dalış yoktu, ama yazdı. Yosunları Çinlilerin, Japonların yediğini biliyordu, ama tamamı ile denizden beslenerek yaşanabileceğini bilmiyordu. Denizlerin altında batan gemilerden hazinelerin çıkartılabileceğini hayal etmişti. Motorların elektrikle çalışabileceğini tamamen hayal etmişti. Yaşadığı dönemde elektikli motoru geç, petrol ürünleri ile çalışabilecek motorlar bile fikir aşamasında idi). Örnekler çoğaltılabilir.

0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close