Ak gerdanlı ötleğen (Curruca communis), orta boyutlu bir ötleğen türüdür. Morfolojik olarak yakın akrabası küçük ak gerdanlı ötleğen (Curruca curruca) ile fazlasıyla benzerlik göstermektedir. Fakat kanat tüyleri ve kol teleklerinin kenarlarının kızıl-kahverengi tonlarında olması, kuyruk uzunluğunun daha fazla olması ve beyaz göz halkasıyla ondan ayrılır.^[1] Vücut tüyleri spesifik olmayan soluk kahverengi tonlarında olduğu için diğer bazı ötücü kuşlar ile karıştırılabilir. Ayrıca gaga ucundaki diş benzeri tırtıklı yapı, beslenirken böcekleri, meyveleri ve bitki çekirdeklerini kavramayı sağlamaktadır.

Her iki cinsiyet de esas olarak üstte kahverengi ve altta devetüyü (açık kahverengi) rengiyken, uçma telekleri (remiges) kestane rengindedir. Ayrıca eşeysel dimorfizm (cinsiyetler arası görünüş farkı) barındıran sayılı ötleğenlerden biridir. Yetişkin erkeğin kafa tüyleri gri ve boğaz bölgesindeki tüyleri beyazdır. Dişi ise gri kafa tüylerinden yoksundur ve boğaz daha soluk tonlardadır.^[2]

Dünya'nın var olduğu sürenin neredeyse tamamında Ay hep yanı başındaydı. Birkaç çalışmadan çıkan ortak sonuç, Ay'ın Güneş Sistemi'nin başlangıcından yaklaşık 65 milyon yıl sonra, yani Dünya'dan ise sadece on milyon yıl kadar sonra oluştuğunu öne sürüyor. Bulgular, Ay'ın yaşına dair onlarca yıldır devam eden tartışmaları çözme umudu taşıyor.

Max Planck Güneş Sistemi Araştırmaları Enstitüsü'nden kozmokimyacı Thorsten Kleine, Ay ve Gezegen Bilimi Konferansı'nda (LPSC) sunduğu yeni bir çalışmada farklı araştırma alanlarının Ay için yeni ve daha eski bir yaş üzerinde birleştiğini söylüyor. Bu da Yaklaşık 4,5 milyar yıla karşılık geliyor.^[1]

Proteinler, içerisinde çok sayıda amino asit içeren bir veya birden fazla amino asit zincirinden oluşan büyük biyomoleküller ve makromoleküllerdir. Proteinler organizmada öylesine çoktur ki, proteinler, birçok hücrenin kuru ağırlığının yarısından daha fazlasını oluştururlar.

Canlıların neredeyse bütün yaşamsal faaliyeti (hareket, solunum vd.) proteinler sayesinde gerçekleştirilir: Proteinler, canlıların vücudunda metabolik reaksiyonları katalize etmek, DNA replikasyonu, uyaranlara tepki verme, hücrelere yapı kazandırma, molekülleri bir yerden bir diğer yere taşıma gibi çok sayıda göreve sahiptir. Buna ek olarak birtakım proteinler hücre içi kimyasal tepkimelerinin hızını arttırırken, diğer protein grupları savunma, depolama, taşıma, hücresel haberleşme, hareket ya da yapısal destek sağlamada görev alırlar. Örneğin çoğu zaman protein yapıda olan enzimler olmasaydı, canlılık da mümkün olmazdı.

Herhangi bir zamanda Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun yaklaşık %10'u majör depresif bozuklukla (MDD) mücadele ederken insanların %20'si yaşamları boyunca bu bozukluğun belirtilerini gösterebiliyor.^[1]

Ancak bu kadar yaygın olmasına rağmen MDD tedavisinde kullanılan yöntemler, toplumun azımsanamayacak bir kesiminde yetersiz kalmaktadır. Standart tedavi yöntemi olan antidepresanlar, MDD hastalarının %30’unda etkili olmamaktadır.

Büyük Bizon Katliamı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Kuzey Amerika'da milyonlarca Amerikan bizonunun sistematik olarak yok edilmesi sürecidir. Bu katliam yalnızca avcılığın kontrolsüz yayılmasından değil aynı zamanda Amerikan hükümetinin ve ordusunun bilinçli politikalarından kaynaklanmıştır. Bu süreç, günümüzde literatürde Büyük Bizon Katliamı (Ing: Great American Buffalo Slaughter) olarak tanımlanmakta ve hem ekolojik tarih hem de sömürgecilik çalışmaları açısından kritik bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.

Amerikan federal hükümeti ve askeri otoriteler, yerli halkların başlıca geçim ve kültürel yaşam kaynağı olan bizonları hedef alarak direniş gücünü kırmayı ve rezervasyon sistemine geçişi hızlandırmayı amaçlamıştır. Özellikle demiryollarının batıya doğru genişlemesiyle birlikte, endüstriyel düzeye ulaşan avcılık faaliyetleri bizon nüfusunda çok ciddi bir düşüşe neden olmuş; türün tahmini 30 ila 60 milyon arasında olan birey sayısı 19. yüzyılın sonuna gelindiğinde 1.000’in altına kadar gerilemiştir. Bu durum Kızılderili kabilelerin ekonomik bağımsızlıklarını yitirmelerine ve zorla yerinden edilmelerine zemin hazırlamıştır.

Eğer çillerinizin, kızıl saçlarınızın ve hatta uyku bozukluklarınızın aile ağacınızdaki Neandertal'den size kaldığını düşünüyorsanız, yanılıyor olabilirsiniz. Neredeyse dünyadaki her insan genomlarında bir miktar Neandertal izi barındırıyor. Fakat onbinlerce İzlandalı genomu üzerinde yapılan çalışma, genomlarımızdaki Neandertal mirasının fiziksel özelliklerimiz veya hastalık eğilimlerimiz üzerinde çok az ,belki de hiç etkisinin bulunmadığını gösteriyor.

Paleogenetikçiler yaklaşık 10 yıl önce çoğu Avrupalı ve Asyalının %1 ila %2 oranında Neandertal DNA'sı taşıdığını keşfettiler. Ayrıca Melanezyalıların ve Avustralya Aborijinlerinin buna ek olarak %3 ila %6 oranlarında, Asya'da yaklaşık 50 bin ila 200 bin yıl öncesinde yaşamış olan Denisovanlardan miras aldıkları DNA'yı taşıdıkları keşfedildi.

İnsanın iş faaliyeti “insan emeği” olur. İnsan emeği aslında zihinsel ve bedensel ikili bir faaliyettir, bir praksistir. Zihinsel bileşenini belirleyen ensefalizasyon katsayısıdır (EQ). Bedensel kısmını belirleyen ise BMR ile ölçebileceğimiz ve yaklaşık 3.5 milyon yıllık bir süreçte oluşan iki ayaklılığı, ellerini kullanışı ile tipik olan insan vücududur. Topluluk olarak yaşayan Homo Sapiens’in yaşamını sürdürebilmesi için gerekli besin bulma aktivitesi, beyinleşme oranının yükselmesi ile enerji üretim kapasitesi güvenlik aralığını genişleterek, topluluğun yaşamını dolayısıyla da bireyin yaşamını güvence altına almaktadır. İnsan emeği bir praksis olarak, zekâsıyla enerji tüketerek kullanım değerleri/metalar üretir. Üretim sürecinde objeye eklenen bir “değer”dir. Zihinsel bileşeni ile insanın iş faaliyeti, “insan emeği” değer yaratan bir öze sahiptir. Üretim sürecindeki birey hem kendisini yenilemek için gerekli değeri hem de iş faaliyetinin sonucunda bu değerden fazlasını ürettiği objeye ekler. Dunbar sayısı ve enerji üretim kapasitesi güvenlik aralığı arasında kurulabilecek bağıntı bize insan emeğinin çok önemli bir yönünü kavramımızı sağlamaktadır. Bu insan emeğinin en önemli özelliği olan “artı-değer” kavramıdır. Çağdaş insanda ortalama bir bireyin iş faaliyetinde üretebileceği enerji topluluktaki 2-3 kişinin enerji gereksinimini karşılayabilecek hale gelebilmektedir. İnsan emeği sadece toplumsal olarak kendisinin yaşamını sürdürmek için gerekli olanı üretmemektedir. Enerji üretim kapasitesi güvenlik aralığı nedeniyle belirli bir oranda fazlasını üretmektedir. Dolayısıyla bir bireyin iş faaliyeti değer olarak kendisine gerekli olandan fazlasını üretme yeteneğini içermektedir.

İnsan emeğinin verimliliğindeki artıştan, enerji üretim kapasitesi güvenlik aralığının genişlemesinden sorumlu olan bedensel değişimi ve daha belirleyici olarak ta zihinsel öğenin geçirdiği değişimdir. Homo Sapiens ile en yüksek EQ oranına ulaşan insan, insan emeğinin verimliliğini halen arttırmaya devam etmektedir. Bu insanın inovasyon, (yaratıcılık) yeteneği ile bağıntılıdır. İnsan emeğinin enerji üretim kapasitesi güvenlik aralığının, insanın inovasyon yeteneği ile genişlemiş olması beklenir. İnsan emeğinin enerji üretim kapasitesi üzerinde sadece enselalizasyon katsayısı değil, inovasyon yeteneğinin de bir katkıda bulunması gerekir. Bu inovasyon katsayısı niteliksel olarak iş faaliyetinin değeri üzerinde de etkilidir.

Paleogenetik olarak bilinen antik DNA'nın hızla genişleyen alanı, 2022'de reşit oldu ve öncü bilim adamı Svante Pääbo'ya tıp ve fizyoloji alanında Nobel ödülü kazandırdı.

Almanya'daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nün müdürü Pääbo, fosillerden eski DNA'yı kurtarmak, sıralamak ve analiz etmek için yöntemler geliştirdi -bu onlarca yıl süren bir başarıydı- Araştırmacılar, insanlık tarihi ve gezegenin derin geçmişi hakkındaki temel soruları yanıtlamak için bugün bu teknikleri kullanıyorlar.

Çok çeşitli kuş türlerinin tüy rengine bakarak sundukları o renk cümbüşüne hem hayran oluruz hem de şu soruları ve daha nicesini kendimize sorarız: Papağanlar gibi bazı kuşların üzerinde neredeyse gök kuşağının her rengi bulunurken bazıları neden sadece belli renklerdedir? Saksağan gibi kimi kuşun kanat ucu niçin siyahtır? Bazı kuşların üst kısmı daha koyu renk iken gövdeleri neden daha açık renktedir?

O halde merakımızı gidermeye başlayalım.