Görselde, birbirinden oldukça uzak 4 memeli hayvan türünün uzuvları görülmektedir: bir insan, bir kedi, bir balina ve bir yarasa. Bu canlılar, dışarıdan bakıldıklarında birbirinden tamamen farklı gözükseler de, içlerine baktığınız zaman aynı atadan geldiklerini haykıran yüz binlerce veri bulmak mümkündür. Bunların en net olanlarından biri de, kemiklerinde yapacağınız bir analizden gelecektir.

Bu apayrı 4 memelinin (ve diğer memelilerin de) bütün uzuv kemikleri birbiriyle eştir. Bilimde biz aynı atadan gelen ve farklı torun türlere dağılan bu yapı ve organlara homolog (eş) organlar adını veriyoruz. Bu kadar farklı yapılarda olmalarının tek sebebiyse, evrimsel süreç içerisinde aynı kemiklerin farklı ortamlara adapte olan uzuvlarla birlikte evrim geçirmiş olmalarıdır. Görselde, sırasıyla humerus, radius, ulna, karpallar, metakarpallar ve falanjlar görülmektedir. Tüm memeli türlerinde bu kemikler birbirinin aynı yapıdadır; sadece şekilsel farklılıklar bulunmaktadır. Dolayısıyla, birbirinden tamamen farklı görünen canlıların evrimsel süreçte ortak bir atadan geldiği anlaşılabilir. Bunu bir diğer şekilde sınama yöntemi, memeli olmayan canlılara bakmaktır.

Modern biyoloji ders kitapları, yalnızca bakterilerin atmosferden azotu alıp yaşam için kullanılabilir bir forma dönüştürebileceğini iddia eder. Baklagiller gibi azotu sabitleyen bitkiler, bunu kök nodüllerinde simbiyotik bakteriler barındırarak yaparlar. Ancak yeni bir keşif, bu kuralı altüst ediyor.

2024 yılında yayınlanan iki makalede, uluslararası bir bilim ekibi ökaryotik bir hücre içinde bilinen ilk azot sabitleyici organeli tanımlıyor. Bu organel, prokaryotik bir hücrenin ökaryotik bir hücre tarafından yutulduğu ve simbiyozun ötesinde bir organele dönüştüğü süreç olan birincil endosimbiyozun tarihteki dördüncü örneğidir. UC Santa Cruz'da doktora sonrası araştırmacı ve son iki makaleden birinin ilk yazarı olan Tyler Coale şöyle anlatıyor:

Uluslararası Matematik Olimpiyatı (IMO) üniversite öncesi öğrenciler için muhtemelen en prestijli yarışmadır. Her yıl dünyanın dört bir yanından gelen öğrenciler bronz, gümüş ve altın madalyalar için yarışıyor. Yakında yapay zeka programları da onlarla yarışabilir.

Ocak ayında Google DeepMind'dan Google DeepMind ve New York Üniversitesi'nden Trieu H. Trinh, Nature dergisinde AlphaGeometry adlı yeni bir yapay zeka programını tanıttı. Araştırmacılar, programın geçmiş Uluslararası Matematik Olimpiyatı'ndaki 30 geometri probleminden 25'ini çözebildiğini, bunun da insan altın madalya sahiplerininkine benzer bir başarı oranı olduğunu bildirdi. Yapay zeka ayrıca 2004 IMO'sunda uzmanların dikkatinden kaçan bir soruya daha genel bir çözüm buldu.

İsim anlamı "imparator ejderha" olan Dilong cinsi Tyrannosauridae ailesinden dinozorun beyni hakkında yeni gelişmeler gerçekleşti. Kendisi, meşhur Tyrannosaurus'un atalarından biri ve aynı zamanda Tyrannosauridae ailesinin ilkin üyelerinden biri. Öyle ki üzerinde proto-tüy barındırıyor ve ileride kuşlara evrimleşecek theropodlardaki tüylerin öncülü olmuş oluyor. Dolayısıyla Tyrannosaurus'ta da belli bir miktar tüy vardır. Elbette Dilong'un tüyleri, kıllara benziyor ve günümüzde kuşlarda gördüğümüz tüylerden farklı yapıdadır.

Yaklaşık 126 milyon yıl öncesine ait, Çin'in batısında Beipiao şehri yakınlarında keşfedilmiş Dilong paradoxus örneğinde, beyni saran kafatası kısmında ayrıntılı BT (Bilgisayarlı Tomografi) taramaları gerçekleştirildi ve 3D animasyonu oluşturuldu.

Komplo teorilerinden söz ettiğimiz zaman aklımıza ilk gelenlerin arasında oldukça kapsamlı olan Apollo Görevleri (diğer adıyla Ay Görevleri) olmaktadır. Komplo teorisyenleri bu konuyu tartışırken sık sık FOX kanalında yayınlanan Conspiracy Theory: Did We Land on the Moon? (2001) programına değinmektedirler.

Ay Görevlerini ele alırken sadece Apollo 11 görevinden bahsetmek bir hata olurdu. İçeriğinde siyaset ve genel olarak uzay programlarının tümü de bulunmaktadır, bu sebeple burada bunlara da yer verdik. Ancak şundan da eminiz ki, bütün bu yanıtların sonunda hala “Ben gittiklerine inanmıyorum” diyenler görülebilecektir, çünkü bazı insanlarda işin içinde ABD söz konusu olunca mutlaka bir hile vardır düşüncesi hakimdir.

Aslında Güneş gibi bir kaynaktan sürekli olarak enerji alan bir gezegende (Dünya), enerji üretimi için Güneş'ten yararlanan organizmaların evrimleşmesi pek de şaşırtıcı değil. Dolayısıyla fotosentezin varlığı çok da sıradışı olmamalı. Ancak süreç öylesine ilgi çekici ki, bilim insanları çok uzun yıllardır fotosentezin ayrıntılarını gün yüzüne çıkarmaya çalışıyor. Günümüzde fotosentezden daha az verimli olan, onun "atası" olabilecek, fotosentez sürecine oldukça benzeyen ancak bazı noktalarını barındırmayan kemosentez gibi başka biyokimyasal süreçler biliniyor.

Yaklaşık olarak 3 milyar yıl önce fotosentezin evriminde ilkin prokaryotlardan ayrılan bir grup siyanobakterinin sahip olduğu kimyasallardan ışığa duyarlı olan bazılarının özelleşmesi sonucu, canlılık açısından çok "özel" olarak görebileceğimiz; ancak aslında doğa açısından son derece sıradan olan bir kimyasal tepkimenin olabilirliğini sağlamıştır: Fotosentez. Ardından mitokondrinin evrimine benzer şekilde endosimbiyoz teorisinde açıklandığı gibi fagolizozomdan kurtulan ve hücre içinde hayatta kalan siyanobakterilerin seçilimi ile kloroplast evrimleşmiştir. Fotosentezin evrimini ayrıntılı olarak incelediğimiz makalemize buradan ulaşabilirsiniz.

Oklokrasi, bilgisi ve yetkinliği olmayan kişilerin yönettiği bir hükümet biçimini anlatmak için kullanılır. Oklokraside geniş halk kitlelerinin desteğini elinde tutan hükümet, mutlak güce sahiptir. Oklokrasi ülkelerde genellikle uzun ve geniş bir dönem içerisinde yavaş yavaş ortaya çıkar. Bunun en önemli sebebi ise eğitim seviyesinin düşmesi, nüfusun kontrolsüz artışı ve nüfusun entelektüel seviyesinin düşmesi veya eskisi gibi artmamasıdır. Bunun sonucunda bir ülkenin yönetimi, ayaktakımı da diyebileceğimiz bir güruh veya halk kitlesi tarafından yapılır. Demokrasinin en yozlaşmıl hali olan oklokraside yetersiz, yeteneksiz, bilgisiz ve etik değeri zayıf kişiler yönetimdedir. Bu durum da nitelikli kişilerin siyasetten ve yönetimden uzaklaşmasına sebep olur.

Oklokrasi genellikle kaos ve şiddetin olduğu, kanun ve düzenin ise olmadığı bir yönetim şeklini ifade eder. 'Oklokrasi' terimi Yunanca 'kalabalık' anlamına gelen 'ochlos' kelimesinden türetilmiştir. Antik Yunan siyasiyi düşünürleri oklokrasiyi en kötü üç yönetim biçimi arasında saymaktadırlar. Onlara göre üç kötü yönetim biçimi tiranlık, oligarşi ve oklokrasidir. Üç iyi yönetim şekli ise demokrasi, aristokrasi ve monarşidir. Antik yunan siyasi düşünürleri siyasi yönetimi iyi veya kötü olarak sınıflandırırken hükümet biçiminin kimin çıkarına göre hizmet ettiğine göre karar verirler. Yani, hükümet biçimi toplum çıkarımlarına hizmet ediyorsa iyi, bir grubun ya da bireyin özel çıkarlarına hizmet ediyorsa kötüdür.