Epikür'ün "Ölümden korkmak anlamsızdır, çünkü yaşadığımız sürece ölüm yoktur" sözü tatmin edici mi ?

Merhaba Kayra,

Sanıyorum ki Epikür bu sözü ile yok olmanın biz varken karşımıza çıkmayacağını söylüyor. "Ölüm fikri" insanın soruşturduğu konulardan bir tanesi ve olmaya devam edecek. Bu nedenle Epikür'ün ifade etmeye çalıştığı biz varken ölüm fikrinin bizimle birlikte olmayacağı değildir. Yok olma durumunun, yaşıyorken karşımıza çıkamayacağıdır. Yok olmak, ölüm ile birlikte ortaya çıkacak bir durum. Bu nedenle Epikür ölümden korkmanın anlamsızlığına vurgu yapıyor. Yaşıyorken var olmaya devam edeceğiz fakat öldüğümüzde yok olma açığa çıkacak. Bu konuya ilgili iseniz eğer Schopenhaur'un ölüm ile ilgili düşüncelerine de bakmanızı tavsiye ederim. Çünkü o da aslında ölümden korkmanın anlamsızlığından bahsetmiş, bu korkunun temelde neyden kaynaklandığını soruşturmaya çalışmıştır. Schopenhauer, kendimizin ve yakınlarımızın ölümünden korkmamızın asıl sebebinin, ölüm sonrası ortaya çıkan yok olma durumu ile ilgili olduğunu söyler. İnsanın içerisinde var olan yaşama isteği, yok olmanın acı verici bir şey olduğunu düşünür. Bu nedenle her birimiz ölümden korkarız.

İnsanlarda ölümle ilgili korku iki duruma ilişkindir. Birincisi ölüm anında yaşanacak acı, ikincisi ölüm sonrası yok olma düşüncesi.

Epikürün düşüncesi ölüm ötesi için doğru kabul edilebilir ama ölüm anı için doğru değildir. İnsanların ölümden korkma/kaçınma sebebi ilkin ve daha çok ölüm anına dair çekecekleri acı içindir.

Zihinlerimiz kavram ve kelimeleri kullanırken çağrışımlı işler ve zihinlerimiz kelimeleri çağrışımlı seçerler. Bu nedenle bir çok durumda bir kelime veya kavram diğeri yerine kullanılarak çoğu zaman insanların mantık hatası yapmasına yol açan kullanım hatalarına veya bunları okuyan için farklı anlamlandırmalara neden olurlar. Epikür burada varlık ve yokluk düşüncesi üzerine söz söylemek isterken 'yokluk' yerine hatalı şekilde 'ölüm' sözcüğünü kullanmış ve yanlış (eksik) bir çıkarım yapmıştır. Çünkü yukarıda da bahsettiğimiz şekilde insanların ölümden korkma sebebi sadece ölüm ötesi yok oluş düşüncesi değil ölüm anına da ilişkindir. Epikürün söylemek istediği şey gerçekte ölüme (anına) ilişkin değil ölüm ötesi yokluk durumuna dairdir. Yani sözünün gerçek ve doğru kullanımı esasen şudur: Yok oluştan korkmak anlamsızdır. Çünkü yaşadığımız (var olduğumuz) süre boyunca yokluk yoktur. (Bu arada burada mantık ve felsefe olarak varlık ve yokluk birbirinin zıttı durumlar olduğu için biri varken (var olduğu sürece ) diğeri zaten yoktur anlamına gelen bir söz ifade edilmiştir. )

Kaygı bozukluğuna sahip birisi olarak şöyle söyleyebilirim.Bana bu soru “Zebralar neden ülser olmaz?”kitap başlığında ki soruyu hatırlattı.Ben bu duruma şu şekilde bakıyorum:

Ailemden birisini kaybetmekten aşırı korktuğum ve anksiyete atakları geçirdiğim bir dönem olmuştu ve ben bu konu hakkında düşümeye başlayınca şunu fark etmiştim;bu durum bir şekilde yaşanacak ya da yaşanmayacak.Benim bu durum için kaygıdan mahvolmam neyi değiştirebilir? Eğer böyle bi şey olucaksa ve ben üzüleceksem o zaman üzüleyim.Çünkü şuan buna üzülmem hiçbir şeyi değiştiremez.Bu yüzden birisini kaybetmekten korksam direkt bunu düşünüyorum.Bu durum yaşandığı zaman böyle bir duyguyla savaşırsın ama böyle bir durum ortada yoksa bunun için kaygılanmak,korkmak hiçbir şeyi değiştiremez.Yaşanması gereken şey yaşanır, ve biter.

Ölümde kesinlik var, evet ama bununda ne zaman,nasıl,ne şekilde geleceğini bilemediğimiz için bundan korkmak,kaçmak,bir çözüm değil,sadece yaşamın size verdiği zamandan çalmış oluyorsunuz.Anda kalmak çok zor,evet biliyorum.Ama gelecek sadece daha fazla kaygı ve anı da yaşayamamayla bize geri dönebiliyor.

Sorunuza tam bir cevap olmadı ama sorunun bende çağrıştırdığı durumu sizinle paylaşmak istedim.Bazen başka durumlardan çıkardığımız sonuçları,hayatın diğer sorularında kullanabiliyoruz.