Bu makale türleşmenin, soy tükenmesinin ve dağılımın (dispersal) bölgesel toplulukların oluşumunda oynadığı rolü inceleyerek tropikal biyoçeşitlilik çalışmasındaki ana konuları ele alır.

Tropik ekosistemlerin eşsiz çeşitliliği, 18 ve 19. yüzyıllardaki ilk keşif yolculuklarından beri doğa bilimcilerin dikkatini çekmiştir. Temel soru ise, o zaman da şimdiki gibi “Neden bu kadar fazla tür var?” olmuştur. Etkili bir görüş, topluluk seviyesindeki türlerin zenginliğini ekolojik birlikte varoluş mekanizmaları açısından açıklamaya çalışmıştır (Gause 1934, Hutchinson 1957). Ana düşünce, her türün kendine özgü bir ekolojik nişi ele geçirdiği ve ekosistemde belli bir işlevsel rolü üstlendiğidir (Darwin 1859). Bu görüşe göre tür zenginliği, doğal seçilimin rekabeti azaltan veya adaptif türleşmeyi arttıran etkilerinden kaynaklanmaktadır.

Geçmişteki pek çok efsane ve masallar, aslında gerçeklik payı olan olaylardan günümüze dek değiştirilerek ve abartılarak gelmesiyle oluşmuştur. Bunlardan biri olan vampir hikayelerini hemen hemen herkes çocukluktan beri bilir. Ya bir filmin ya da bir kitabın konusu olmuştur senelerce. Peki bu vampir kavramının gerçeklikle bir ilişkisinin olduğunu hiç düşündünüz mü?

Orta Çağ zamanlarında da varlıklarına inanılan vampirlerin en yakın zamanlarda belirgin olarak ortaya çıkması 19. yüzyılın başlarını bulmaktadır. Daha öncesine bakıldığında 16. yüzyılda Macar kontesi Elizabeth Bathory’nin korkunç hikayesi (pek çok kadının canına kıyıp onların kanlarıyla yıkanması), gün ışığından kaçıp siyah kıyafetler giyen ve dişleri sivrileşmiş bu insanlar daha sonra farklı kültürlerde, farklı isimlerle anılsalar da tanımlamaların birçoğu birbirine uymaktadır. Bunlardan bazıları bu vampirlerin ortak özellikleri olarak; karanlıkta yaşamaları, güneşe karşı aşırı duyarlı olmaları, kan emmeleri ve bu yüzden de ölümlere sebebiyet vermeleri hemen hemen tüm topluluklarda bilinir. Bu yüzden vampirler zamanla korkulan varlıklar haline gelmiştir ve özellikle filmlerin ve pek çok romanın konusu olmuştur. 1931’de Bram Stoker tarafından yazılan ve Tom Browning tarafından yönetilen “Dracula” filmi ile vampirlik dünyada çok fazla yankı uyandırdı.

Evrende görüp görebildiğimiz veya direkt gözlemleyemesek bile çeşitli teknik araçlarla bunu mümkün kıldığımız tüm fiziksel olguları açıklama çabası, fizik bilimi ve diğer formel bilim dallarıyla mümkündür. Bu yazıda biz işin fizik kısmına odaklanalım ve bunlar üzerine biraz düşünelim.

Doğadaki tüm "fenomenler" (yani "olgular") hakkında yapılan gözlemler ve deneyler sonucu, onların uymakta oldukları bir takım kurallar olduğunu bilmekteyiz. Aslında bu kurallar dediğimiz ifadeler, bizim en genel anlamda bildiğimiz doğa yasalarıdır. Bu yasaların dili de matematiktir. Semboller kullanarak doğadaki bu yasaları keşfedebilme, aynı zamanda bunları geleceğe yönelik yeni keşiflerde kullanabilme çabası, aslında tüm fiziğin amacının çok kısa bir özetidir.

Bize en çok sorulan sorular, "Şu evrime örnek midir?", "Şu yapılırsa evrim olur mu?", "Şunun olması evrim sayılır mı?" şeklindeki hipotetik veya evrimin doğadan (ve özellikle de insan yaşantısından) örneklendirilmesine dayanan sorular.

Tüm bu soruların yanıtı ortak olduğu için ve okurlarımıza "ne düşünmeleri gerektiğini" değil, "nasıl düşünmeleri gerektiğini" öğretmenin değerini bildiğimiz için, doğada gördüğümüz bir olayın veya sürecin evrimsel bir değişim olup olmadığını anlamak için kendimize sormamız gereken soruları derlemek istedik.

Evrim Ağacı olarak bize üniversite öğrencileri ve adaylarından en sık gelen sorulardan birisi, üniversite bittikten sonra yurtdışına eğitim amaçlı nasıl gidilebileceği, bu çalışmalar için paranın nereden bulunacağı, nasıl burs alınabileceği, not ortalamasının ne olması gerektiği, TOEFL ve GRE gibi sınavlara ne zaman girilmesi gerektiği, ne zaman ve nasıl çalışılması gerektiği, vb. sorular. Bu kılavuzda, bu konularla ilgili en temel bilgileri, çok basit ve kısa notlar halinde sizlere sunacağız. Umuyoruz birçok soru işaretinin temizlenmesine yardımcı olacaktır.

Hazırsanız, başlayalım: