Trans bireylerin, geleneksel olarak cinsiyete göre ayrılmış bir kurum olan rekabetçi sporlara katılımı, özellikle de trans kadınların geleneksel (cis) kadın sporlarına dahil edilmesi, tartışmalı bir konudur.^[1]

Muhalifler, trans kadınların insan fizyolojisindeki cinsiyet farklılıkları nedeniyle rekabetçi sporlarda cis kadınlara karşı haksız bir avantaja sahip olduğunu ve bu durumun onların atletik başarısını tehlikeye atabileceğini ve bu farklılıkların trans bireylerin uyguladığı hormon tedavileri tarafından yeterince tersine çevrilmediğini savunmaktadırlar.

Dünya’yı birçok canlı türüyle paylaşıyoruz… Tabii kaç tane canlı türünün var olduğu sorusu hâlâ muamma. Çünkü, ne tüm türlere erişimimiz var ne de tüm canlı gruplarının birbirinden kesin çizgilerle ayırabiliyoruz. Yine de şimdilik yaklaşık 2 milyar canlı türünün var olduğunu söyleyebiliriz. Bu sayı size uçuk gelebilir ve belki de daha eski çalışmalardaki 1.5-2 milyon gibi sayılarına aşinasınız. Ancak 2017 yılında Chicago Üniversitesi'nde yapılan bir çalışma özellikle bakteriler özelinde tahmin edilenden çok daha fazla tür olduğunu ortaya koymuştu ve tahmin edilen sayıyı 2 milyar tür olarak güncellemişti.^[7]

Yaşadığımız bu dinamik doğada, türler sürekli yok oluyor ve yerini yeni türlere bırakıyor. Doğanın “değişen” yapısına yeterli uyumu yakalayamayan bazı türler yaşam savaşına yenilerek yok olurken, birçok tür ise ne yazık ki direkt insan kaynaklı olarak yok oluyor. Hatta bu yok oluşlar bazen o kadar hızlı yaşanıyor ki bazı türler biz daha onların varlığından haberdar olamadan yok oluyor. Buna Brezilya ormanlarındaki yok olmuş kuş türlerini örnek gösterebiliriz.^[8] Peki bilim insanları bir türün yok olduğuna nasıl karar veriyorlar? Madem türler yok oluyor, yok oluştan geri dönen hayvan türleri nasıl varlar? Cevaplayalım.

Macquarie Üniversitesi ve Polonya Bilimler Akademisi'nin Akdeniz ve Doğu Kültürleri Enstitüsü'nden arkeologlar, Journal of Egyptian Archaeology dergisinde yayınladıkları makalede, Sudan Doğu Çölü veya diğer adıyla 'Atbai'de 16 yeni kaya sanatı alanı keşfettiklerini belirtiyor.^[1] Yeni keşfedilen ve 4.000 yıl öncesine tarihlenen sanat eserlerinin neredeyse tamamında sığırlar yer alıyor. Macquarie Üniversitesi'nde araştırmacı olan Dr. Julien Cooper, bu konuda şöyle söylüyor:

Doğu Sudan'da keşfedilen kaya sanatı, çölü; çimenli bir savan olarak, havuzlar, nehirler, bataklıklar ve su birikintileriyle dolu; zürafa ve fil gibi çeşitli Afrika savana faunasına ev sahipliği yapan bir yer olarak tasvir ediyor.

Fosiller, evrim tarihini keşfetmenin en heyecan verici yöntemlerinden birisidir. Bugüne kadar keşfedilen on binlerce fosil, evrim tarihindeki birçok detayı aydınlatmakla birlikte, istisnasız olarak her biri, evrimsel biyolojinin öngörülerini doğrulayacak kanıtlar olarak kayda geçmiştir. Bu açıdan evrimsel biyoloji ile, fosilleri gün yüzüne çıkan paleontoloji ve antropoloji arasında çok yakın bir ilişki olduğu söylenebilir. Evrimsel biyoloji, türlerin tarihini aydınlatma konusunda bakmamız gereken detaylar açısından yön gösterir, paleontoloji ve antropolojinin çıkardığı fosiller, evrimsel öngörüleri sınamak adına bu potansiyel fosilleri arar ve bulur. Tabii ki fosil araştırmalarının tek amacı evrimsel geçmişi aydınlatmak değildir; türlerin biyolojisine, fizyolojisine, anatomisine yönelik birçok detayı keşfetmemizi ve bir yerde "kendimizi daha yakından tanımamızı" da sağlar.

Dünya’nın yüzeyi sabit gibi görünse de geçen 4,6 milyar yıl içerisinde ciddi ölçüde değişmiştir. Dağlar oluşmuş ya da aşınmış, kıtalar ve okyanuslar kaymış ve Dünya kimi zaman çok soğuk ve tamamen buzlarla kaplı kimi zaman da daha sıcak ve buzların yok olduğu dönemler geçirmiştir. Bu değişiklikler o kadar yavaş gerçekleşir ki bir insanın yaşamı boyunca fark edilemezler, ancak şu anda bile Dünya’nın yüzeyi hareket etmekte ve değişmektedir. Bu değişiklikler olurken, organizmalar evrim geçirmiş ve bazılarının kalıntıları fosil olarak korunmuştur.

Cinsellik, ebeveynlerin çocuklarıyla konuşmakta en çok zorlandıkları meselelerden birisidir. Çocuklar, cinsel organlarına dair hangi yaşta, ne kadar şey bilmelidir? Bebeklerin nereden geldiğini soran çocuklarımıza konuyu nasıl açıklarız? Cinsel organlara isimler takmalı, "Seni leylekler getirdi." gibi masallara başvurmalı mıyız? Çocuklarımız ergenliğe girmeden önce onları bu konuda bilgilendirmek gerekir mi? Peki ya hangi yaşta çocuklarımıza o meşhur "seks ile ilgili konuşma"yı yapmalıyız? Çocuklarınız durduk yere cinsellikle ilgili sorular sorduğu zaman, bu sorulara nasıl yaklaşmalıyız: geçiştirmeli miyiz, hikayelere mi başvurmalıyız, gerçekleri mi söylemeliyiz?

Hele ki internetin ve teknolojinin durdurulamaz bir kaynak, vazgeçilmez birer araç olduğu bu dönemde, çocuklarınızın cinsellikle çok daha erken yaşlarda tanışması ve size beklenmedik, "erken sorular" sormaları olası...

Kaliteli bir dram veya gerilim filmi, hele ki bir de zihinsel problemleri konu ediniyorsa adeta tadından yenmez. Ancak Night Shyamalan'ın büyüleyici ürkünçlüğüne rağmen Split'inde gösterildiği iddia edilen disosiyatif kişilik bozukluğunun veya Martin Scorsese'nin baş döndürücü gerilimi Shutter Island'da gösterildiği iddia edilen delüzyon bozukluğunun (kuruntulu rahatsızlık) aktarılış biçimi düşünüldüğünde, hangi filmlerin psikolojik rahatsızlıkları daha düzgün, hangilerinin daha hatalı yansıttığını bilmenin bilimseverler için önemli olduğunu düşünüyoruz.

Bu nedenle, hazırlayacağımız bu listede, zihinsel hastalıkların bilimsel olarak isabetli olarak gösterildiği çok sayıda filmi ve sorunlu/hatalı bir şekilde gösterildiği birçok filmi (ve gerekçelerini) bulacaksınız.