Bir önceki yazımızda, insanların kendi kendilerine zarar verme davranışlarını incelemiş, bunu önlemek için neler yapabileceğimize bakmıştık. Bu yazıda ise intihar kavramına odaklanacağız. Çünkü insanın ruhsallığı yaşam dürtüsüne yaklaştıkça kurucu, uzaklaştıkça ise yıkıcı bir hal alabilir. Hangisine daha yakın olacağımızı ise erken çocukluk döneminde kurduğumuz ilişkiler, mizacımız, genetik yatkınlarımız ve travmatik deneyimlere verdiğimiz ruhsal tepkilerin tümü belirler. Akılda tutulmalıdır ki, yaşam ve ölüm dürtüsü sadece bir ucunda durabileceğimiz, katı ve değişmez ruh halleri değildir. Hayatımız bu iki dürtü arasında salınarak geçer. Ancak, intihar (özkıyım) kişinin benliğine yönelmiş olan ölüm dürtüsünün serbest kalarak, maskelerinden arınarak bütün şiddetiyle karşımızda durduğu zorlu bir ruh halidir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün yapmış olduğu açıklamalara göre, her yıl intihar nedeniyle 800 bin insan hayatını kaybediyor. Dünyada her 40 saniyede bir kişi hayatına son veriyor ve her 20 intihar teşebbüsünden biri ölümle sonuçlanıyor.

Bitki ve hayvan hücrelerinde, endokrin bezler tarafından salgılanan hormonlar, hedef hücrelere ve dokulara giderek temel vücut fonksiyonlarını kontrol eden vücudun haberci kimyasallarıdır. Hormonlar, vücut fonksiyonlarının ve süreçlerinin farklı yönlerine etki ederler. Bunlardan bazıları şunlardır:

Her hormonun vücutta kendine özel reseptörleri bulunur. Belli bir hormon vücudun tüm hücrelerine ulaşmak ile birlikte, sadece bazı hücrelerin o hormon için reseptörleri bulunmaktadır. Böylelikle bir hormona karşı tepki sadece o hormona özel reseptörler içeren hedef hücreler tarafından verilirken, diğer hücreler etkilenmezler.

Tarih boyunca hemen her uygarlık, yalnızca içecekler değil, ekmek, turşu ve yoğurt gibi birçok temel gıda için fermantasyona başvurmuştur. İnsanlığın teknolojik bilgi birikimi arttıkça, bu kimya prensiplerini ilaçlardan biyoyakıtlara kadar birçok farklı alana uyarladık. Tabii ki bu süreç, uzun vadeli bir Ay üssü veya Mars'ta yaşam planlanırken akla gelen ilk ihtiyaç olmasa da uzun süreli görevlerin başarısı için kritik öneme sahip.

Florida Üniversitesi Gıda ve Tarım Bilimleri Enstitüsü'nden araştırmacılar, ilk kez mikro yerçekiminde bira üretimini denedi. Beverages dergisinde yayımlanan bulgular, mikro yerçekiminin yalnızca fermantasyon süreçlerini hızlandırmakla kalmadığını, aynı zamanda daha kaliteli ürünler ortaya çıkardığını gösteriyor. Bu sonuçlar, uzayda sürdürülebilir bir yaşam için biyoteknolojinin potansiyelini de gözler önüne seriyor. Çalışmanın ortak yazarı ve Enstitüde gıda bilimi doçenti olan Andrew MacIntosh, üniversiteden yaptığı bir duyuruda şunları söylüyor:

Bonobo (Pan paniscus), şempanzelerle birlikte Pan cinsini oluşturan iki türden biridir. Günümüzde şempanzelerden farklı bir tür olarak kategorize edilseler de, ilk keşfedildiklerinde fiziksel benzerliklerinden ötürü şempanzelerin (Pan troglodytes) bir alttürü olduklarına inanılmıştır.

Bonoboların vücutları ve suratları siyah kıllarla kaplıdır ancak yüzlerinde, kulaklarında, parmaklarında, ellerinin içleri ve ayaklarının altlarında kıl bulunmaz. İnce bir üst gövdeye, dar omuzlara, ince boyuna, uzun kollara, bacaklara ve büyük, uzun parmaklı ellere sahiptirler. Kolları bacaklarından daha uzun, esnek ve güçlüdür. Koyu renkli yüzleri, büyük pembe dudakları, geniş burun delikleri ve ortadan ayrılmış saçları, en önemli ayırt edici fiziksel özellikleridir. Erkekleri 34 ila 60 kg, dişileri ise ortalama 30 kg civarında olurlar.

Fareler kanalizasyonlarda dolaşmaya, hamamböcekleri mutfak köşelerinde saklanmaya başlamadan çok önce, istenmeyen başka bir misafir erken medeniyetleri rahatsız ediyordu. Biology Letters dergisinde yayımlanan yeni bir genetik çalışması, otel odalarınıza musallat olan ve kanla beslenen tahtakurularının şehirlerde dolaşan ilk haşereler olduğunu gösteriyor.^[1] Ekip, tahtakurularının on binlerce yıldır insanları rahatsız eden tehdit olduğunu öne sürüyor. Araştırmada yer almayan Dresden Teknoloji Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Klaus Reinhardt, çalışma hakkında şunları söylüyor:

Yine de bazı araştırmacılar, tahtakurularının bu unvanı gerçekten hak edip etmediği konusunda kararsız olduklarını söylüyor. Pek çok tahtakurusu türü hayatta kalmak için insanlara ve kana ihtiyaç duyar. Ancak bilim insanları, çok uzun zaman önce tahtakurularının tercih ettiği asıl avların sadece yarasalar olduğunu düşünüyor. Genetik kanıtlar, yaklaşık 245.000 yıl önce bazı tahtakurularının ilk insanlara geçtiğini gösteriyor.

Agorafobi, panik, tuzağa düşme, çaresizlik veya utanma hissetmenize neden olabilecek yer veya durumlardan korkmanıza ve kaçınmanıza sebep olan bir tür kaygı bozukluğudur.^[1] Toplu taşıma kullanmak, açık veya kapalı alanlarda bulunmak, sırada beklemek veya kalabalık içinde kalmak gibi gerçekten yaşanan öngörülebilir olaylardan korkarsınız.

Kaygı, yoğunlaştığında kaçmanın kolay bir yolu olmadığı korkusundan kaynaklanır. Agorafobisi olan çoğu insan, bir veya birkaç panik ataktan sonra olası başka ataklardan korkmalarına ve tekrar olabileceği yerlerden kaçınmaya çalışmalarına sebep olan bu fobiyi geliştirmiştir.